بالگرد

بالگرد یاک-24

بالگرد یاک-24

بالگرد یاک-24

نویسنده: میناگلرو

یاک -۲۴ یک بالگرد چندمنظوره ترابری دو ملخه بود که جهت حمل و نقل نیرو و تجهیزات در اتحاد جماهیر شوروی توسعه یافت ، این بالگرد توسط شرکت یاکالوف در هه 1950طراحی شد ولی بدلیل اینکه در نیروی هوایی شوروی با اقبال خوبی مواجه نشد و بصورت محدود بخدمت گرفته شد ، تعداد محدودی از ان تولید گردید
یکی دیگر از دلایل ان هم پیچیدگی فوق العاده بالگرد بود که سبب مشکلات بسیار زیادی در بخش تعمیرات و نگهداری میشد

بالگرد از دو روتور پشت هم بهره میبرد که در آنزمان یک فناوری جدید بود والبته که برای اولین بار بود که در اتحاد شوروی چنین طرحی اجرا میشد در آنزمان شایعات زیادی دال براجرای طرح به کمک جاسوسی صنعتی و سرقت فن اوری توسط شوروی وجود داشت حال اینکه صحت داشت یا نه هرگز مشخص نشد ولی انچه که قطعی بود اینکه بدلیل اینکه چنین طرحی در شوروی بومی نبود ، برای تعمییر و نگهداری ان مشکلات زیادی وجود داشت حتی در طراحی و ساخت بالگرد هم مشکلات عدیده زیادی وجود داشت و جالب اینکه یاک -۲۴ تنها بالگردی در شوروی بود که از دو روتور پشت سر هم بهره میبرد و اینقدر این طرح با مشکلات کوچک و بزرگی روسها را روبرو کرد که دیگر هرگز بدنبال طراحی چنین بالگردهایی نرفتند
سابقه تولید تجهیزات نظامی در اتحاد شوروی نشان داد هرجا که شوروی بدنبال کپی کاری و سرقت فن اوری غرب رفت یا طرح به جایی نرسید مانند طرحی که شوروی قصد داشت با استفاده از طرح جنگنده اف -۱۴ ایالات متحده تولید کند و علیرغم آزمون و خطای زیاد زمانی که دید راه بجایی نمیبرد در نهایت به تجربه و قابلیت طراحان خود تکیه کرد که حاصل کار شاهکاری مانند سوخو -۲۷ از اب درامد و یا طرح تولید شد ولی هرگز عملیاتی نشد مانند، ولی هرجا که بر اساس داشته های خود طرحی را به اجرا درآورد حاصل کار یک محصول با قابلیت کامل رقابت با همتایان غربی خود شد.(روسها سرقت فناوری بسیار داشتند..نمونه مشهور ان سرقت فناوری بسیاری از فناوریهای کنکورد که در نتیجه باعث شد توپلوف144 حتی زودتر از خود کنکورد به عنوان رقیبش پرواز کند)

بهرحال این طرف اگر سرقت فن اوری هم نبود ولی بدلیل اینکه یک طرح جدید بود روسها را با چالشی جدی مواجه کرد ، از جمله اینکه روسها مجبور شدند دو‌موتور را به یکدیگر متصل کنند ، خب این طرح دارای یک مزیت بزرگ بود و انهم اینکه اگر یک موتور با اشکال مواجه میشد با موتور دیگر هم میشد به پایگاه خود را رساند در واقع هر کدام از موتورها مسول چرخاندن یک روتور بودند ولی در مواقع اضطراری میتوانستند کار موتور دیگر را هم انجام دهند ، ولی مشکل این بود که موتور صدای بسیار ناهنجاری داشت و لرزش شدیدی روی بدنه احساس میشد به همین دلیل علیرغم اینکه پیش نمونه این طرح همزمان با میل -۴ در سال 1952 پرواز کردند ولی میل -۴ مدتی بعد و در اوایل 1953 در خدمت بود و در اغلب واحدهای ارتش عملیاتی بود ولی طرح یاک بدلیل مشکلاتی که داشت تا سال 1955 شرکت یاکولوف در گیر نواقص و رفع اشکالات ان بود ( مورد جالب اینکه ، سران و رهبران شوروی خصوصا استالین و نیکیتا خروشچف علاقه عجیبی به طرح ها و محصولات غربی داشتند و برخی طرحهای غربی را مانند بمب افکن بی -۲۹ را کپی کردند و جالبتر اینکه در چنین مواقعی به سر طراحان فشار می اوردند که حتی کوچکترین جزئیات هم مشابه طرح اصلی خارجی باشد ) بهرحال بالگرد شرکت یاکولوف هم در سال 1955 از ارتش تاییدیه تولید گرفتو در کارخانه دولتی شماره 272در شهر لنینگراد تولید ان آغاز شد و با نام یاک -۲۴ رسما وارد خدمت شد

بالگرد یاک24 بر اساس بالگرد اچ21 ساخت امریکا ساخته شده است که به موز پرنده مشهور بود
یاک24

این بالگرد در نقش اتوبوس هوایی بسیار موفق بود ولی مشکلی که داشت پیچیدگی بسیار زیاد موتور و دیگر تجهیزات بالگرد بود که تعمییرات ان را خیلی سخت میکرد

در ژوئیه سال 1955 بالگرد یاک -۲۴ برای اولین بار در نمایشگاه توشیینودر معرض دید عموم گذاشته و رسما معرفی شد و در 17 دسامبر همان سال دو رکورد جدید به نام خود ثبت کرد که شامل حمل یک بار 2000 کیلوگرمی در ارتفات 5082 متر و دیگری حمل یک بار 4000 کیلوگرمی در ارتفاع 2902 متری بود

بالگرد یاکولوف یاک -۲۴ نسخه اولیه در خدمت از دو دستگاه موتور پیستونی شعاعی با توان 3450 اسب بخار قدرت در مجموع بهره میگرفت که نسخه ای از این موتور بر روی بالگرد میل -۴ هم نصب شده بود بالگرد با این موتور قادر به حمل 30 تا 35 سرباز مسلح با تجهیزات کامل انها و یا 18 تخت بیمارستانی و یا 3000 کیلوگرم بار بصورت داخلی در کابین خود بود
در سال 1958 نسخه ارتقا یافته بالگرد با نام یاک -24U وارد خدمت شد که روتور ها از فولاد تقویت شده تولید شده و دارای قطر بیشتری بود همچنین بدنه بالگرد در این نسخه تمام فلزی بود و موتور بهبود یافته بود
این نسخه قادر بود 40 تا 45 سرباز کاملا مسلح با تجهیزات کامل یا 7716 پوند بار معادل 3500 کیلوگرم در داخل کابین خود حمل کند از جمله دو خودروی جیپ ماز 69 یا یک خودروی حامل سلاح زیل 114 با سلاح ضد تانک ان و یا تا چهار سیستم توپخانه ضد زره
نسخه غیر نظامی این مدل Yak-24Aبود که از سال 1960 به سفارش شرکت ایرفلوت اتحاد شوروی که تنها ایرلاین اتحاد جماهیر شوروی بود جهت استفاده بعنوان اتوبوس هوایی برای شهرکهای صنعتی و مناطق روستایی صعب العبور خصوصا در متطقه سیبری و کامچاتکا سفارش داده شد این نسخه دارای دو بخش بود که یک بخش که دارای صندلی های استاندارد بود و ظرفیت ان در حالت عادی 30 نفر و در حالت فشرده و اقتصادی 35 و 40 نفر بود و بخش دیگر که عقب بالگرد بود برای حمل بار مسافرین در نظر گرفته شد
ایر فلوت از این بالگرد بسیار راضی بود و تنها مشکلی که سبب میشد که این شرکت در تیراژ بالا از این بالگرد سفارش ندهد

تعمیرات بسیار پر دردسر بالگرد بود موضوع انقدر پیچیده بود که برخی مواقع تکنیسین های شرکت سازنده یعنی یاکولوف هم با مشکل روبرو میشدند و به همین دلیل یک بالگرد که دچار نقص فنی میشد تا مدتها غیر عملیاتی میشد و گرنه ایر فلوت حتی در برخی خطوط کم مسافر داخلی که دارای فرودگاه نبود هم از این بالگرد در نقش هواپیمای مسافربری سبک استفاده میکرد

نسخه غیر نظامی که در خدمت ایرفولوت شرکت هواپیمای شوروی قرار داشت

به همین دلیل ایرفلوت دست به سفارش یک نسخه مدرنتر برای پروازهای داخلی زد با نام Yak-24P و نسخه های A را که از موتور پیستونی برخوردار بودند پس از برداشتن صندلی دارای نیمکت کرد که در این حالت تا 50 مسافر حمل میکرد این نسخه ویژه مناطق صعب العبور و بد اب و هوای سیبری و مناطق قطبی بود و نسخه P که نسخه پیشرفته بالگرد مجهز به موتور توربو شفت بسیار قویتری بود با تزئینات داخلی لوکس و لاکچری به همراه صندلی های ویژه هواپیماهای مسافربری تجهیز و بجای هواپیمای مسافربری در مناطقی که دارای مسافر کم بود و با شهر ها و شهرکهایی که فاقد فرودگاه بود بخدمت گرفته شد با این ایده تمامی نقاط کشور پهناور اتحاد شوروی از خطوط هوایی برخوردار و قادر به استفاده و مسافرت بااتوبوس های هوایی شدند این نسخه از دو موتور توربو شفت با توان 2700 اسب بخار برای هر موتور قادر به حمل 39 مسافر بود ولی ایده ان هرگز بجایی نرسید چون همانگونه که گفته شد بدلیل مشکلات تعمییرات ایرفلوت از سفارش این نسخه صرفنظر کرد و دوباره شروع به استفاده از نسخه موتور پیستونی و البته بالگردهای شرکت میل کرد

نسخه Yak-24K نیز بعنوان یک جرثقیل هوایی طراحی شده بود که از بدنه بسیار کوتاه تری بهره میبرد و از دو موتور توربوشفت مشابه نسخه پی برخوردار بود و قادر به حمل 5000 کیلوگرم بار بصورت اویخته بود ولی این نسخه هم به شکل گسترده تولید نشد چون همانگونه که قابل پیش بینی بود بالگرد یاک 24 مناسب جرثقیل هوایی نبود ، این بالگرد برای اتوبوس هوایی و حمل نیرو و مسافر و همچنین بارهای حجیم و سبک مناسب بود ……

یاک -۲۴ نسخه پایه بود که نسخه های اولیه از این نوع بودند و از سال 1955 تا 1958 در خط تولید بود
یاک -۲۴ نسخه U نسخه بهبود یافته که شامل موتور قویتر و بدنه تمام فلزی بود و از سال 1988 در خط تولید رفت
یاک -۲۴ نسخه A نوع غیر نظامی نسخه U بود که از سال 1960 بسفارش شرکت ایر فلوت در خط تولید رفت
یاک -۲۴ نسخه K, که دارای موتور توربوشفت با 60 درصد قدرت بیشتر نسبت به نسخه های مجهز به موتور پیستونی بود و همچنین بدنه کوتاه و جهت جرثقیل هوایی بود
یاک -۲۴ نسخه P مشابه نسخه K ولی با بدنه ای بسیار کشیده جهت استفاده بجای هواپیماهای مسافربری در مسیرهای کم مسافر و یا فاقد فرودگاه

البته به دلایل نامعلومی نسخه های کا و پی بجز چند نمونه هرگز به تولید انبوه نرسید
این بالگرد علیرغم بهره بردن از شرایطی بسیار خوب ولی هرگز در شوروی با اقبال خوبی مواجه نشد که دلیل آن پیچیدگی بسیار زیاد در بخش موتور و تجهیزات الکترونیکی بالگرد بود.واقعیت این بود که طرح بالگرد یاک -۲۴ هرگز متعلق به شوروی نبود و تکنیسین های تعمیرات و‌نگهداری در شوروی همواره با این بالگرد مشکل داشتند سرانجام با ورود طرح بسیار موفقی مانند بالگرد میل -8 که از شرایط مشابهی برخوردار و در کلاس بالگردهای متوسط بود ارتش شوروی بسرعت بسراغ آن بالگرد رفت تا طرح یاکولوف از خدمت خارج شود.
البته یاک -۲۴ در بخش غیرنظامی موفق تر عمل کرد و شرکت ایرفلوت بسیار از این بالگرد در نقش اتوبوس هوایی راضی بود ولی این شرکت هم از مشکلات تعمیر و نگهداری آن شاکی بود زیرا بعضا اتفاق می افتاد که برای رفع نقص بالگرد از شرکت یاکولوف باید تعمیرکار اعزام میشد و مدتها بالگرد غیر عملیاتی و معیوب در گوشه ای رها میشد، و بهمین خاطر تعمیرات و نگهداری بالگرد بسیار پرهزینه از آب در می آمد ، در برخی مواقع برای رفع یک اشکال باید تمامی موتور را باز میکردند تا به بخش دچار اشکال برسند به همین دلیل در نهایت این شرکت هم قید استفاده از این بالگرد را زد و از سفارش نسخه P صرف نظر کرد

در کل بالگرد یاک -۲۴ بر خلاف همدوره خود یعنی میل -۴ که یکی از پر تعدادترین بالگردهای تولید شده بود ، این بالگرد از کم تیراژ ترین بالگردهای شوروی بود و به هیچ کشوری هم صادر نشد و تنها در ایرفلوت و نیروی هوایی شوروی بخدمت گرفته شد .
در مورد تیراژ تولید شده هم آمار متناقضی وجود دارد که از 50 فروند تا 250 فروند متغیر است ولی آماری که بیشتر به واقعیت نزدیکتر است به شرح تعداد 40 فروند در کل نسخه نظامی برای ارتش شوروی و 60 فروند هم در ایر فلوت بخدمت گرفته شد و پرونده آن بسته شد
و تنها نسخه های موجود در موزه نیروی هوایی مونینو در مسکو نگهداری و در معرض دید علاقمندان قرار گرفته شده

پس از ورود بخدمت بالگرد قدرتمند میل 6 و میل 8 این بالگرد در ارتش شوروی از خدمت خارج شد ولی در ایرفلوت تا سالها بعد هم در خدمت بود تا اینکه در دهه 1980 با هواپیماهای مسافربری سبک و بالگرد میل 8 جایگزین شد

بالگرد یاکولوف یاک -۲۴ در یک نگاه

نوع بالگرد : هلیکوپتر ترابری و مسافربری

خواستگاه : اتحاد جماهیر شوروی

شرکت تولید کننده : یاکولوف

تاریخ تولید اولین پیش نمونه : 3ژوئیه 1952

تاریخ ورود بخدمت : ژوئن 1955

وضعیت فعلی : بازنشسته

کاربران : نیروی هوایی شوروی / شرکت ایرفلوت

تعداد تولید شده 100 فروند شامل 40 فروند نسخه نظامی به علاوه 60 فروند نسخه غیر نظامی

خدمه : 4 نفر

ظرفیت : 40 نفر در نسخه های آخر تا 50 سرباز کاملا مسلح با تجهیزات کامل یا 3500 کیلوگرم بار در نسخه های آخر تا 5000 کیلوگرم بار

طول بالگرد 20 متر در برخی نسخه های آخر تا 34 متر

ارتفاع : 6/50 متر

وزن خالی 11000 کیلوگرم

حداکثر وزن : 15830 کیلوگرم در نسخه های اخر تا 19000 کیلوگرم

قطر روتور اصلی : 21 متر ×2

موتور : دو دستگاه موتور پیستونی شعاعی 14 سیلندر با توان 1726 اسب بخار قدرت برای هر موتور در نسخه های اخر 2700 اسب بخار قدرت

برد رزمی : 265 کیلومتر

سقف پروازی 2700 متر

سرعت : 175 کیلومتر در ساعت معادل 165 مایل

برای اشنایی اب دیگر بالگرد ها اینجا را کلیک کنید

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن