بمب افکن ها

بمب افکن B-47 استارتو جت

بمب افکن B-47 استارتو جت

بمب افکن B-47 استارتو جت

در سال 1943 بخش  هوایی نیروی زمینی  امریکا خواهان یک بمب افکن و شناسایی برای سال های  اینده بود که بتواند با سرعت 805 کیلومتر بر ساعت دست یابد  و به برد 6500 کیلومتری برد . در این نیازمندی سقف پرواز این بمب افکن 12000 متر اعلام شد

بوئینگ، نروث امریکن و کانویر طرح های به نیروی هوایی پیشنهاد دادند. اولین پیشنهاد  ارسالی توسط بوئینگ طرحی با نام مدل 424 بود  که در ژانویه  سال 1944  نقشه ان تحویل ارتش شد که شامل  طرحی شبیه ب 29 با دو موتور توربوجت تی جی 180 بود.موتورها  درون یک غلاف یکی زیر هر بال نصب شده بودند . با پایان جنگ جهانی امریکای ها به طرف بال پس گرا رو اوردند . بال پس گرا باعث کاهش پسای بال میشد و در نتیجه فشار کمتری به هواپیمای می امد و سرعت ان افزایش می یافت . بوئینگ طرح اصلاح   شده یا باز با بالی کاملا صاف با نام 432به نیروی ارتش  پیشنهاد داد که دارای چهار موتور در بدنه بود و قرار دادن موتور در بدنه باعث کاهش پسا و افزایش سرعت شده بود  ولی باز هنوز سرعت کافی نبود

مهندسین  بوئینگ طرح  را اصلاح  و  مدل 448 را پیشنهاد دادند که دارای دو بال با پس گرایی 35 درجه بود  و موتورها باز درون بدنه نصب شده بودند . در اکتبر  سال 1945 ارتش این طرح را رد کرد زیرا علاقه ای به نصب موتور جت درون بدنه یک بمب افکن نداشت  تا اینکه  بوئینگ طرح نهایی با نام مدل  450 را پیشنهاد داد که شامل همان بال پس گرا با دو موتور درون غلاف زیر بالها و دو موتور باز درون غلاف بر نوک بال های بود. این طرح زیر  هر بال یک موتور و نوک هر بال یک موتور( در مجموع چهار موتور) داشت

چندین مدل پیشنهادی به نیروی هوایی

ارتش  از این طرح خوشش امد  ولی چند مشکل داشت . اول اینکه بال های چای چرخ نداشتند باید تمام چرخ ها  درون بدنه قلمی این طرح قرار میگرفت از طرفی با پرتاب نخستین بمب اتمی  حالا ارتش  میخواست این بمب افکن توان پرتاب بمب اتمی را نیز داشته باشد . در ان زمان بمب های اتمی خیلی بزرگ بودند . راه حل قرار گرفتن دو چفت چرخ با فاصله پشت سرهم زیر بدنه بودند  تا میان انها دهلیز  جنگ افزاری قرار بگیرد  ولی داشتن چرخ تنها زیر بدنه ، باعث دشواری برای فرود میشد  ولی با اصلاحاتی  در ارابه فرود جلوی و قابل تنظیم کردن ان باعث شدند تا خلبان  بتواند برای دید بهتر  دماغه را بالا پایین بکند. همچنین  یک جفت چرج کوچک جمع شونده نیز زیر  هر بال نصب شد . دیگر تغییر انجام شده برداشتن موتور نوک بار و قرار دادن ان زیر بال ولی نزدیک نوک بال بود

در اوریل سال   1945  ارتش  دستور ساخت دو پیش نمونه  از مدل 450 با نام ایکس بی 47 داد. اولین نمونه ایکس بی 47 که لقب  استارتو جت به ان داده شده بود در 17 دسامبر سال 1946 پرواز کرد . پرواز 52 دقیقه  طول کشد ولی هیچ  مشکلی پیش نیامد

بی47 یک بمب افکن با بدنه قلمی و کشیده  بود که از دو بال در بالای بدنه با زاویه پس گرایی 35 درجه بهره می برد  . بدنه کشیده و قلمی  در ان  راهکاری برای رسیدن به سرعت بالاتر بود و از بالی با ضخامت کم دست کم نسبت به بالهای ان دوران بهره می برد  هواپیمای دارای  دو ارابه فرود  بود که  هر کدام دارای دو چرخ بودند و پشت سر هم زیر بدنه نصب شده بودند و فرود با ان با فرود با هواپیماهای  معمولی کمی فرق داشت. در حالی که در هواپیماهای  فرود کمی دماغه را به بالا میدهد(به این کار  پاشنه نشینی میگویند) در این هواپیما تقریبا  با یک زاویه صاف به زمین می نشست

قرار بود طرح به شش موتور تی  جی 180 مجهز شود ولی در نهایت  به نسخه  پیشرفته تر ان یعنی موتور  جنرال الکترونیک جی ایی 35 مجهز شد که دارای  3970 پاوند رانش بود  ولی نسخه تولید B-47A مجهز به شش موتور J47-GE-11 با توان 5200 پاوند رانش شد.   زیر هر بال سه موتور نصب شده بود و هواپیمای دارای شش موتور بود. دو موتور به شکل به هم چسبیده  در یک غلاف  زیر بال  و یکی موتور در غلافی  جدا کمی نزدیک به نوک بال قرار داشت. با وجود این موتور در هنگامی که بمب افکن کاملا بارگیری شده بود توان  کافی را نداشت  و نیاز به باند طولانی بود از این رو هواپیما به 18 راکت کمکی سوخت جامد مجهز بود که  باعث افزایش نیروی در زمان برخاستن و استفاده از  باند کوتاه تر می شد

ب47 و دو موتوره به هم چسبیده.. بعدها این طرح در ب52 نیز به کار رفت

ظرفیت  سوخت داخلی ان 64000 لیتر بود  که ان ان زمان برای خود بسیار بالا بود. هواپیما سوخت  خود را درون  بال  حمل میکرد و در بدنه برای سوخت جایی  در نظر گرفته نشده بود

بمب افکن  دارای سه  خدمه بود که شامل خلبان و کمک خلبان  در کنار نفر  سومی که ناوبر و بمب انداز بود.کابین خلبان و کمک خلبان به شکل جنگندهای دو سرنشینه  پشت سر هم بود و روی بدنه قرار داشت و دارای  کابینی حبابی با دید  عالی بود  و هر دو  و از دو طریق یک نردبان در زیر بدنه وارد بمب افکن می شدند. ناوبر  در دماغه قرار داشت  که توسط چند پنجره کوچک رو به بیرون دید داشت.  هر سه خدمه دارای  صندلی پرتاب شونده  بودند. خلبان و کمک خلبان به طرف بالا و بمب انداز به طرف پایین پرتاب  می شد   که برای  بمب انداز خروج از بمب افکن  در زمان نشست و برخاست و قاعدتا  کشنده بود

هواپیما  دارای  دو مسلسل 12.7 م م در عقب بمب افکن در نقش دفاعی است که توسط یک رادار در بالای توپ هدایت میشد . نظارت بر رادار و قفل روی هدف توسط کمک خلبان انجام می شود. همچنین در  دهلیز داخلی بین دو چرخ می توانست  تا 4.5 تن  بمب را حمل کند که میشد  شامل 28 بمب  227 کیلوگرمی متعارف و یا دو بمب 3.8 مگاتنی و یا یک بمب  25 مگاتنی و یا 9 مگاتنی باشد

در سال 1948 نیروی  هوایی نیروی زمین امریکا  به نیروی هوایی تبدیل شد   و این بمب افکن   را سفارش داد. نخستین  نمونه  درسال 1951 عملیاتی شد ولی نه به این سادگی در سال 1948 رقیبی تازه  برای بی 47 پیدا شد و ان بمب افکن بی 45 بود . این بمب افکن 4 موتوره  جت نیز به تازگی پرواز کرده بود ولی با وجود اینکه بی 47 دارای  توان بسیار بیشتر  بود برای  نمونه در حالت کاملا مسلح 3500 کیلومتر برد داشت ولی این میزان برای بی 45 حدود 1600 کیلومتر بود اگرچه بی45 توان حمل دو برابر بمب بیشتری بود. از این رو هر دو به خدمت گرفته شدند  ولی نقش ب47 اتمی و بی 45 بمب افکن تاکتیکی  متعارف شد

ده فروند B-47A سفارش داده شد که به خلبان خودکار  HD-21D ، راداردفاعی  AN/APS-23 و سایت بمب انداز وای-4  بود. این هواپیمای دارای  صندلی پرتاب شونده با قابلیت  اجکت در سرعت  صفر ولی ارتفاع بالا 150  متری بود . این  ده فروند سال 1951وارد خدمت شدند و جهت تست ازمایش شدند و یک سال بعد از رده خارج شدند

اولین نمونه عملیاتی یا همان B-47A

B-47B: این نسخه  نمونه ارتقا یافته نسخه قبلی است و بیشتر برای کاهش  مشکلاتی نسخه اولیه در زمینه ناپایداری ساخته شده است  و دارای  شش موتور بهبود یافته J47-GE-23 با 5800 پاوند رانش بود  و از یک هشدار دهنده راداری بهره می برد  و در اکثر نسخه  های تولیدی دارای سامانه جنگ الکترونیک AN / APT-5 بود زیرا  شوروی از اوائل دهه 1950 مجهز به رادار برای کشف بمب افکن های امریکای شده بود این نسخه توان حمل بار بیشتری به میزان 8.1 تن بود  ولی ظرفیت سوخت افزایش نیافته بود . برخی نسخه ها دارای  دو توپ 20 م م به جای مسلسل 12.7 م م بود و از رادار هدایت   اتش بی4 استفاده میکردند  . 399 فروند از این مدل ساخته شد

بر اساس نسخه بی چندین نمونه  دیگر توسعه یافت  که همگی ار تبدیل نسخه های  بی ساخته شده به دست امد مانند تبدیل 66 فروند بی 47 بی به نسخه اموزشی  تی بی 47 بی  و یا تبدیل  دو فروند از نسخه های بی به نمونه سوخت رسان کی بی 47 بی با یک شلنگ برای سوخت رسانی

در ادامه بوئینگ دو نسخه  دیگر با نام سی و دی را پیشنهاد  داد ولی هرگز  این دو مدل ساخته نشدند  . نسخه سی نمونه چهار موتوره  با موتورهای قویتر بود و نسخه دی با برد بیشتر ولی موتور توربوپراپ که هیچ کدام تولید نشد

ب47 در خط تولید

B-47E:  این نمونه  در سال 1953  عملیاتی شد و اصلیترین  و پر تعداد ترین نسخه   این بمب افکن است . این نمونه مجهز به شش موتور قویتر  با قدرت هر یک 5970 پاوند   ولی موتور به سرعت به نسخه J47-GE-25A به روز رسانی شد که 7100 پاوند رانش داشت . این افزایش قدرت  موتور باعث شد که این نسخه  نیازی به راکت کمکی نداشته  باشد البته موتور در هنگام برخاستن فشار زیادی تحمل میکرد که برای  این کار اب به محفظه احتراق  تزریق   میشد تا دمای موتور انقدر  بالا نرود که باعث اتش سوزی  شود(این کار در هنگام بلند شدن انجام  می شود). این نسخه  55 لیتر اب برای تزریق  در بخش احتراق موتور با خود حمل میکرد. یکی دیگر از  ارتقائات این  نمونه داشتن  رادار بزرگ  AN/APS-64 با برد 370 کیلومتر بود که میتواند اهداف  بزرگی مانند شهرهار را درارتفاع بالا در برد 370 کیلومتری کشف کتد ویا یک  مرگز بزرگ را از80 کیلومتری. در مجموع 1341 فروند از این بمب افکن ساخته شد

B-47E
B-47E

این نسخه  دارای بیشترین سرعت 1030 کیلومتر بر ساعت و برد رزمی 3170 کیلومتر و برد انتقالی  7000 کیلومتر بود و میتواند تا 11 تن بمب را حمل کند

چندین  نمونه بر اساس  نسخهE ساخته  شد

EB47E: نسخه جنگ الکترونیک که با برداشتن سلاح دفاعی عقب مجهز به تجهیزات جنگ الکترونیک شد و در داخل جایگاه تسلیحاتی داخلی نیز 18 سامانه مختلف  ایجاد اختلال داشت که برخی از انها توان جمع اوری و تجزیه و تحلیل  امواج راداری دشمن را نیز داشتند  . 40 فروند B-47E به این نسخه  ارتقا یافتند

EB-47E(TT) : این نسخه  برای جمع اوری  علائم رادار و فرکانس های  مراکز  پرتاب موشک  در شوروی ساخته شده بودند و دارای تلسکوپ های بزرگی برای رصد مسیر حرکت این موشکها در فضا بودند. سه فرموند از این مدل با تبدیل نسخه بمب افکن به دست  امد

RB-47E: نسخه شناسایی  که قرار بود در مرحل اول از نسخه بی نامیده  شود ولی در نهایت باز نسخه ایی مشتق شد. این نسخه دارای 11 دوربین در خلیج جنگ افزاری برای تصویر بردار از جهات  مختلف بود   که شامل  یک دوربین تصویر برداری  پانورماتیک سه زاویه کا17 نیز می  شود . این نسخه  با 70000 لیتر سوخت بیشترین میزان سوخت  را در انواع استارتو جت حمل میکرد و دوربردترین  عضو این خانواده با برد 7500 کیلومتر بود . 240 فروند از این نسخه  نو ساز و حدود 25 فروند از تبدیل نسخه  بی به دست  امد

RB-47E

چندین نسخه  دیگر نیز از این مدل با ارتقا نمونه بمب افکن البته در تعداد  کم برای کارهای  مختلف توسعه یافتند

BR-47H: این نسخه  نمونه جاسوس الکترونیکی این بمب افکن  برای جمع اوری علائم رادار  دشمن  بود . در این نسخه  دهلیز بمب محل استقرار سه افسر برای استفاده از تجهیزات الکترونیک شد  و دارای  تجهیزات پیشرفته جمع اوری علائم رادار  در زیر بدنه و به شکل غلاف در نزدیک نوک بال بود. این نمونه دست به جمع اوری علائم  و فرکانس های رادار های  دشمن  میزد و بعد از تجزیه و تحلیل انها میتواند حتی دست به انجام جنگ الکترونیک نیز بزند. همچنین  در  دماغه دارای  راداری جهت نقشه برداری بود و توان شنود  اختلال روی مکالمات رادیوی  دشمن را نیز داشت. این هواپیما تاثیر بسیاری در توان نیروی هوایی امریکا داشت  و به شکل مرتب دست به جمع اوری طول موج های رادار های شوروی میزد  بدون اینک بخواهد وارد اسمان شوروی بشود  با وجود این با مداومت پرواز 12 ساخت خدمه  اصلا وضیعت خوبی نداشتند زیرا باید 12 ساعت  را درون  محفظه کوچکی می نشستند  .32 فروند از این نسخه ساخته شد

سه خدمه داخل بدنه ار بی 47 اچ که بر سنشورهای شناسایی نظارت میکردند
RB-47H

نسخه دیگری  با نام EB-47L به عنوان رله فرمانده ای ، RB-47K نسخه شناسایی اب هوا برای اداره هواشناسی   و مرکز ملی طوفان  امریکا از ارتقا نسخه های   بمب افکن به دست امد و در دهه 1960 تعداد از انواع بی 47 ایی به نسخه بدون خلبان هدف پرنده تبدیل شدند

تاریخچه عملیاتی

ب47 زمانی که وارد خدمت شد به سرعت نزد خلبانانش بسیار محبوب  شد . با وجود اینکه یک بمب افکن با طولی   سه برابر یک جنگنده ولی بسیار خوش دست و چالاک بود و داشتن  کابینی حبابی حس پرواز  یک شکاری را به خلبانانش میداد ولی با وجود این همواره خدمه از حجم بالای کاری شکایت داشتند زیرا تنها سه خدمه داشت  و در  دورانی که مهندس پرواز  در هواپیماهای  بزرگ عرف  بود این بمب افکن شش موتوره توسط دو خدمه هدایت می شد

نیروی هوایی در سال 1956 دارای  1560 فروند بمب افکن و 254 فروند نسخه شناسایی بود که در امریکا و اروپا مستقر بودند . این بمب افکن برای عملیات از خاک امریکا به طرف شوروی برد کمی داشت ولی از پایگاه های  امریکا در اروپا میتوانست  به خوبی به شوروی ضربه  بزند. از انجایی که پرواز ار در ارتفاع  پایین برای بمب افکنها  بزرگی چون ب52 و ب36 سخت بود ب47 از این رو محبوب بود که در ارتفاع پایین به خوبی پرواز میکرد  و عملا خط اول بازدارندگی امریکا در برابر شوروی تا زمان ورود موشک  های بالستیک  قاره پیمای بود . این بمب افکن  از اواخر دهه 1950 با افزایش توان  بالستیک  قاره پیمای شوروی در نقش اتمی دیگر از مد افتاد

تمامی نسخه های بی47 برای برخاستن سریع از باندهای کوتاه از راکت های سوخت مایع استفاده میکردند که بعد از بلند شدن از بمب افکن جدا می شد

اگرچه خدمت در نقش اتمی برای این بمب افکن دوران کمی داشت ولی در نقش شناسایی اینچنین نبود . این بمب افکن از 15 اکتبر  سال 1952 بر فراز شوروی دست  به پرواز شناسایی زد . دو روش برای پرواز  وجود داشت . پرواز از السکا به طرف شوروی ویا از اروپا و پرواز از نروژ  و ورود به اسمان شوروی . تا مدت ها  شوروی هیچ اقدامی نمی تواسنت  انجام دهد و کاملا دست پا بسته بود. ار بی 47 دارای  سقف پرواز 15000 متر در نسخه شناسایی بود(نسخه بمب افکن در حالت مسلح تا 10000 متر) و از انجای که شوروی تا اواخر دهه 1950 موشک پدافندی نداشت  و شکاریهای میگ15 و 17 هم در حالت مسلح  نمی توانست  به ارتفاع بیش از 13000 متری برسند  از این رو این بمب افکن ایمن بود. شوروی میگ17 را مجهز به پس سوز موتور برای دسترسی  به ارتفاع بالا کرد ولی این کار نیز موثر نیفتاد  اگرچه چند بار بی 47 اسیب دیدند ولی به پایگاه های  خود برگشتد  و البته دست  کم دو مورد نیز بر فراز شوروی به زیر کشیده  شدند. در نهایت  تا اوائل دهه 1960 این نسخه  نیز با ورود یو 2 و اس ار 71 از خدمت خارج  شد. در مجموع 2032 فروند بی 47 ساخته شد که تا سال 1969 در خدمت بودند و به شکل عملی در هیچ جنگی بمبی نیفکندند

مشخصات نسخه B-47E

طول:32 متر

بلندی:8.3 تن

وزن خالی:35.8 تن

بیشترین وزن برخاستن:100 تن

پیشرانه: شش پیشرانه توربوجت  General Electric J47-GE-25  با توان هر یک 7200 پاوند

بیشترین سرعت:977 کیلومتر بر ساعت

برد انتقالی:7400 کیلومتر

برد با 9 تن سلاح 3200 کیلومتر

سلاح : دو توپ 20 م م و تا 11 تن سلاح

ترجمه: عبدالحمید تارخ

منابع

https://en.wikipedia.org/wiki/Boeing_B-47_Stratojet

https://fas.org/nuke/guide/usa/bomber/b-47.htm

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن