جنگنده ها

شکاری رهگیر میگ17

شکاری رهگیر میگ17

فسلفه  طراحی روسها در طراحی جنگنده دست کم طی دهه 1940 تا 1970 این بود که یک طرح را تولید کننده بعد در خدمت مشکلات ان را حل کنند. در واقع اگر کل پروژه در خوب بود در گام بعد ان را اصلاح میکردند. این سرنوشت میگ15 بود. در سال 1949 زمانی که میگ15 به تازگی وارد خدمت شده بود نیروی هوایی شوروی خواهان طراحی یک جنگنده بمب افکن و یک شکاری رهگیر همه گونه هوا بر اساس ان بود. در مرحله اول برای افزایش  سرعت بال  میگ15 با 35 درجه پس گرایی را پس گراتر کرده و زاویه را به 45 درجه رساندند.این طرح با نام  میگ15 بیز 45 نامیده شد. (برای اطلاع از میگ 15  اینجا را کلیک کنید )

جنگنده جدید در 14 ژانویه سال 1950  به پرواز در امد . این نسخه  90 سانتیمتر  کشیده تر از میگ15 بیز بود و دارای یک بالچه شکمی بود ولی دارای همان موتور، سلاح و کابین بود. ولی از بالا اگر به این نسخه  نگاه میکردند  اختلافات بیشتر بود. بال 10 درجه پس گراتر بو و حتی دم نیز پس گرایی داشت  و بر روی  بال دو تیغه (به جای سه تیغه  در میگ15 )برای کنترل لیفت بال وجود داشت

این پیش نمونه نشان  داد عملکرد کلی ان بهتر از میگ15 بیز است و از جمله  اینکه میگ15 در سرعت بیش از 910 کیلومتر در ساعت دچار لرزش شدید میشد این مشکل  را این نسخه نداشت. پیش نمونه اولیه  در یک شیرجه تند از دست رفت و پیش  نمونه دوم کار را ادامه داد تا اینکه درسال 1952 دستور ساخت جنگنده جدید با نام میگ17 داده شد. ناتو به ان نام فرسکو را داد(MIG-17Fresco)

 میگ 17 نیز مانند میگ 15 دارای بدنه  کشیده با یک ورودی هوا در جلوی دماغه، کابینی برامده و یک موتور بود که به ان بال و دوم و سکان عمودی اضافه کرده بودند.اول نسخه میگ17 که میگ17 ای بود (MIG-17A) دارای  موتور قویتر  وی کا -1 وی بود   و از   صندلی پرتاب ایمنتری بهره می برد ، دارای دو اینده در دو طرف  کابین برای دید به عقب بود(برای رزم هوایی داگ فایت)

شکاری رهگیر میگ17
در تصویر میتوان به زاویه پسگرا تر بال میگ17(جنگنده بالای) و میگ15(جنگنده پایینی ) را به خوبی دید

از MIG-17A   کمتر از صد فروند   تولید شد و در میانه سال 1953 نسخه جدید میگ17 اف تولید شد. این  نسخه با نسخه قبلی فرقی زیادی نداشت و تنها مجهز به یک موتور وی کا1 اف بود که دارای پس سوز بود که برای افزایش نرخ سعود استفاده میشد. این موتور دارای رانش 7345 پاوند با پس سوز  بود و میگ17 را تبدیل به اولین جت روسها با پس سوز موتور کرد. بیشترین سرعت این مدل 1450 کیلومتر بر ساعت  بود و برد ان با دو مخزن سوخت خارجی 1400 کیلومتر بود.

در دماغه دارای یک رادار مسافت  یاب اس ار دی-1 برای هدفگیری توپ بود و محل برخورد گلوله را به خلبان بر روی یک سایت اتش روی پنل خلبان نشان میداد. میگ17 مانند  میگ 15 دارای  یک توپ 37 م م و دو توپ 23 م م بود.  یک توپ ۳۷ م م  ان ۳۷ با ۴۰ گلوله و سرعت اتش ۴۰۰ گلوله بر دقیقه در سمت راست و دو توپ ۲۳ م م با ۸۰ گلوله برای هر توپ در سمت چپ  بود که دارای سرعت اتش ۸۰۰ گلوله بر دقیقه بود .توپ ۳۷ م م برای سرنگونی بمب افکنها و دو توپ۲۳ م م برای سرنگونی شکاری ها بود. شوروی در ازمایشات خود متوجه شده بود  برخورد ۸ گلوله ۳۷ م م باعث سرنگونی یک ب ۲۹ می شود . هر سه توپ روی سینی قرار داشتند که با پایین اوردن ان میشد توپ را مهمات گیری و یا تعمیر کرد از این رو بسیار راحت تعمیر  میشد . این مسئله در مورد موتور هم بود. تنها با باز کردن چند  قفل میشد تمامی  قسمت عقب هواپیما را از قسمت جلو جدا کرد و به موتور دستراسی پیدا کرد.

در زیر هر بال دارای یک جایگاه خارجی برای حمل یک مخزن 300 لیتری بود. از اواخر دهه 1950  میگ17 اف در شوروی  به یک جایگاه خارجی بیشتر  زیر هر بال برای حمل بمب 100 و 250 کیلوگرمی و یا غلاف 8 لول راکت 57 م م برای پشتیبانی  هوایی نزدیک شد و در دهه 1960 بر روی ان موشک کوتاه برد فروسرخ ار13 نیز نصب شد

شکاری رهگیر میگ17
میگ17 اولین شکاری رهگیر روسها با پس سوز بود که برای افزایش سرعت صعود استفاده میشود

در اوائل دهه 1950 روسها به دنبال یک شکاری همه گونه هوا بودند و حتی چندین طرح رادار روی میگ15 ازمایش کردند ولی رادار پیچیده و غیر قابل اعتماد بودند. ولی یک رادار یعنی رادار ار پی -1  کارایی مناسبی داشت و روسها ان را روی چند فروند میگ15 بیز نصب کردند و البته به جای ان توپ 37 م م و خزانه ان جمع شد. ولی این رادار در اصل در نهایت روی دماغه نسخه جدید میگ17 یا همان میگ17 پی نصب شد . این رادار در یک  محفظه گوی شکل در درون  ورودی هوا نصب شد و بردش 7 کیلومتر بود. تا نزدیکی هدف باید میگ توسط رادار زمینی  هدایت میشد تا بتواند هدف را کشف کند. برد رادار کم بود،  حتی کمتر از برد چشم  خلبان ولی در شب موثر بود(البته در کنار رادار زمین). این نسخه به فرمانده ای پدافند هوایی شوروی تحویل داده شد و فاقد توپ 37 م م بود.

میگ17 پی  وی کا 1 ای بود زیرا در ان زمان نسخه پس سوز دار وی کا 1 اف اماده نبود . وقتی  موتور جدید اماده شد از سال 1954 نسخه میگ17  پی اف ساخته شد که پی نشان دهنده رادار  و اف نشان گر موتور وی کا-1 اف بود

با وجود این میگ17 پی اف تفاوت های دیگری هم داشت که شامل  یک هشدار دهنده راداری سیرینا 2  بود.در اواخر خط تولید  میگ17 پی اف مجهز به رادار ار پی-5 شد که دارای برد 11 تا 13 کیلومتر بود

در میانه دهه 1950 شوروی تصمیم به  نصب موشک ای ای 1 الکالی روی میگ17  گرفت. موشک الکالی یک موشک موج سوار راداری بود که در خط باریک راداری  که از رادار جنگنده به هدف می تابید  مسیر خود را تا هدف طی میکرد. این نسخه دارای چهار جایگاه خارجی  برای حمل چهار موشک بود و فاقد توپ بود .  این موشک از سال 1957 روی میگ17 نصب شد و به این نسخه نام میگ17 پی اف یو ویا پی ام  داده شد  . بر اساس میگ17 پی اف  نسخه شناسایی میگ17 ار ساخته شدکه فاقد توپ37 م م  بود و جای ان دارای سه دوربین نصب شده بود.

میگ17 پی اف... در تصویر در درون ورودی موتور محفظه رادار دیده میشود
میگ17 پی اف… در تصویر در درون ورودی موتور محفظه رادار دیده میشود

 درسال 1953 نسخه ای میگ 17 با نام میگ17 اس ان  ازمایش شد که دارای دو ورودی هوا در دو طرف  بدنه بود .  دلیل انتقال ورودی هوا به دو طرف بدنه  نصب   سه توپ 23 م م در دماغه بود که متحرک بود و میتوانستند  27.5 درجه رو به بالا و 9.5 درجه رو پایین حرکت کند. این توپ توسط یک چشمی بر روی کلاه خلبان هدایت میشد و خلبان سرش را به بالا و پایین حرکت میداد ، توپ نیز به همان طرف حرکت میکرد.این سیستم به خلبان اجازه میدهد بدون حرکت دماغه با حرکت توپ هدف را شکار کند . با وجود کارایی بالای این سیستم ولی هرگز عملیاتی نشد

در سال 1953  چین تعداد محدودی میگ17 اف را از شوروی دریفات  کرد و در نهایت مجوز  تولید  ان را با نام جی5 را گرفت و از سال 1956 دست به تولید ان زد. در سال 1961 دست به تولید تحت امتیاز میگ17 پی اف با نام جی5 ای زد و در مجموع 767 فروند  جی 5 تا سال 1969  در چین تولید شد.

میگ17 در نسخه روسی فاقد نسخه اموزشی دو سرنشینه  بود و خلبان روسی روی میگ15 UTI اموزش می دیدند  ولی چین دست به  توسعه نسخه دو سرنشینه  به سبک  میگ15 UTI  با نام جی جی 5 زد که تبدیل  به اصلیترین جت اموزشی ارتش چین تا  چهار دهه بعد شد.دست کم 1061 فروند جی جی 5  تا سال 1986 تولید شد که در واقع اخرین نمونه تولید میگ17 در جهان بود

لهستان نیز میگ17 را در داخل تولید کرد. لهستان از سال 1956  دست به تولید میگ17 اف  با نام لیم5  زد . در مجموع 477 فروند لیم5 تولید شد که 120 فروند به  المان شرقی صادر شد.لهستان همچنین 130 فروند میگ17 پی اف را با رادار ار پی-5  را تولید کرد که اولین شکاری همه گونه هوای لهستان بود و به ان نام  لیم 5 ام نام گذاشت

لهستان دست به توسعه نسخ تهاجمی میگ17 با نام لیم5 ام زد که دارای چتر ترمز    بود و میتوانست  بمب های 500 کیلوگرمی را حمل کند. در ادمه لهستان دست به تولید لیم6 زد که نسخه ای  با دو جایگاه زیر هر بال با توان حمل تا چهار راکت انداز 16 لول 57 م و یا چهار بمب250 کیلوگرمی بود.نسخه شناسایی از لیم6 با نام لیم 6 ار نیز تولید شد

جی جی 5 نسخه اموزشی طراحی شده در چین که همکنون نیز به عنوان جت اموزشی استفاده میشود
جی جی 5 نسخه اموزشی طراحی شده در چین که همکنون نیز به عنوان جت اموزشی استفاده میشود

میگ17 در خدمت  جنگنده موفقی بود

میگ17 در شوروی از میانه دهه 1950 به سرعت جای  میگ15 را در خط مقدم گرفت و در نیروی هوایی تاکتیکی  شوروی و سازمان پدافند هوایی خدمت کرد . در چند رویاروی با هواپیمای شناسایی امریکایی   بر   فراز شرق  شوروی پرواز میکردند دست  کم دو فروند ار بی 57 و ار بی 47 را سرنگون کرد. از اواخر  دهه 1950  با ورود به خدمت میگ19 جایگاه خود را از دست داد و به عنوان یک جنگنده تهاجمی حمله به زمین  به کار رفت. در ازمایشات مشخص شد که توپ 37 م م که قدرتمند ترین توپی بود که روی یک شکاری بعد از جنگ دوم جهانی نصب شد به خوبی توان نابودی  زره پوشها  را دارد از این رو با تجهیز به بمب خوشه ای، ناپالم و راکت در نقش پشتیبانی  هوایی نزدیک به کار رفت.

مصر ، سوریه و عراق هر سه از میگ17 علیه اسرائیلی ها استفاده کردند. در جریان نبرد کانال سوئز در سال 1956  مصر با میگ17 علیه جنگنده های فرانسوی میستیر در خدمت ارتش اسرائیل  پرواز کرد  .  در این میان گفته شده پنج  جنگنده اسرائیلی در ازاء از دست رفتن سه میگ17 مصری سرنگون شدند البته در کل خلبانان  اسرائیلی در این جنگ به دلیل اموزش بهتر دو برابر مصرها پیروزی به دست اوردند

در جنگ سال 1967 نیروی هوایی مصر در روز اول روی زمین  از بین رفت و جنگنده های که سالم ماند در مقابل جنگنده های اسرائیل کم تعداد بودند و راه به جایی نبردند  ولی میگ17 چندین بار توانست  نیروی های اسرائیلی در سینا را بمب باران کند.

در جنگ سال 1973 میگ17 با تجهیز  به راکت انداز های 57 م م برای حمله به اهداف زمینی   فرستاده شد ولی زمانی که پوشش  سام های مصری از بین رفت تعدادی  از انها قربانی فانتوم های اسرائیلی شد

لیم6
لیم6

ولی اوج موفقیت  میگ17 در ویتنام بود. ویتنام شمالی  از میگ17 استفاده میکرد .  این کشور شبکه یک پارچه ای از سامانه های سام2 و توپهای ضد هوایی داشت و از پشتیبانی  میگ17  و میگ21 بهره می برد  و دارای شبکه دفاعی مشابه شبکه دفاع هوایی  شوروی بود . میگ17 یک جنگنده مادون صوت، فاقد رادار و موشک بود و اصلا در برابر اف8 ، اف105 و اف4 فانتوم به چشم نمی امد  ولی میگ 17 نیز برتری های خود را داشت. از اف105 چالاکتر  بود و حتی در یک نبرد نزدیک از فانتوم  نیز چالاکتر بود. میگ17 کوچک  بود و رانش  به وزن بالای داشت و در ارتفاع کم در یک نبرد فانتوم بزرگ و سنگین را ئادار  به دور زدن می کرد تا سرعت ان را  به زیر صوت کاهش دهد و بعد  انجا بود که میگ17 برتری خود را داشت . میگ17 ویتنام شمالی معمولا با رنگ های سبر رنگ امیزی  میشد و در ارتفاع کم در چند متری  درختان بدون اینکه توسط فانتوم کشف شود خود را به دسته فانتوم ها رسانده و به انها حمله میکرد. خلبان با انگیزه ویتنامی کم تعداد ولی شجاع بودند و با استفاده از  توپ 23 م م  که عملکرد بالستیک  بهتری داشت بارها جنگنده های امریکای را سرنگون کرد اگرچه چندین بار با توپ 37 م م نیز پیروزی به دشت  امد و در دو مورد یک اف4 و یک اف105 تنها با برخورد یک گلوله قدرتمند 37 م م سرنگون شدند

در مجموع میگ17 در ویتنام   با چند روایت پیروزی هوایی روبرو است . روایت  امریکایی ها  میگوید  که میگ17   موفق به  دست اوزدن 28 پیروزی شده است   که شامل 11 فروند  فانتوم، 3 فروند اف8  ، 8 فروند اف 105  و 6 فروند هواگرد  دیگر  میشده  ولی امریکا به دلایل  مختلفی این رقم را کم در نظر گرفته اند   زیرا  دست کم در ویتنام شمالی  یک تک خال با هفت پیروزی  دو تک خال هر کدام به شش پیروزی و یک تک خال با 5 پیروزی و سه خلبان هر یک با سه پیروزی با  میگ17 وجود  داشت . ویتنام شمالی   مدعی سرنگونی 71 جنگنده توسط میگ17 است  که شامل ۱۱ فروند اف۸ کرسیدر،۱۶ فروند اف۱۰۵ ،۳۲ فروند اف۴ فانتوم ،دو فروند ای ۴ اسکای هاوک، هفت فروند ای ۱ اسکای ریدر و چند فروند بالگرد و هواپیما ترابری میباشد . دست کم ۱۰۰ فروند میگ۱۷ نیز سرنگون شد . ولی اماری که درسال 1993 ارائه شد نشان میداد تعداد 38  تا 40 جنگنده توسط میگ17 سرنگون شده ولی در کل شکار اف4،اف105 و  اف8 توسط میگ17 مادون صوت کار بزرگی  بود که نشان  دهنده اموزش بالای خلبان ویتنام شمالی در شوروی بوده است(برای مشاهده مقاله ای در مورد تلفات هوایی در ویتنام  اینجا را کلیک کنید)

چهار خلبان برتر ویتنام شمالی ..از راست به چپ با شش، هفت،دو و پنچ پیروزی هوایی با میگ17 و 21(برخی از انها بعدها با میگ21 نیز پرواز کردند)
چهار خلبان برتر ویتنام شمالی ..از راست به چپ با شش، هفت،دو و پنچ پیروزی هوایی با میگ17 و 21(برخی از انها بعدها با میگ21 نیز پرواز کردند)

میگ17 در 32 کشور جهان خدمت کرد و جالب اینکه  همچنان  در  پنج ارتش جهان در نقش پشتیبانی  و اموزشی در خدمت است

در مجموع 11060 فروند  میگ17 تولید شد

. برخی از مشخصات میگ 17 عبارت اند از    طول 11.26  و ارتفاع 3.80  متر ،وزن خالی 3919   کیلوگرمی ، بیشترین سرعت 1145 کیلومتر بر ساعت  ، بیشترین برد یا دو مخزن سوخت خارجی 2060 کیلومتر   ، سقف پرواز 16600   متر .این هواپیما از یک دستگاه موتور توربوجت کیلیمو وی کا 1 اف با توان 5045 پاوند بدون پس سوز و 7428 پاوند با پس سوز است    .  میگ 17 همانند میگ 15 دارای یک  توپ 37 م م با 40 گلوله و سرعت اتش 400 گلوله بر دقیقه و دو توپ 23 م م با 80 گلوله برای هر توپ و سرعت اتش 600 گلوله بر دقیقه .تا دو جایگاه جنگ افزاری در زیر  هر بال با توان حمل تا دو بمب 500 کیلویی و یا چهار بمب 250 کیلویی و یا دو راکت انداز  و دربرخی مدلها تا دو موشک  فروسرخ کا 13

ترجمه:عبدالحمید تارخ

منابع: http://www.globalsecurity.org/military/world/russia/mig-17.htm

http://en.wikipedia.org/wiki/Mikoyan-Gurevich_MiG-17

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن