سامانه پدافندی برد کوتاه پانتسیر

تاریخچه:

سامانه پدافندی پانتسیراِس-1 که در گزارش‌های ناتو از آن به نام سام-22 یاد می‌شود، یک موشک زمین به هواست که می‌تواند سد محکم پدافندی را در برابر جنگنده‌هایی که در ارتفاع میانی آسمان پرواز می کنند، ایجاد کنند. این سامانه همچنین لقب گِرِی‌هوند به معنی سگ شکاری را لقب می‌کشد. پانتسیراِس-1 در اصل یک طرح ارتقایافته از سامانه پدافندی  سام-19 است که پس از فروپاشی شوروی سابق توسط کشور روسیه طراحی و ساخته شد. این سامانه از آخرین فناوری‌های موجود نظیر رادارهای آرایه فازی برای کشف و انهدام اهداف استفاده می‌کند.

سامانه پدافندی سام-22 نوع: سامانه قابل حمل و نقل پدافندی سام سازنده: روسیه ورود به خدمت: سال 2003 میلادی شرکت سازنده: کارخانه طراحی KBP شروع به ساخت:  سال 1994 میلادی قیمت: 13 میلیون دلار برای هر سامانه (در نمونه‌های صادراتی) نمونه آزمایشی: Pantsir-S نمونه‌های عملیاتی : Pantsir-S1,Pantsir-S1-O,Pantsir-S1E خدمه: 3 نفر موشک‌ها : از مدل 57E6 یا  57E6-E توپ‌ها: دو توپ خودکار هوشمند دو لول 30 میلی‌متری از نوع 2A38M

این سامانه پدافندی قادر است اهداف را در ارتفاعات میانی و پایین آسمان کشف و منهدم سازد. سام-22 می‌تواند توسط یک کامیون مخصوص حمل شود یا اینکه به صورت ثابت در یک موضع قرار گیرد. هر سامانه به دو الی سه خدمه احتیاج دارد و شامل چند توپ ضدهوائی خودکار به‌همراه موشک‌های زمین به هوا برای انهدام جنگنده‌های متجاوز و همچنین رادارهایی با قابلیت ردیابی هدف به‌صورت فرمان رادیویی یا نوری هستند. سامانه پانسیر به منظور حفاظت از شهرها و همچنین مناطق نظامی توسعه یافته است.

سام-22، بنابر ادعای سازندگان آن، توانایی‌های جالبی دارد. این سامانه پدافندی قادر است اجسام پرنده را با سطح مقطع راداری دو الی سه سانتی‌مترمربع و با سرعت 1300 متربرثانیه براحتی تشخیص داده و هر پرنده‌ای را تا شعاع 20000 متری و ارتفاع 15000 تهدید کند. پانتسیراِس-1 برای هر پرنده‌ای اعم از بالگردها، هواپیماها، اجسام ناشناخته و حتی موشک‌های کروز همواره تهدید به‌شمار می‌آید و روس‌ها مدعی هستند این سامانه پدافندی بتواند در برابر هواپیماهای پنهانکار نیز خودنمایی کند. نمونه دریایی سامانه پانتسیر در ناو آدمیرال کوزنِتسوف روسیه نیز به کار گرفته شده است.

توسعه این سامانه از سال 1990 میلادی تحت نام پانتسیراِس برای جایگزینی آن با سامانه‌های قدیمی‌تر نظیر سام-19 یا تانگوسکا شروع شد و در نهایت نمونه آزمایشی آن در سال 1994 میلادی ساخته شد و در نمایشگاه ماکس سال 1995 رونمایی شد، اما توسعه آن به دلیل مشکلات اقتصادی روسیه تا مدتی متوقف شد تا در نهایت در سال 2000 میلادی با سرمایه‌گذاری امارات متحده عربی برروی این طرح، سامانه پانتسیراِس-1 ساخته شد. البته تحویل آن به امارات متحده عربی به‌دلیل انجام برخی اصلاحات برای مدتی به تاخیر افتاد.

گفته می‌شود این سامانه با دو رادار جدید و با افزایش شعاع عملیاتی بروز شده است به طوری که این رادارها به سامانه این قابلیت را می دهند تا اهداف بیشتری را در آسمان کشف کرده و حتی اهداف زمینی را زیر نظر بگیرد، همچنین سامانه تشخیص پرنده‌های دوست از دشمن (آی‌اِف‌اِف) نیز به آن اضافه شده است. در داخل سامانه نیز نمایشگرهای قدیمی لامپی جای خود را به نمایشگرهای چندکاره پلاسما داده‌اند و رایانه‌ای قدرتمندتر نیز به‌منظور افزایش سرعت واکنش، جایگزین سامانه‌های قبلی شده است. در آخرین به روزرسانی‌های صورت‌گرفته نیز موشک‌های قدیمی از نوع 57ئی6 با موشک‌های جدیدتراز نوع 57ئی6-ئی تعویض شدند و همچنین توپ‌ها که از نوع 2اِی72  بودند با توپ‌های جدیدتر از نوع 2اِی38اِم تعویض شدند.

این سامانه پدافندی در سال‌های 2006 و 2007 در مناطق مختلف روسیه مورد آزمایش قرار گرفت که به گفته منابع روسی از اکثر آن‌ها سربلند بیرون آمد. قرار است آزمایش‌های بیشتری در امارات متحده عربی نیز انجام شود.

سامانه پانتسیراِس1 می‌تواند با چند جنگنده به‌طور همزمان درگیر شده و با ترکیبی از موشک‌ها و توپ‌های خود، آتش پدافندی پیوسته‌ای را به‌وجود آورد که هر پرنده‌ای را درارتفاع 5 تا 10000 متری و همچنین از شعاع 200 تا 20000 متری تهدید کند. این سامانه در عین اینکه می‌تواند به‌صورت مستقل عمل نماید، قادر است با انواع سامانه‌های پدافند هوایی روسی نیز به‌صورت شبکه‌ای عمل نماید.

اولین نمونه آزمایشی سام-22 در سال 1994 میلادی با نام پانتسیراِس بر روی کامیون  اورال-5323 سوار شد و نمونه‌های بعدی و ارتقایافته با نام پانتسیراِس-1 بر روی کامیون‌های کاماز-6560 سوار شدند، البته پانتسیرهای امارات متحده عربی برروی کامیون‌های آلمانی مان-اِس‌اِکس جای گرفتند. این سامانه می‌تواند بر روی کامیون‌های دیگر نظیر اِم‌زِد‌کِی تی-7930 و برخی کامیون‌های بلاروسی نیز قرار گیرد. البته در کامیون‌های حمل‌کننده این سامانه پدافندی باید از شاسی‌های خاصی استفاده شود تا توپ 30 میلی‌متری به‌خوبی بتواند وظیفه خود را انجام دهد.

تسلیحات:

همان‌طور که پیش‌تر اشاره شد، این سامانه می‌تواند از موشک‌های سوخت جامد با هدایت رادیویی 57ئی6 یا 57ئی6-ئی استفاده کند. هر سامانه پانتسیر قابلیت حمل 12 تیر موشک را دارد. موشک‌ها به دو گروه شش‌تایی تقسیم شده و در دوطرف سامانه جاسازی شده‌اند. مرحله اول موشک این سامانه بوستر است که می‌تواند پس از شلیک، طی 2 ثانیه شتاب فوق‌العاده‌ای به موشک دهد. این موشک‌ها از سرجنگی انفجاری قدرتمندی بهره می‌برند. مواد استفاده شده در این سرجنگی پس از انفجار، موشک را به چند صد ترکش تبدیل کرده که باعث می شوند بیشترین آسیب در محدوده مشخصی ایجاد شود. یکی از جالب‌ترین نکات این موشک حسگرهای غیرفعال چند بانده آن هستند که برای پیدا کردن هدف‌هایی که نیاز به دقت بالایی دارند، قابلیت متصل شدن به رادارهای زمینی را نیز دارند. اغلب برای اطمینان بیشتر از انهدام هدف، به‌سمت هر هدف دو موشک شلیک می‌شود. طبق آخرین شبیه‌سازی‌های انجام شده بخت موفقیت انهدام هدف هر موشک بین 75 الی 90 درصد پیش‌بینی می‌شود. هرکدام از موشک‌ها نیز تقریباً تا 15 سال عمر مفید دارد. سامانه سام-22 می‌‌تواند در حال حرکت نیز اقدام به شلیک موشک کند.

موشک 57E6نوع: موشک زمین به هوامدل‌ها: 57E6, 57E6-E, 57E6Yوزن: 90 کیلوگرمطول: 3 متر

قطر: 20 سانتی‌متر

سرجنگی: انفجاری – ترکشی

وزن سرجنگی: 20 کیلوگرم

نیروی محرکه: سوخت جامد

شعاع عملیاتی: 20 کیلومتر

سقف پروازی: 15000 متر

زمان شتاب‌گیری اولیه: 2 ثانیه

سرعت: 1300 متربرثانیه

دو توپ دو لول خودکار هوشمند 30 میلی‌متری از نوع  2اِی38اِم با نواخت 700 تیر در دقیقه می‌توانند در کنار موشک‌های مذکور، می‌توانند پوشش پدافندی مناسبی را در محدوده ارتفاع پست و متوسط به‌وجود آورند. سامانه توپ به عنوان پشتیبان موشک‌ها عمل می‌کند.

نوع تسلیحات و مهمات می‌توانند بنابر نوع هدف توسط خدمه سامانه انتخاب شوند. هرکدام از تیرها حداقل می‌توانند تا شعاع چهار کیلومتری در آسمان به راه خود ادامه دهند، ولی تیرها در ارتفاعات پایین‌تر اثر بیشتری داشته و عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهند.

باید به این نکته توجه کرد که تسلیحات مورد استفاده شده در پانتسیر برای این توسعه یافته اند که در حداقل زمان، بیشترین مسافت را طی کنند، برای مثال موشک های این سامانه می توانند با سرعتی بیش از 960 متر بر ثانیه حرکت کنند، و همچنین توپهای بهینه سازی شده این سامانه ، می توانند 1950 الی 2500 تیر در دقیقه شلیک کنند. پس می توان نتیجه گرفت این که این سامانه بیشتر به این منظور طراحی شده است تا در برابر پرنده هایی که در ارتفاعات کم با سرعت بالایی به حرکت خود ادامه می دهند، سریعترین واکنش را نشان دهد، از طرفی لازم به ذکر است که این سامانه توانایی این را دارد که با اهدافی در سطح های بالاتر در آسمان نظیر هواپیماها ، پهپادها، موشک های سطح به سطح همانند موشک های بالستیک نیز مقابله کند.

تجهیزات دیگر:

برای عملکرد بهتر، سامانه باید در یک موضع ثابت به‌وسیله جک، مستقر شود. کامیون کاماز-6560 که توانایی حمل سامانه را دارد می‌تواند برای مستقر شدن از چهار جک هیدرولیک استفاده کند، اما همان‌طور که اشاره شد پانتسیر در حال حرکت نیز می‌تواند به عملیات بپردازد.

سامانه کنترل آتش پانتسیر شامل رادار مخصوص کشف هدف و رادار دو موج مخصوص هدایت موشک تا هدف است. نوع صادراتی این رادار به 1آراِس2-1ئی موسوم است. این رادار از محدوده فرکانسی یواِچ‌اِف و ئی‌اِچ‌اِف برای کشف هدف استفاده می‌کند. رادار پانتسیر قادر است اهداف را از فاصله 32 الی 36 کیلومتری کشف کرده و سپس از فاصله 24 الی 28 کیلومتری با اهدافی با سطح راداری دو متر مربع اقدام به درگیری مؤثر کند. رادارهای این سامانه به‌طور همزمان موقعیت موشک پرتاب‌شده و هدف را زیر نظر دارند.

همانند رادار، سامانه کنترل آتش نیز دارای یک کانال الکترواپتیکی به همراه یک حرارت‌یاب فروسرخ است که به یافتن اهداف کمک می کند. این سامانه می‌تواند با پردازش سیگنال‌های دیجیتالی به کشف و انهدام هدف کمک شایانی کند. البته نمونه‌های ساده‌تری از سامانه پانتسیر که به‌نسبت قیمت پایین‌تری دارند و جهت صادرات آماده شده‌اند، تنها از سامانه کنترل آتش الکترواپتیکی استفاده می‌کنند.

این دو سامانه مستقل (رادار و کنترل آتش الکترواپتیکی) سامانه پانتسیراِس1 را قادر می‌سازند به‌طور همزمان به دو هدف مجزا حمله کند، به‌طوری که سام-22 می‌تواند در هر دقیقه با بیش از 10 هدف مجزا درگیر شود. این سامانه می‌تواند حداکثر چهار موشک را به‌طور همزمان با کمک سامانه ارتباط رادیویی به سمت هدف هدایت کند.

همانطور که در بالا اشاره شد، سام-22 یک مدل ارتقا یافته از سامانه سام-19 است.با انجام بهینه سازی های صورت گرفته بر روی رادارهای سام-19رادارهای پانتسیر قادر هستند تا با رادارهای آرایه فازی خود ارتفاعی به اندازه 0 الی 60 درجه را پوشش داده و محدوده ای به اندازه 50 کیلومتر را در رادارهای خود کنترل کنند، این رادارها قادر هستند تا با اسکن 360 درجه ای آسمان در طی 2 الی 4 ثانیه، آخرین تغییرات در آسمان را به اپراتور گزارش دهد، در واقع می توان گفت پانتسیر 15 الی 30 بار در دقیقه می تواند یک دایره به شعاع 60 کیلومتر را اسکن کند. رادارهای این سامانه پدافندی روسی قادر هستند تا اهدافی با سطح راداری 1 متر مربع را از 47 کیلومتری و همچنین اهدافی با سطح راداری 0.1 متر مربع را نیز از فاصله 26 تشخیص دهد.

رادارها: نوع: رادار آرایه فازی زاویه پوشش: 360 درجه شعاع پوشش: حداقل 32 و حداکثر 36 کیلومتر باند فرکانسی: یواِچ‌اِف رادار رهگیری: نوع: رادار آرایه فازی زاویه ردیابی : مخروطی به زاویه +/-45 درجه شعاع ردیابی : حداقل 24 و حداکثر 28 کیلومتر حداکثر تعداد اهدافی که می‌توانند به‌طور همزمان ردیابی شوند: 20 هدف حداکثر تعداد اهدافی که می‌توانند به‌طور همزمان منهدم شوند: 3 هدف حداکثر موشک‌هایی که می‌توانند به‌طور همزمان به‌صورت رادیویی هدایت‌شوند: 4 فروند باند فرکانسی: ئی‌اِچ‌اِف سامانه تشخیص دوست از دشمن (IFF): می‌تواند جداگانه یا یکپارچه باشد (بنا به‌درخواست مشتری) سیستم اپتو الکترونیکی: کارایی : تشخیص، شناسایی و ردیابی خودکار اهداف هوایی و زمینی طیف: استفاده از اشعه مادون قرمز 3 الی 5 میکرومتر طیف حسگر غیرفعال موشک: اشعه مادون قرمز، 9/0 الی 8/0 میکرومتر حداکثر اهدافی که می‌توانند به‌طور همزمان ردیابی شوند: 1 هدف حداکثر اهدافی که می‌توانند به‌طور همزمان منهدم شوند: 1 هدف حداکثر اهدافی که می‌توانند به‌طور همزمان موقعیت‌یابی شوند: 1 عدد کل سامانه پدافندی: حداکثر اهدافی که می‌توانند به‌طور همزمان منهدم شوند : 4 هدف ( 3 عدد توسط رادار و 1 عدد توسط سامانه الکترواپتیکی) حداکثر اهدافی که درهر دقیقه رهگیری و منهدم می شوند: 10 هدف خدمه: 1 الی 2 نفر برای کنترل سامانه پدافندی و 1 خدمه به‌عنوان راننده زمان واکنش: 4 الی 6 ثانیه (از موقع تشخیص هدف تا زمان شلیک)

پانتسیر قادر است که علاوه بر مقابله با اهداف هوایی با اهداف زمینی نیز مقابله کند، این به این منظور است که این سامانه قادر است تا همزمان با مقابله با اهداف ردیابی شده در آسمان، نیروی های پیاده و یا نظامی که این آن را تهدید می کنند را نیز نابود کند. از قابلیت های دیگر در این سامانه می توان به پایداری بالا در مقابله با جمینگ ها و همچنین موشک های ضد رادار اشاره کرد، از ویژگی دیگر این سامانه می توان به مقابله آن با انواع تسلیحات همانند موشک های ماوریک، بمب های هدایت شونده و موشک های توماهاوک اشاره کرد. همانطور که گفته شد این سامانه توانایی این را دارد تا در هر موقعه ای از شبانه روز و همچنین در هر شرایط آب و هوایی به کار خود ادامه داده، و به گفته منابع مختلف می تواند یک سامانه مطمئن باشد.

همانطور که اطلاع دارید سامانه پانتسیر نوع ارتقا یافته سامانه قدیمی تر تانگوسکا (سام-19) می باشد و نکته ای که در رابطه با سامانه های جدید روسی قابل تامل است, توجه به شعاع قابل درگیری سامانه و مقابله موثرتر با هواگردها در بردهای بیشتر است و همانطور که در بالا گفته شد در پانتسیر توجه ویژه ای به موشک های سامانه و ارتقای آن شده است. این بروزرسانی مشابه را می توانیم در بروزرسانی سامانه های قدیمی تر دیگری نظیر ارتقای سامانه پدافندی شیلکا مشاهده کنیم که در نسخه ام-4 مجهز به چهار فروند موشک ایگلا برای افزایش برد درگیری شده است. علاوه بر این نکته در سامانه های مشابه توجه ویژه ای به مقابله همزمان با هواگردها و تهدیدات بر روی زمین (نظیر پیاده نظام و یا نیروی زرهی) با تجهیز سامانه ها به نارنجک های دودزا و همچینین سامانه های هشداردهنده قفل لیزری شده است که در بقاپذیری این نوع سامانه ها در صحنه نبرد اهمیت ویژه ای دارند.

پانتسیراِس-1 تا به حال به کشورهایی نظیر اردن، الجزایر، سوریه و امارات متحده عربی صادر شده است. کشور اردن در سال 2007 به خرید این سامانه علاقه نشان داد و تعداد 50 الی 75 سامانه سام-22 سفارش داد. سوریه نیز در سال 2006 حدود 36 الی 50 سامانه پانتسیر را از روسیه خریداری کرد و قراردادی به ارزش 1 میلیارد دلار بین دو کشور بسته شد. الجزایر نیز در همین سال قرارداد نظامی بزرگی با روسیه به ارزش هشت میلیارد دلار امضا کرد که در فهرست تجهیزات خریداری شده سامانه پانتسیر نیز به چشم می‌خورد. امارات متحده عربی نیز مشتاق‌ترین خواهان این سامانه بود و همان‌طور که گفته شد، شروع دوباره پروژه سام-22 با کمک مالی این کشور در سال 2000 صورت گرفت. این کشور تعداد 50 عدد از این سامانه را سفارش داد که تا پایان سال 2010 حدود 28 سامانه را دریافت کرد.عراق نیز 24 اتش بار پانتسیر سفارش داد

مدل ها

پانتسیر اس1: اولین نسخه تولیدی که از سال2008 میلادی وارد خدمت شد و به ان در بالا اشاره شد

پانتسیر ام:این نسخه نمونه دریایی  پانتسیر است که احتمالا در درلازمدت جایگزین کاشتان خواهد شد . این نسخه دارای دو گاتلینگ  هر یک با شش لول با کالبیر 30 م م است که در مجموع بین 8000 تا 10000 گلوله بر دقیقه اتش میکند  و دارای دو لانچر چهارتایی و در مجموع هشت موشک  مشابه موشکی در در سنخه زمین پاییه نصب است استفاده میکند. این نسخه بر خلاف ای کی 630 و یا سامانه کاشتان که وابسته به رادار ناو است ، پانتسیر دریایی دارای رادار و اپتیک مستقل است  و میتواند خود هدف را کسب و با انها درگیر شود

پانسیر اس2:این نسخه در سال2014 میلادی  رو نمایی شد و دارای  رادار جستجوی جدید باند اس SOTS  با برد  36 کیلومتر است و میتواند موشک های 57E6M-E  با برد 30 کیلومتر را حمل کند

پانتسیر اس1ام: این نسخه در سال 2019 رونمایی شد و یک ارتقا روی نسخه اس1 که ان را تبدیل به نسخه اس2 میکند  اگرچه در رادار جستجو با اس2 فرق دارد  . دارای یک رادار جستجوی باند ال بهبود یافته با توان رهگیری همزمان 40 هدف  و درگیری با 4 هدف است و از موشک جدید 57E6M-E با ارتفاع درگیری 15 تا18 و برد درگیری 30 کیلومتر استفاده میکند و از کلاهک سنگین تر 25 کیلوگرمی بهره میبرد

پانتسیر اس ام: این نسخه در سال2018 برای اولین بار رو نمایی شد و دارای توانی دوبرابر نسخه قبلی است. رادار ان دارای  برد کشف حدود 75 کیلومتر و رادار درگیر دارای برد کشف40 کیلومتر  که دو برابر نسخه قبلی در هر دو رادار برد دارد .این نسخه بر روی شاسی KamAZ  سوار شده و قرار است در سال 2021 وارد خدمت شود. بر اساس داده های روسها این نسخه  توان بیشتری در درگیر با اهداف ریز و کوچک  مانند خمپاره ، راکت توپخانه ای  و یا پهپادهای انتهاری کوچک دارد..این نسخه از موشک  57E6M-E استفاده میکند که تا 30 کیلومتر برد دارد که باز دو برابر نسخه قبلی است

پانتسیر اس ای

نسخه طراحی شده برای عملیات در قطب که میتواند تا منفی50 درجه کار کند و در واقع شامل  18 موشک بوده و  فاقد توپ 30 م م  است و همچنین به جای رادار جستجو دارای یک سامانه اپتیکی دید حرارتی بوده ولی دارای رادار هدایت اتش نیز است .این نسخه روی یک شاسی شنی دار بدون موتور نصب است که توسط یک خودروی شنی دار دیگر یدک کشیده می شود

تاریخچه عملیاتی

لیبی

در ژوئن 2019، امارات متحده عربی چندین سامانه پدافند هوایی Pantsir-S1 خود را در لیبی مستقر کرد تا از ارتش ملی لیبی در پیشروی آنها به سمت طرابلس حمایت کند. فتحی بشاغا، وزیر کشور دولت وفاق ملی لیبی، مدعی شد که یکی از این سامانه‌ها در حمله نیروی هوایی ارتش ملی لیبی در 13 نوامبر 2019 از بین رفته است. در 15 مه 2020، رسانه های ترکیه یک سامانه پانتسیر متعلق به ارتش ملی لیبی (LNA) را نشان دادند که در یک حمله پهپادی در نزدیکی پایگاه هوایی الوطیه در جنوب غربی طرابلس هدف قرار گرفت. بر اساس گزارش ها، این سیستم توسط امارات متحده عربی تامین شده است. این حمله هوایی به عنوان بخشی از یک عملیات برای قطع تدارکات به LNA انجام شد.[رسانه های ترکیه تصاویری از این حمله هوایی را نشان دادند. LNA ادعای تخریب پانتسیر توسط  پهپاد را رد کرد. در 18 مه، دولت وفاق ملی  تحت حمایت ترکیه، پایگاه هوایی الوطیه شامل یک پتنتسیر متعلق به ارتش ملی لیبی (LNA) را تصرف کرد. بعداً گزارش شد که باتری پانتسیر غنیمتی  سه روز قبل همان هدف قرار گرفته بود و در ژوئن 2020 توسط نیروی هوایی امریکا  به پایگاه هوایی Ramstein در آلمان منتقل شد. در 17 می 2020، نیروهای ترکیه یک نوع مدرن پانتسیر را در نزدیکی پایگاه LNA در لیبی منهدم کردند. در 20 مه 2020، محمد گونونو، سخنگوی ارتش ملی لیبی  ادعا کرد که نیروهای آنها 7 دستگاه پانتسیر را در پایگاه هوایی الوطیه، ترحونه و الویشکا منهدم کرده اند. منابع رسانه ای از انهدام حداقل 5 دفاع در حمله پهپادی ترکها خبر دادند. در 8 ژوئن 2020، اولین فیلم ویدئویی به بیرون درز کرد که نشان می‌دهد یک پنتسیر توسط پرسنل امارات متحده عربی اداره می‌شود. تجزیه و تحلیل پس از درگیری نشان داد که پانتسیر (حداقل به طور موقت) با تلاش‌های ترکیبی سیستم‌های جنگ الکترونیک از یک طرف و توپخانه برد بلند (یا حملات هوایی) نابود  شدند  ظاهراً مواضع پانسیر توسط سیستم‌های جنگ الکترونیکی دوربرد شناسایی شده بود . ظاهراً سیستم‌های جنگ الکترونیکی در مواقعی می‌توانستند رادار پانتسیر را کشف کرده و سپس اطلاعات را به اپراتورهای پهپاد ارسال می‌کردند. اپراتورهای پانتسیر با خاموش کردن رادار و تمرکز بر حسگرهای الکترواپتیکی به جای رادار (یعنی تصویرگر حرارتی و جهت یاب مادون قرمز)، به منظور به دست آوردن اهداف باعث کاهش تلفات این سامانه شدند

سوریه

 گزارش شده است که یک واحد پانتسیر از نیروی دفاع هوایی سوریه اولین شکار جنگی این سامانه را  با سرنگون کردن یک RF-4E نیروی هوایی ترکیه که در حال انجام یک پرواز شناسایی بر فراز سواحل سوریه در نزدیکی لاذقیه  بود در 22 ژوئن 2012 به دست اورد .این سامانه همچنین به عنوان بخشی از مداخله نظامی روسیه در جنگ داخلی سوریه از سال 2015 توسط نیروهای مسلح روسیه در خاک سوریه مستقر شده است. یک پوستر روسی که از مارس تا ژوئیه 2017 در مجمع فنی نظامی بین‌المللی «ARMY-2017» به نمایش گذاشته شد، ادعا می‌کرد که سامانه‌های پانتسیر-اس روسیه مستقر در سوریه، 12 شی پرنده از جمله پهپادهای   هرن ، بایرکتار  و ار کیو21 ای  و همچنین موشک های مختلف  را سرنگون کرده است. در اوایل اکتبر 2017، گزارش شد که پانتسیر دو راکت 122 م م گراد پرتاب شده توسط داعش را منهدم کرد.در 27 دسامبر 2017، ستیزه جویان چندین راکت از محله ساکنان بدامه به سمت فرودگاه بین المللی لاذقیه و سایت استقرار نیروهای هوافضای روسیه در پایگاه هوایی حمیمیم شلیک کردند. دو راکت توسط سامانه پدافند هوایی پانسیر رهگیری شد. در شب 5 و 6 ژانویه 2018، پایگاه هوایی حمیمیم مورد حمله 13 هواپیمای بدون سرنشین (پهپاد) قرار گرفت. هفت هواپیمای بدون سرنشین توسط سیستم‌های پدافند هوایی پانتسیر  منهدم شدند، شش فروند در مختصات تعیین‌شده با استفاده از سخت‌افزار جنگ الکترونیک فرود آمدند. یک سیستم پانتسیر  متعلق به نیروی دفاع هوایی سوریه توسط نیروی هوایی اسرائیل در جریان درگیری‌های اسرائیل و سوریه در ماه مه 2018 با موشک دلیله از بین رفت .در 21 ژانویه 2019، ارتش اسرائیل گزارش داد که دو سامانه پانتسیر  را در نزدیکی دمشق منهدم کرده است.سامانه‌های پدافند هوایی پانتسیر و تور ام1  روسیه 27 راکت  را که شبه‌نظامیان در 6 می 2019 به پایگاه هوایی حمیمیم شلیک کرده بودند، سرنگون کردند. در ژانویه 2020، طراح ارشد سیستم‌های دفاع هوایی در KBP Valery Slugin گزارش داد که سیستم‌های دفاع هوایی پانتسیر حدود 100 هواپیمای بدون سرنشین را در طول عملیات‌های جنگی خود در سراسر جهان رهگیری کردند که بیشتر آنها در سوریه انجام شد. یک سامانه پانتسیر-اس 1 سوریه ادعا شد که توسط نیروهای مسلح ترکیه در جریان حملات به سوریه در شب 27-28 فوریه 2020 منهدم شده است.در ادامه ترکها طی دو ماه اینده نیز تصاویری از نابودی سه سامانه دیگر نشان دادند

در 19 جولای 2021، چهار فروند جنگنده F-16 نیروی هوایی اسرائیل از طریق منطقه التنف تحت کنترل آمریکا وارد حریم هوایی سوریه شدند و هشت موشک هدایت شونده را به سمت منطقه ای در جنوب شرقی حلب سوریه شلیک کردند.  روسها مدعی شد که هفت موشک توسط سامانه های پانتسیر-اس و بوک-ام2 ساخت روسیه نیروهای دفاع هوایی سوریه سرنگون شده است ولی دست کم مان شب 4 هدف در سوریه هدف قرار گرفت؟!

در  مناقشه قره باغ کوهستانی در سال 2020، آذربایجان یک Pantsir-S1 ارمنی را با استفاده از پهپاد انتحاری اسرائیلی هاروپ منهدم کرد

تهاجم روسیه به اوکراین

طی تهاجم روسیه به اوکراین این سامانه توسط روس‌ها به شکل گسترده استفاده شد تا پایان سال ۲۰۲۳ به شکل رسمی بر اساس تصاویر منتشر شده ۱۹ دستگاه از این سامانه طی حملات پهپادی و یا راکتی و یا توپخانه‌ای ارتش اوکراین از بین رفته اگرچه احتمالاً ۱۰ دستگاه دیگر نیز از بین رفته که تصاویر آن هرگز منتشر نشده دست کم ۵ دستگاه دیگر نیز توسط روسها در شرایط مختلف رها شده که یا به دست اوکراینی‌ها افتاد و توسط اوکراینی‌ها نابود شد

 گردآوری و ترجمه : مهدی زمانی