چرا هند جنگنده رافال را انتخاب کرد؟

چرا هند جنگنده رافال را انتخاب کرد؟

نوشته: Giovanni de Briganti

ترجمه: صادق عبدالهی

در حالی که انتقال تکنولوژی،قیمت و عملکرد جز فاکتورهای مهم انتخاب جنگنده رافال برای هند است،ولی حقیقت در این انتخاب(فرانسه در پیدا کردن بازار برای این جنگنده مدرن به نسبت رقبای سنتی خود ضعیف تر عمل کرده است.) حتا با در نظر گرفتن این فاکتورها،را باید در عوامل سیاسی جستجو کرد.نیروی هوایی هند که از نظر همکاریهای اقتصادی وفنی به فرانسه،بسیار نزدیک است تحت تاثیر توانائی های فنی این جنگنده ،آن را به عنوان یکی از گزینه ها انتخاب کرد.جنگنده رافال علاوه بر سابقه عملیاتی موثر خود در لیبی وافغانستان دارای یک نسخه ناونشین (M) نیز هست که گزینه مطلوب هند است .هند قصد دارد جنگنده های میراژ 2000H خود را ارتقا دهد که با خرید رافال زنجیره تامین قطعه نیروی هوایی هند تکمیل تر خواهد شد چرا که این دو جنگنده از برخی قطعات وتسلیحات مشابه بهره می برند.دیرزمانی است که هند از جنگنده های فرانسوی در ارتشش بهره می برد و بویژه در برهه های حساسی از تاریخ خود این جنگنده ها به کمک این کشور آمده اند از جمله در نبرد کرگل در سال 1999 در منطقه کشمیر،میراژ های هند وپشتیبانی فرانسه دو عامل مهم پیروزی هند بودند.دراین نبرد هند با چراغ سبز (واحتمالا کمک های فنی)فرانسه اقدام به هماهنگ سازی بمب های لیزری اسرائیلی و روسی روی میراژهای خود کرد و با آن اقدام به یک سلسله عملیات موفقیت آمیز حمله به اهداف از ارتفاع بالا(High Altitude) نمود.عملیاتی که توسط میگ – 23 ومیگ – 27 های این کشور قابل انجام نبود.علاوه بر مسائل ژئوپولیتیکی ، وجود جنگنده های فرانسوی که از دیرباز در ارتش هند(اورگان های فرانسوی از دهه 50)خدمت میکردند و ارزانتر تمام شدن این قرارداد نسبت به خرید یوروفایتر تایفون نیز از عوامل تاثیرگذار دیگر این قرارداد بوده است.

جنگنده اورگان فرانسوی در نیروی هوایی ارتش هند

هندی ها پس از دیدن کارشکنی آمریکایی ها در تحویل اف-16 به ارتش پاکستان در حالی که پول این جنگنده ها را نگه داشته بودند، و کند کردن ویا جلوگیری کردن از تحویل برخی قطعات که در جنگنده های سبک هند بکار میرفت وهند در حال توسعه شان بود وبویژه توقیف یک کشتی حاوی قطعات جنگی هند توسط امریکا که پس از آزمایش اتمی هند در می سال 1998اتفاق افتاد بشدت نسبت به امریکا بی اعتماد شده وفرانسه را شریک مطمئن تری یافتند.برخی منابع هندی از اقدام فوق بعنوان دلیل حذف بوئینگ و لاکهید مارتین از مناقصه جنگنده یاد می کنند.در صورتی که هند نتواند بصورت بومی موشک یا جنگنده ای را تولید کند ، سلاح های حیاتی خود را از روسیه و فرانسه خریداری میکند.

این امر که تایفون از کنسرسیوم متشکل از 4 کشور با سیاست خارجی و محدودیت های صادرات نظامی بعضا متفاوت تشکیل شده است نیز برای هند درقابل اطمینان بودن این شرکابرای معامله ایجاد نگرانی می کرد.آلمان شریک دیرپای هوانوردی هندوستان به شمار میرود . برخی سیاستمداران هندی در آن کشور تحصیل کرده اند.کمپانی های آلمانی چون، Messerschmitt-Boelkow-Blohm که هم اکنون عضو EADSمیباشند،به صنایع هوایی هندوستان در توسعه پروژه هواپیمای جنگنده سبک (Light Combat Aircraft –LCA)و هلی کوپتر های سبک پیشرفته (Dhruv)کمک به سزایی نمودند. این موارد بخوبی نشان می دهد که چرا پیشنهاد شرکت یوروفایتر در مناقصه را کسیدین(از زیر مجموعه های کنسرسیوم یوروفایتر) آلمان ارائه داد نه بی ای ئی سیتمز.(انگلستان سال ها هند را تحت مستعمره داشته است.)با تمام این اوصاف ، پس از زمزه های جنگ میان هند و پاکستان در کرگل و کشمیر،تحت فشار صلح طلبان آلمانی این انتقال تکنولوژی وهمکاری متوقف شد.بنابراین در نگاه نهایی ،آلمان نیز برای تامین تسلیحات عمده،در نظر گرفته نشد.ایتالیا واسپانیا نیز هیچ گاه تامین کننده عمده سلاح برای هند نبوده اند و از پروژه یوروفایتردر هند حمایت نکردند.بی ای ئی سیستمز در سال 2003 قرارداد تحویل جت های آموزشی هاوک به ارزش 1.5 ملیارد یورو با هند به امضارساندو پیش ازآن نیزفروش جنگنده تهاجمی سبک جگوار را در دهه 70 در کارنامه خود داشت. درحقیقت این جنگنده بطور مشترک میان فرانسه وانگلستان توسعه یافته بود.در هر صورت دورنمای مشارکت این کشورها و تمایلاتی که در آنها برعلیه راه افتادن جنگ توسط هند وجود داشت وهمچنین تحویل و پشتیبانی جنگ افزار در صورت رخ دادن نبرد، هند را از خربد جنگ افزار از آنها منصرف کرد.

مساله دیگری که نقش مهمی در این معامله دارد،استفاده رافال از بسیاری از تجهیزات فرانسوی است که وابستگی به کشورسوم واحتمال تحریم را منتفی میکند.تایفون رقیب رافال در این مناقصه، عمدتااز موشکهای هوا به هوایی چون آمرام،IRIS-T آلمانی و هوابه زمین آمریکائی Paveway استفاده میکند.بعلاوه ، جنگنده رافال قابلیت حمل سلاح هسته ای دارد و در نیروی هوایی فرانسه به موازات ارتقا جدید موشک کروز standoff هستهای ASMP/A جایگزین میراژ N2000 خواهد شد.این جنگنده همچنین قابلیت شلیک AM-39 Exocet موشک هوا به سطح رادارد.هند نیزدر حال هماهنگ سازی موشک سوپرسونیک براموس خود روی طیف وسیعی از جنگنده های خود است و رافال هم از این ارتقا بی نصیب نخواهد ماند.

طبق اعلام منابع غیر رسمی،قیمت جنگنده رافال پیشنهاد شده است،حدود4 تا 5 ملیون دلار کمتر از رقیبش یوروفایتر تایفون است.به لطف مقتصدانه بودن هزینه های نگهداری و مصرف سوخت که توسط فرانسه پیشنهاد شده، هزینه این قرارداد به نسبت یوروفایتر تایفون ، حدود 600 ملیون دلار کمتر آب می خورد که رقم قابل توجهی است.البته مخالفان این قرارداد هم استدلال های مختلفی در اقتصادی نبودن این قرارداد داشته اند.برای کمپانی داسالت، پروژه جنگنده رافال هنوز در جریان و خط تولید آن فعال است و کمپانی هنوز بدنبال مشتری است.کارشناسان این قرارداد را باقرارداد یمامه که بین عربستان سعودی و انگلستان بسته شد، مقایسه میکنند طی این قرارداد که ارزشش 83 ملیارد دلار امریکا بود،سودسرشاری نصیب طرف انگلیسی شد ودرخلال سال های 80 و90 انگلستان،جنگنده های تورنادووبی ای ئی هاوک به عربستان فروخت وضمن ایجاد پایگاه بزرگ نظامی درعربستان وپشتیبانی های فنی ونگهداری به این کشور ارائه کرد.

زمانی که مناقصه در سال 2007 به جریان افتاد هزینه های برنامه 12 ملیارد دلار(42000 کرور)بود،زمانی که پایین ترین پیشنهاد در ژانویه اعلام شد ، هزینه معامله تا 18 ملیارد دلاربالا رفت.درحال حاضر با توجه به هزینه های انتقال تکنولوژی، هزینه های نگهداری و ایجاد یک خط مونتاژ،قراردادتا 20 ملیارد دلار افزایش یافته است.یکی از درخواست های هندی ها تجدید نظر کردن فرانسه در همین هزینه های افزایش یابنده است. نیروی هوایی هند گفته است حتا اگر تا پایان 2014 نیز این قرارداد امضا شود،اولین دسته ازاین جنگنده ها در سال 2017 تحویل داده می شوند، که درآن سال هند میگ -21 های خود را ازرده خارج می کند.

منبع:  defense-aerospace.com