بمب افکن ها

بمب افکن اتمی مافوق صوت B-1 لنسر

بمب افکن اتمی مافوق صوت B-1 لنسر

بمب افکن اتمی مافوق صوت B-1 لنسر

در دهه1950  نیروی هوایی امریکا در حال برنامه ریزی برای دریافت صدها بمب افکن  مافوق صوت ایکس بی 70 بود. این بمب افکن با سرعت بیش از سه ماخ  توان نفوذ در ارتفاع بالا  را در خاک شوروی داشت. ولی پیشرفت شوروی در سامانه  های پدافند هوایی  ارتفاع بالا باعث لغو این برنامه  و  رو  اوردن نیروی هوایی به بمب افکن های  ارتفاع پایین بود.

در تمامی طول دهه 1960 ارتش امریکا دنبال چنین بمب افکنی بود و حتی به صورت موقت بمب افکن اف بی 111 را به خدمت گرفت  .در سال 1969 نیروی هوایی برنامه ای ام اس ای  را برای   توسعه  بمب افکن ارتفاع پایین  اعلام کرد.

در سال 1970  ارتش پیشنهاد شرکت راکول را برای ساخت طرحی  با نام ب1 قبول کرد  و جنرال  الکتریک را برای   ساخت موتور این بمب افکن   تکلیف کرد.نیروی هوایی در نهایت با ساخت یک نمونه زمین پاییه و سه فروند برای تست های پروازی موافقت کرد  و اولین  ب1ای که ارتش به ان کد لنسر داد ،  در 23 دسامبر سال 1974 اولین پرواز خود را انجام داد.نیروی هوایی خواهان  به خدمت گیری  240 فروند  بی 1 ای لنسر بود(B-1 Lancer)

لنسر در زمان خود از پیچیده  ترین فناوری های دهه 1960 و 1970 بهره برده می برد  . هواپیما دارای  یک کپسول  نجات مشابه اف111 بود و همچنین از بال متغییر برای  توان نشست  و برخواست  کوتاه  و همچنین توان پرواز در ارتفاع پایین با سرعت صوت بهره می برد . می توانست  به سرعت دو ماخ در ارتفاع بالا برسد و قرار بود در ارتفاع پایین  سرعتی بین 1.2 ماخ تا 1.5 ماخ داشته باشد  و قرار بود در مناطق حساس   چون ورودی هوا از تیتانیوم  استفاده شود ولی به دلیل صرفه جوی و تغییرات در  ورودی هوا سرعت پرواز در ارتفاع پایین به زیر صوت کاهش یافت

سه پیش نمونه اول دارای   کپسول  فرار بودند ولی پیش نمونه چهارم دارای صندلی پرتاب شونده رو به بالای بود.

ب1 ای نخستین نمونه ب1 که تنها چهار فروند از ان ساخته شد
ب1 ای نخستین نمونه ب1 که تنها چهار فروند از ان ساخته شد

در سال 1976 ویکتور بیلینکو  با میگ25 پی خود به ژاپن فرار کرد و از طرحی با نام سوپر فاکس  بت خبر داد که دارای  موشک های  با برد بیش از 100 کیلومتر و توان نگاه به پایین و شلیک به پایین  خبر داد. از انجای که در سال 1976 قیمت هر فروند بی1 از 40 میلیون دلار پیش بینی  شده به 70 میلیون دلار رسیده بود و همچنین  نگرانی  از اینکه سوپر فاکس بت که بعدها تبدیل به میگ31 شد بتواند به راحتی جلوی  حرکت بی1 بی را در ارتفاع پایین بگیرد به چنین طرحی انتقادات  بسیار وارد شد .در نهایت  در سال 1977 دولت کارتر با بیان  اینکه میتوان به جای خرید هر فروند بی1 ای حدود 200 موشک  کروز اتمی کلکوم با برد 2400 کیلومتر خرید استدلال  کرد میتوان  ده ها  موشک کلکوم را ازیک ب52 در خارج مرز  هوایی شوروی پرتاب کرد و احتمالا نفوذ  انها به شبکه دفاع هوایی شوروی بیشتر از بی1 است. از این رو در سال 1977 پروژه لغو شد ولی پروازهای ازمایشی ادامه داشت تا نتایج  برخی تحقیقات مشخص شود.

در سال 1980 انتخابات ریاست جمهوری امریکا صحنه انتقاد ریگان کاندیدای  این انتخابات به دولت کارتر بود. کارتر بسیاری از برنامه های دفاعی را لغو کرده بود و این از نظر ریگان  معنی جسارت بیشتر شوروی و اشغال افغانستان توسط  این کشور بود.

بلافاصله بعد از پیروزی ریگان در انتخابات طرح ب1 دوباره دنبال شد. تحقیقات نشان داده بود اگرچه تا سال 1985  ترکیب کلکوم و ب52 موثر خواهد بود ولی با ورود اس 300 و میگ31 دیگر توان نفوذ   کلکوم نیز در اگر و اما خواهد بود و از همه مهمتر ورود به  خدمت هشدار دهنده، ای 50 در خدمت ارتش  شوروی باعث شده بود که بتوان در مسافت دور ب52 حامد موشک کلکوم را در ارتفاع بالا کشف کرد.از این رو ارتش  سفارش  100 فروند بی1 البته با تغییراتی  را در سال 1982 داد. عمده تغییرات در بخش مربوط به کاهش سطح مقطی رادار بمب افکن بود.

ولی بهتر است کمی با ب1 اشنا شویم

ب1ب لنسر نسخه ای که در نهایت  به خدمت ارتش امریکا در امد  یک بمب افکن  بال متغیر با توان نشست  و برخواست  کوتاه تر از بمب افکنهای چون ب52 و یا بی2 بود و همچنین دارای  توان بمب باران  بهتر در تمامی  ارتفاعات به دلیل بال متغیرش بود. بال دارای  زاویه رفت و برگشت 15 تا 67.5 درجه بود  و محل اتصال بال به بدنه  به کناره های موتورهای بر می گشت.دارای  دمی  تی شکل ولی با زاویه پس گرا بود که به ان برای  کنترل زاویه حمله در هنگام فرود کمک می کرد.بر خلاف ب1 ای که توان رسیدن  به سرعت 2 ماخ را نیز داشت  ب1 ب  تنها تا سرعت 1.25 ماخ در ارتفاع بالا سرعت می گیرد و در ارتفاع پایین نیز مادون  صوت است که دلیل ان کاهش سطح مقطعی رادار با برداشتن سطوح متحرک ورودی هوا و ایجاد سطوح مارپیچی در درون ورودی  هوا بود که باعث  کاهش هوای وروی هوا موتور و کاهش سرعت هواپیما شد.

ب1 از الومینوم و تیتانیوم ساخته شده بود و بسیار کم در ان کامپوزیت به کار رفته است  و در برخی از قسمت های بدنه مانند بخش های جلو  و ورودی هوای موتور از مواد جاذب رم استفاده شده است  به صورتی که سطح مقطعی ب1 بی  2 % ب52 است و  سطح مقطعی ان را عدد 2.4 تا 0.5    متر مربع یعنی به اندازه جنگنده ای تایفون  دانسته اند که  به غیر از هواپیماهای استیلز رقیبی در این زمینه  ندارد

هواپیما از چهار موتور  توربوفن جنرال الکتریک جی ایی اف101-102  با توان هر یک 17000 پاوند بدون پس سوز و 30780 پاوند با پس سوز برای هر یک از موتورها بود. هواپیما می توانست با دو موتور نیز به راحتی  در مواقع  خاص به پرواز خود ادامه دهد.  موتور بسیار ساده و کم هزینه ای است  و هسته این موتور  در موتور اف110 که بر روی  برخی نسخه های اف14/ اف15 و اف16 نصب شده دیده میشود

موتور های به صورت دو به دو در دو غلاف  در زیر ریش بال نصب شده اند . هر کدام از غلاف ها دارای  یک واحد  استارت برای دو موتور بودند

دارای هشت مخزن سوخت در درون بدنه  است  که دارای ظرفیت کل 166000 لیتر   می باشد و  میتواند در جایگاه داخلی جنگ افزار نیز  سه مخزن سوخت 33900 لیتری برای  پرواز بین پایگاه ها حمل کند. تمامی  مخازن دارای  سامانه تزریق  گاز  نیتروژن برای خاموش کردن اتش هستند و از یک جایگاه سوختگیری  هوایی در جلوی کابین برخوردار است که سوختگیری  هوایی  را بسیار  اسان تر از بمب افکنی چون ب52 به دلیل  دید بهتر می کند.

بمب افکن دارای  چهار خدمه است، خلبان، کمک خلبان، افسر رادار و تسلیحات ، ناوبر و کنترل کننده تجهیزات دفاعی. تمامی انها بر روی صندلی پرتاب شونده صفر صفر  رو به بالا قرار دارند . همچنین بمب افکن دارای   یک  توالت و یک سامانه برای گرم کردن غذا یا گرم  نگهداشتن  غذا است. همچنین برای رسیدن به کابین باید از یک نردبان پشت چرخ جلو بالا رفت

بمب افکن اتمی مافوق صوت B-1 لنسر
در این تصویر به خوبی دریجه سوختگیری بار ب1 در جلوی کابین مشخص است

هواپیما دارای  یک دستگاه رادار  ارایه فازی غیر فعال  ای پی کیو 164  است که بر اساس رادار ای پی جی 66 جنگنده اف16 ساخته شده.این رادار با دیش ثابت دارای  1526 گیرنده و فرستند بر روی  دیش خود  است و توان اسکن الکترونیک را بدون تغییر جهت دیش را دارد.رادار توان پوشش 105 درجه در سمت را دارد … این رادار توان نقشه برداری از سطح زمین ، توان کشف و رهگیر اهداف زمینی  حتی خودروهای در یک  جاده و یا کشف و ثبت اهداف ثابت حتی دیوار  یک متری روی زمین  را دارد. راداری  با توان روزنه ساختگی  هر هدف رو زمین  را به صورت دو بعدی ثبت کرده و میتواند هرگونه تغییر در سطح زمین  را  کشف کند. توان هوا به هوا رادار   ان محدود  و تنها  به کشف هواپیما سوخت رسان محدود میشود

ب1 دارای   یک سامانه ناوبری  بر مبنای  تعقیب  عوارض زمین، یک ارتفاع یاب راداری ای اس ان 121   ساخت هانویل، سامانه هشدار دهنده راداری  ای ال کیو 161 ،  سامانه دفاعی ای اس کیو 184 که وظیفه ان کنترل خودکار جنگ الکترونیک  و هشدار  دهنده ها بود و همچنین  هشت دکل  پرتاب کننده شراره و پوشاله ای ال ایی 49 را نیز در بر می گیرد

خلبان و کمک خلبان هر یک ، دارای یک نمایشگر چند کاره تک رنگ هستند  و سه نمایشگر دیگر  نیز در اختیار دو  خدمه دیگر است .

سه دهلیز داخلی پشت سر هم در درون بدنه قرار داشت  که دارای  سه درب جدا  بود. دو دهلیز پشت سر هم در قسمت جلو و یک دهلیز با فاصله  در قسمت عقب قرار دارد .  دهلیز داخلی دارای  یک سکوی  پرتاب بمب چرخان   بود که دور تا دور ان بمب متصل شده و با چرخشش بمب ها رها می شوند.

ب1ب توان حمل 34 تن بمب را به صورت اسمی  روی کاغذ دارد  که می توان از جمله تا 24 بمب اتمی  ب 61 و یا ب 83  و یا تا 84 بمب 225 کیلوگرمی مارک 82 و یا  84  عدد نسخه مین دریایی مارک 82 و یا 24 بمب 900 کیلوگرمی مارک 84  ویا 24 مین دریایی و یا 30 بمب خوشه ای و یا 24 بمب هدایت ماهوره ای GBU-31 با وزن 900 کیلوگرم  و یا تا 48 بمب هدایت   ماهواره ای جی بی یو 38 و یا 54  ویا تا 24 سلاح دوربرد   هدایت شونده ای جی ام 154  ویا 24 موشک کروز ای جی ام  158  ویا تا 96 و یا 114 تیره بمب هدایت ماهواره ای  کوچک جی بی یو 39

ب1 ب توان تسلیحاتی فوق العاده ای  دارد. برای  بمب باران فرشی و استراتژیک می تواند 84 بمب مارک 82 را حمل کند و یا برای نابودی  اهداف بزرگتر  تا 24 بمب مارک 84 . میتوان با کمک 48 و یا 96 بمب ماهواره ای به صورت مستقل در یک  پرواز به 48 ویا 96 هدف مختلف با دقت کمتر از سه متر درگیر شود. دو سلاح تهاجمی دوربرد  ای جی ام 154 با برد 120 کیلومتر و ای جی ام 158 با برد 300 تا 1000 کیلومتر بسته به مدل این توان  را در اختیار  ب1 می گذارد که بدون ورود به منطقه خطر ویا حتی  کشور متخاصم دست به اتش  بر علیه  اهداف خود بزند.

با در نظر گرفت سطح مقطعی کم ب1 توان پرواز در ارتفاع پایین و سامانه های جنگ الکترونیک  ان توان نفوذ  در یک شبکه پیچیده پدافندی را به خوبی در ارتفاع کم دارد. بمب افکن توان پرواز در هر شرایط اب و هوایی را دارد و می تواند به صورت خودکار دست به ناوبری خودکار در ارتفاع  زیر 100 متر بزند .

ب1 دارای  برد انتقالی 11900 کیلومتر است ولی با 24 بمب مارک 84 و یا همین میزان بمب هدایت ماهواره ای بدون سوختگیری  هوایی  و سرعت مادون صوت 5500 کیلومتر برد دارد که البته با توان سوختگیری  هوایی ان برد ان نامحدود است

بمب هدایت ماهواره ای جی بی یو 31 در حال پرتاب از ب1ب
بمب هدایت ماهواره ای جی بی یو 31 در حال پرتاب از ب1ب

تا سال 1988  در مجموع 104 فروند ب1 لنسر شامل  چهار فروند ب1 ای و 100 فروند ب1ب تولید شد.ب1 ب از زمان ورود به خدمتش  در سال 1986 همواره  مورد  بهسازی های قرار گرفته است. این بهسازی ها  بیشتر شامل  تغییر ماهیت ماموریت ان بوده. ب1 ب به عنوان یک بمب افکن اتمی ساخته شد و دارای  سامانه پرتاب بمب  دقیقی نبود زیرا برای  پرتاب بمب  اتمی چند ده متر و یا چند صد متر خطا  خیلی اهمیت نداشت. در اولین ارتقاء با نام  بلوک ای توان حمل تا 84 بمب مارک 82 را به عنوان یک سلاح متعارف سقوط ازاد غیر  هدایت شونده را نیز پیدا کرد و همچنین سامانه پرتاب بمب ان برای افزایش دقت بهسازی شد . بلوک بی ارتقاء در  توانایی رادار برای نقشه برداری از سطح زمین  و همچنین  قابلیت جنگ الکترونیک بود که در سال 1995 انجام شد،بلوک سی  شامل  ارتقا برای حمل  تا 30 بمب خوشه ای بود که بین سال های 1997 تا 1998 اجرا شد ، بلوک دی  شامل  نصب  سامانه مکان یاب جهانی جی پی اس و توان حمل و پرتاب بمب های هدایت شونده ماهواره ای در کنار ارتقاء سامانه پرتاب کننده شراره و پوشاله  و جنگ الکترونیک بود. این تغییرات بین سالهای 1998 تا 1999 انجام شد. بلوک E شامل  ارتقاء رایانه  ماموریتی  و همچنین نصب دو سلاح دوربرد ای جی ام 154 و ای جی  ام 158 با هدایت ماهواره ای  و دقت  بین یک تا سه  متر برای  تهاجم هوایی دوربرد شد . این تغییرات در سال 2004 تا 2006 داده شد.  همچنین در سال 2007 غلاف نشان گذاری لیزری   اسنایپر بر روی ب1ب لنسر نصب شد. اسنایپر یک غلاف نشان گذاری لیزری   با دوربین دید حرارتی با برد کشف یک هدف در برد 27 تا 30 کیلومتر به  ب1 توان کشف اپتیکی  اهداف  و همچنین ناوبری  شبانه در ارتفاع پست را بهتر از قبل می داد.  در سال 2009 نیز این هواپیما توان حمل بمب هدایت ماهوارهی کم قطر  جی بی یو 39 را یافت. جی بی یو 39  یک بمب  سبک وزن هدایت شونده است که دارای  برد پروازی تا 110 کیلومتر است و می تواند  ان را به دقت 3 تا 5متر بر طرف هدف پرتاب کرد. توان حمل  96 تا 114  تیره از این بمب  توان فوق العاده ای را در اختیار  ب1 برای حملات  تهاجمی دور از دستراس پدافند هوایی می گذارد.

ب1 مجهز به یک غلاف نشان گذار لیزری اسنایپر در زیر دماغه
ب1 مجهز به یک غلاف نشان گذار لیزری اسنایپر در زیر دماغه

همچنین برنامه های برای نصب سامانه های ارتباطی جدید، ارتقا کابین و سامانه ماموریتی  بر روی 62 فروند ب1 ب بین سال های 2014 تا 2019 وجود دارد.

ب1 ب در سال 1986 زمان که  عملیات شد به عنوان بمب افکن  اتمی در وضعیت کامل هشدار اتمی قرار گرفت. در سال 1990 اتش سوزی در دو لنسر موقتا  تمامی ناوگان را زمینگیر  کرد  ولی با فروپاشی شوروی از سال 1993 برنامه نصب سلاح های غیر اتمی از جمله بمب مارک   82 روی ان اجرا شد. به دلیل عدم توان حمل سلاح  متعارف در جنگ اول خلیج فارس شرکت نداشت

ب1 اولین بار در سال 1998 در برابر عراق در عملیات روباه صحرا استفاده شد که در انجا دست به بمب باران  اهدافی با بمب خوشه ای زد و در سال 1999 نیز بر ضد یوگسلاوی استفاده شد . در جریان جنگ سال 2003 به صورت گسترده ای استفاده شده و تنها طی شش ماه اول جنگ  3700 بمب هدایت ماهواره ای را افکند که 40 % بمب های افکنده شده هدایت شونده بود. همچنین  بر ضد طالبان در افغانستان  به کار رفت. دقت پرتاب بمب ان انقدر بالا بود که با بمب های خوشه ای   دست به پشتیبانی  هوایی از نیروی هوایی زمین  زد.همکنون 66 فروند ب1 ب در خدمت است و انتظار می رود  تا زمان ورود به  خدمت جایگزین برای ان دست کم تا سال 2030 در خدمت باقی بماند

مشخصات B1B لنسر
تولید کننده امریکا، رکول
تعداد خدمه 4 خدمه
طول و ارتفاع 44.5 متر و 10.4 متر
وزن خالی 87100 کیلوگرم
بیشترین سرعت 1340 کیلومتر در ساعت برابر با 1.25 ماخ
برد برد انتقالی با بیشترین سوخت و بدون مهمات 11998 کیلومتر،5500 کیلومتر با بیشترین تسلیحات
سقف پرواز 18000 متر
موتور چهار دستگاه موتور توبوجت  جنرال الکتریک اف101 جی ایی 102 با توان 14600 پاوند بدون پس سوز و 30780 پاوند با پس سوز برای هر موتور
رادار یک دستگاه رادار  کاوش ارایه الکترونیک APQ164 با توان تعقیب اهداف متحرک زمینی ،نقشه برداری و تعقیب عوارض زمین
تسلیحات توان حمل 22700 کیلوگرم مهمات در دهلیز جنگ افزاری در داخل بدنه،شامل تا 84 بمب 225 کیلوی یا 24 بمب 900 کیلویی،یا تا 30 بمب خوشه ای انواع CBU 87/89/97 یا 24 بمب ماهواره ای 900 کیلویی ،تا 12 جنگ افزاردوبرد AGM154 یا تا یا تا 24 موشک کروز agm158 با برد 370 کیلومتر ویا 24 بمب اتمی
تعداد تولید شده و قیمت 104 فروند شامل 100 فروند مدل b ،قیمت برای هر فروند 283 میلیون دلار به سال 1998

 ترجمه:عبدالحمید تارخ

کابین ب1
کابین ب1

نوشته های مشابه

‫2 نظرها

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن