موشک بالستیک میان برد دانگ فنگ3 در خدمت عربستان

چین در دهه ۱۹۵۰ شروع به کار بر روی موشک بالستیک کرد. کشور یک برنامه اتمی داشت و حالا می‌خواست که موشک‌های بالستیک را به عنوان حامل کلاهک‌های اتمی خود استفاده کند. در مرحله اول آنها شروع به کپی برداری از موشک R-2 شوروی کردند که آن را با نام دانگ فنگ ۱ تولید کردند. موشک ار2 شوروی خود در واقع نسخه از راکت وی ۲ آلمانی‌ها بود که طی جنگ جهانی دوم نازی‌ها از آن استفاده می‌کردند .شوروی در جریان فتح آلمان تعدادی از این موشک را به غنیمت گرفت و اولین موشک بالستیک خود یعنی ار2 را با آن ساخت

دانگ فنگ ۱ نیز دارای برد ۵۵۰ کیلومتر بود و یک موشک سوخته مایع بود .در ادامه در اوایل دهه ۱۹۶۰ زمانی که چین موفق شد به کلاهک اتمی دسترسی پیدا کند،این کشور برای اینکه بتواند سلاح اتمی خود را به برخی از پایگاه‌های نظامی آمریکا در جنوب شرق آسیا و اقیانوس آرام برساند دست به توسعه موشک‌های برد بلندتری زد که نتیجه آن موشک دانگ فنگ ۲ با برد ۱۲۵۰ کیلومتر بود  ولی نیاز به برد بیشتر برای رساندن موشک به پایگاه‌های نظامی آمریکا در کوام و یا اوکیناوا و دیگر مناطق در جنوب شرق آسیا باعث توسعه موشکی به نام دانگ فنگ ۳ شد

چین از اوایل دهه ۱۹۶۰ بر روی موشک دانگ فنگ ۳ کار می‌کرد. آنها نیاز به یک پیشرانه جدید سوخت مایع داشتند و از این رو از شوروی کمک گرفتند. شوروی موشکی بالستیکی به نام آر ۱۴ را در سال ۱۹۶۲ عملیاتی کرده بود .این موشک با برد حدود ۴۰۰۰ کیلومتر دارای یک پیشرانه جدید با چهار خروجی به نام آردی 216 بود .چینی‌ها توانستند از شوروی کمک بگیرند و شوروی نه تنها نقشه‌های مرحله اول این موشک را در اختیار آنها گذاشت بلکه مهندس سازنده پیشرانه به نام الکس ایسیوف را نیز به آنها داد تا مدتی با آنها همکاری کند . موشک جدید اولین بار در ۲۶ دسامبر سال ۱۹۶۶ در چین آزمایش شد ولی با شکست مواجه شد دومین آزمایش در می سال بعد نیز با شکست مواجه شد،  ولی سومین آزمایش ژوئن ۱۹۶۷ با موفقیت به پایان رسید. انقلاب فرهنگی چین چند سالی تست‌ها را به عقب انداخت ولی سرانجام در سال ۱۹۷۱ زمانی که موشک سه تست موفق دیگر نیز داشت وارد خدمت شد. این موشک در تستی در سال ۱۹۷۱ به برد ۲۸۰۰ کیلومتری رسید

دانگ فنگ ۳ یک موشک تک مرحله سوخت مایع بود از ترکیب اسید نیتریک و ماده شیمیایی دی میتیل به عنوان سوخت و اکسید کننده استفاده می‌کند. موشک دارای دو مخزن بزرگ سوخت در درون بدنه است که توسط ۸ پمپ انتقال سوخت و اکسید کننده به ۴ پیشرانه موشک در انتهای آن تزریق می‌شود .موشک ۲۰ متر طول و دارای 2.2 متر قطر است و وزن کامل آن در حالت کاملاً سوختگیری شده ۶۵ تن است. زمان سوختگیری موشک حدود ۲۰ ساعت زمان می‌برد و موشک بیشتر از چهار روز نمی‌تواند سوخت خود را درون خود نگه دارد سوخت اسیدی بوده و بعد از مدتی از مخزن نشت می‌کند

این موشک برای حمل کلاهک‌های اتمی جدید چین در میانه دهه ۱۹۶۰ طراحی شد. موشک می‌توانست یک کلاهک 1.5 تنی انفجار قوی ترک شونده را حمل کند ولی همانطور که گفته شد نقش اصلی آن اتمی بود

در خود چین کلاهک‌های ۷۰۰  کیلو تن تی ان تی و یا کلاهک‌های ۱ تا ۳ مگاتون تی‌ان‌تی بر روی این موشک قابل حمل بود.د چینی‌ها بر روی دانگ فنگ ۳ نسخه a کلاهک های مجتمع شامل سه کلاهک ۵۰ تا ۱۰۰ کیلو تن تی ان تی   نیز نصب می‌کردند ولی با وجود این منابع غربی معتقدند چینی‌ها در دوران دانگ فنگ ۳ هرگز به فناوری کلاهک چندگانه نرسیدند معمولاً فقط یک کلاهک اتمی بر روی این موشک نصب می‌شد

موشک از یک سکوی پرتاب کششی شلیک می‌شد که پشت کامیون کشیده می‌شد . از این رو موشک تحرک خوبی داشت اگر چه خودش سکو پیشران نداشت ولی به راحتی یدک کشیده می‌شد

موشک دارای سیستم هدایت درونی اینرسی بود و دقت کمی داشت در بهترین حالت دقتش به ۸۰۰ تا ۱۰۰۰ متر می‌رسید.  این موشک در تست‌های خود به برد ۲۸۰۰ کیلومتری نیز رسید ولی در اوایل دهه ۱۹۸۰ چین دست به توسعه نسخه جدید عظیم موشک به نام دانگ فنگ ۳ مدل ایزد  این نسخه بردش به ۳۵۰۰ تا ۴۰۰۰ کیلومتر می‌رسید

موشک دانگ فنگ ۳ a ارتقا یافته این موشک که در اوایل دهه ۱۹۸۰ وارد خدمت شد و دارای برد ۴۰۰۰ کیلومتر است . این نسخه دارای یک پیشرانه کوچک متصل به کلاهک است و با کلاهک جدا شونده به این برد رسید .در نسخه قبلی دانگ فنگ کلاهک به موشک متصل بود ولی در نسخه جدید کلاهک جدا شونده با پیشرانه مجزا بعد از اینکه موشک در بالاترین نقطه اوج خود می رسید کلاهک را رها کرده پیشرانه کلاهک روشن شده و موشک را به سرعت بیشتری می‌رساند .اینگونه موشک می‌تواند به برد بیشتری دسترسی پیدا کند. بر اساس گفته منابع آمریکایی  این موشک با کلاهک دو تنی می‌تواند به برد 2000 کیلومتری و با کلاهک کوچکتر ۸۰۰ تا یک تنی به برد ۴۰۰۰ کیلومتری برسد

این موشک بین سال‌های ۱۹۷۱ تا ۲۰۱۴ در خدمت ارتش چین بود  تا اینکه با موشک سوخت جامد دانگ فنگ ۲۱ جایگزین شد ولی این موشک هم اکنون در عربستان نیز در خدمت است

به خدمتگیری این موشک در عربستان داستان خود را دارد

عربستان سلاح کشتار جمعی ندارد. با این حال، این کشور در سال 1988 موشک‌های بالستیک دوربرد DF-3A را از چین خریداری کرد. در سال 1986، چین با موفقیت موشک بالستیک میان‌برد دانگ فنگ 3 نسخه A را توسعه داد و وارد خدمت کرد . دانگ فنگ 3 می تواند کلاهک هسته ای یک مگاتونی را حمل کند. این رقم در آن زمان بسیار خوب بود و برد ان به 4000 کیلومتر نیز می رسد . چین ده‌ها موشک (براساس گزارش‌ها بین 36 تا 60) دانگ فنگ 3 از نسخه A را به نیروی هوایی عربستان سعودی فروخت، البته بدون کلاهک‌های هسته‌ای آنها.

در مواجهه با تهدیدهای دوگانه اسرائیل و ایران، فهد پادشاه عربستان سعودی متوجه شد که آنها به “سلاحی نیاز دارند که روحیه نیروهای مسلح و مردم ما را بهبود بخشد”، “سلاحی که باید قبل از حمله به ما سنجیده شود”. به دنبال دستور شاه، در سال 1985، شاهزاده بندر، سفیر عربستان در ایالات متحده، ابتدا اقدام به ارائه درخواست آزمایشی از ایالات متحده برای خرید موشک بالستیک “لنس” کرد که ایالات متحده آن را رد کرد. سعودی‌ها به این فکر افتادند: کجا می‌توان کشوری را پیدا کرد که بتواند به سرعت چنین تسلیحاتی را بدون پیشنهاد معاهدات محدودکننده تهیه کند؟ جواب سئوال چین بود

در اواخر سال 1987، عربستان سعودی تصمیم گرفت تعداد معینی موشک دانگ فنگ-3 را به صورت نقدی سفارش دهد، در حالی که چین متعهد شد زیرساخت‌ها را طراحی کند و افراد را برای استقرار موشک‌ها در عربستان سعودی آموزش دهد. این قرارداد بزرگترین صادرات تسلیحاتی چین تا به امروز به ارزش 3.5 میلیارد دلار است و ممکن است اکنون 3.5 میلیارد دلار را زیاد ندانید، اما در سال 1986 ذخایر ارزی چین تنها 2.7 میلیون دلار بود. چین ژنرال کائو گانچوان، معاون رئیس ستاد ارتش آزادیبخش خلق را به عربستان سعودی فرستاد تا درباره این پروژه به تفصیل گفتگو کند و در دسامبر 1986، نمایندگان چین و عربستان سعودی مذاکرات محرمانه ای را در پایگاه هوایی در جنوب عربستان سعودی آغاز کردند. در طی آن دو طرف طرحی از یک پروژه مخفی با رمز “یو” تهیه کردند.

در سال 1987 ، فرمانده نیروی هوایی عربستان سعودی، از مالزی به چین آمد و مذاکرات درباره خرید موشک های بالستیک دانگ فنگ-3 چین را آغاز کرد. مذاکرات بشدت محرمانه انجام شد.

پس از چندین دور مذاکره، چین تصمیم به فروش گرفت و ترتیبی داد که مقامات سعودی از پایگاه موشکی دوم توپخانه «باد شرقی-3» بازدید کنند و اجازه دهند در یک پرتاب از موشک بازدید کنند تا شاهد کل فرآیند پرتاب باشند

بر اساس تلاش هر دو طرف، مذاکرات خرید موشک «باد شرقی-۳» با سرعت خوبی به پایان رسید، در نیمه دوم سال ۱۹۸۷، سعودی ها تصمیم گرفتند برای سفارش تعداد معینی موشک دانگ فنگ-۳ به صورت نقدی پول را پرداخت کنند. برای آشنایی با سلاح‌های جدیدی که سعودی‌ها قبلاً هرگز فکرش را نمی‌کردند، یک پایگاه آموزشی مخفی در بیابان ایجاد کردند که در آن افسران و سربازانی که در چین آموزش دیده بودند به آموزش ادامه می‌دادند. در این مدت، چیزی که شاهزاده سلطان فرمانده نیروی هوایی عربستان را به گریه و خنده وا داشت این بود که به دلیل نیاز به محرمانه بودن برنامه موشکی دانگ فنگ-3، نظامیان در پایگاه مخفی ارتش زندگی کاملی داشتند بدون اینکه خانواده انها اطلاعاتی داشته باشد ، برخی از همسران نظامی از شاهزاده پرسیدند، آیا شوهرانشان برای جنگ به افغانستان فرستاده شده اند؟

حتی برخی از زنان نظامی تصور می‌کردند که شوهرانشان مرده‌اند و از شاهزاده سلطان التماس می‌کردند که مرگ آنها را به طور رسمی به آنها اطلاع دهد تا بتوانند طبق قوانین از حقوق خود برخوردار شوند و به تعهدات خود عمل کنند و به شوهرانشان احترام بگذارند.

اگرچه موشک استراتژیک دانگ فنگ-3 می تواند کلاهک هسته ای حمل کند، اما پیش از تصمیم گیری برای فروش موشک به عربستان سعودی که به کلاهک متعارف نیز داشت، مطابق با تقاضای عربستان، کلاهک متعارفی (با کد 118) برای ان توسعه داد شد.این کلاهک دارای وزن دو تن بود که بسیار سنگین تر از کلاهک های 500 و نهایت تا یک تنی موشک بالستیک متعارف دیگر بو .

در مارس 1988، دو سال پس از انعقاد قرارداد، مشخص شد که عربستان سعودی تعداد نامعلومی از موشک های میان برددانگ فنگ 3 از چین خریداری کرده است. در 6 آوریل 1988 ، رسانه های دولتی چین به طور رسمی موضوع را علنی کردنددر مرحله اول برخی از 30 تا 120 موشک سخن میگفتند ولی بعداً تعداد 50 موشک و 9 پرتابگر اعلام توسط منابع چینی مشخص شد . به گفته ریچارد کلارک، دستیار وزیر امور خارجه وقت امریا ، موشک‌ها هنوز در اواخر سال 1989 عملیاتی نشده بودند. قرار بود موشک ها در دو سایت: السلییل، در حدود 500 کیلومتری جنوب ریاض و الجفر، در 100 کیلومتری جنوب ریاض مستقر شوند .هر سایت دارای چهار تا شش سکوی پرتاب بتنی بودند که توان ذخیره سازی 60 موشک را داشتند

برد نسخه متعارف دانگ فنگ3 2500 کیلومتر با دو تن کلاهک بود که بسیاری از کشورها از جمله اسرائیل، اتحاد جماهیر شوروی سابق و ایران را در برد موشک قرار میگرفتند هرچند گفته می شود که موشک ها تهران را هدف گرفته بودند. موشک دارای دقت یک تا دو کیلومتر بود. این موشک برای زدن شهرها و مراکز پر جمعیت بود و نه تاسیسات مهم زیرا دقت ان بسیار کم بود.خوب در مورد دقت نمیتوان به ان ایراد گرفت ین موشک در مرحله اول دارای نقش اتمی بود

در 29 آوریل 2014، نیروی موشکی استراتژیک سلطنتی عربستان، موشک بالستیک میان‌برد دانگ فنگ3 ساخت چین را به نمایش گذاشت. در پایان مانورهای بزرگ نیروهای سعودی در سال 2014 – که ظاهراً بزرگترین مانورهای تاریخ در عربستان سعودی بوده رژه ای برگذار شد که این موشک برای اولین بار در عربستان به نمایش در امد

****عضویت در کانال تلگرام سایت جنگاوران برای آگاهی از آخرین اخبار نظامی و آخرین مقالات درج شده در سایت****

عبدالحمید تارخ

مقالات مشابه

نیروی هوایی عربستان

موشک های بالستیک چین

چه کشور های موشک بالستیک دارند