جنگنده ها

هواپیمای بل D-188A

هواپیمای بل D-188A

نویسنده: اسپارو

در سال 1955 نیروی هوایی و نیروی دریایی امریکا اعلام نیاز به یک جنگنده ما فوق صوت دو منظوره بمب افکن – ضربتی با قابلیت پرواز در تمام شرایط آب و هوایی و با قابلیت عمود پروازی یا پرواز از باند کوتاه را داشته باشد . این درخواست یک درخواست جاه طلبانه و با توجه به سطح تکنولوژی ان زمان بسیار جلوتر بود ولی کمپانی بل به صورت غیر رسمی این درخواست را قبول کرد و نیروی هوایی و دریایی امریکا هم به صورت غیر رسمی شروع به همکاری کردند

بل اسم این هواپیما را D-188A و ارتش هم غیر رسمی دو اسم XF-109 برای نیروی هوایی XF3L برای نیروی دریایی گذاشت.

D-188A یک هواپیمای باریک با بال هایی کوچک باله ها عقب تمام متحرک و تک سرنشین بود ولی بسته به درخواست دارای شش( نیروی هوایی) یا هشت (نیروی دریایی) موتور جت بود در نوک بالها یک پاد با دوعدد موتور همراه با پس سوز قرار داشت و پاد قابلیت چرخ از افقی تا عمودی و 10 درجه به عقب را داشت و دو موتور اصلی ثابت همراه با پس سوز در بدنه و در نسخه نیروی دریایی دو موتور عمودی پشت کابین خلبان برای پرواز عمودی قرار داشت ولی مشکل موتور بود که باید از یک مدل برای راحتی تعمیر و تولید انتخاب میشد پس موتور General Electric J85 که تازه 5 سال تولید و طراحی شده بود مورد استفاده قرار گرفت

موتور General Electric J85

این موتور یک موتور توربوجت پس سوز دار 2680 پوند تراست و با پس سوز به 3850 پوند تراست میرسید و یک موتور اقتصادی توربوجت از نظر مصرف سوخت و طراحی است مدل غیرنظامی که بدون پس سوز است به اسم CJ610 معروف است که در جت های کوچک غیرنظامی استفاده میشود و یکی از معدود موتورهاییست که قابلیت اضافه کردن امکانات مورد نیاز را دارد این موتور با اینکه یک موتور70 ساله از نظر طراحی میباشد ولی حتی در پروژه های پرواز های مافوق صوت 5 ماخی به عنوان موتور مرحله اول مورد استفاده قرار می گیرد ( پروژه هرمس و موتور توربورمجت کایمرا و بعد موتور Pratt & Whitney F100 جایگزین شد ) و در پروژه SpaceShipOne به عنوان موتور هواپیمای حامل راکت White Knight استفاده شده است بهتراست برای درک اهمیت این موتور به این مقاله مراجعه کنید

و نوع غیر نظامی 189کیلو گرم وزن با طول 30/1 متر و عرض 45/0 متر و نوع نظامی بخاطر وزن اگزوز و پس سوز 310 کیلوگرم است و با طول 86/2 متر و عرض 53/0 متر است

نوع توربوفن شده از نوع aft-fan هم که قرار بود در D-188A استفاده شود به عنوان جت لیفتر( دو عدد) در نسخه نیروی دریایی پشت کابین خلبان قرار گیرد با تراست 4550 پوند طول 918/1 متر و قطر 8/0 متر و وزن 333 کیلوگرم ساخته شد که بعد ها در در جت شخصی Dassault Falcon 20 استفاده شد

دلیل این معرفی با جزییات ابعادی و وزنی برای درک بهتر شکست پروژه لازم است

D-188A شکست روی کاغذ

این جنگنده تمام ملزومات ارتش را فراهم میکرد ( حداقل روی کاغذ) ولی بعد از بررسی فاجعه طراحی خودش را نشان داد و تمام بررسی این مقاله روی نسخه هشت موتوره نیروی دریایی است نیروی هوایی به دلیل هزینه های عملیاتی زیاد و استفاده از موتور ها برای ساخت جنگنده های معمولی و نیاز به یک جنگنده ارزان برای متحدین آمریکا کنار کشید

اولین مورد استفاده ازهشت موتور بود که یعنی پیچیدگی فنی بیشتر برای خدمه تعمییر و نگهداری و هزینه بالاتر و در حالی که با همین تعداد چهار جنگنده معمولی مثل f-5 می توان ساخت

دومین مورد دو عدد پاد قرار گرفته در نوک بال ها بودند هر پاد فقط با احتساب وزن موتورها 610 کیلوگرم بودند و در آن زمان قرار گرفتن یک موشک مثل سایدواندر که زیر 90 کیلو بود تنش زیادی به بدنه وارد میکرد و اگر جنگده روی زمین بود و در حالت آماده باش نبود معمولا جدا میشد حال تصور کنید حداقل وزن 700 کیلویی پاد ها که همیشه روی نوک بال قرار داشتند

پس تصمیم گرفته شد بالها کوچکتر شوند و به بدنه نزدیک تر باشند و این مشکل سومی را ایجاد کرد و آن کم شدن حجم سوخت ذخیره شده در بال بود و بعد برای رفع این مشکل ضخامت بال افزایش پیدا کرد ولی به دلیل کوچک بودن بال تعداد آویزگاه های سلاح کم شد و باعث ایجاد محدودیت عددی و وزنی نصب سلاح روی جنگنده شد ( توانایی حمل سلاح زیر بدنه را نداشت)

این جنگنده از هشت موتور استفاده میکرد که باعث میشد توقع زیادی برای حمل سلاح با توجه به ماموریت و دلیل طراحی داشته باشد ولی فقط قابلیت 1800 کیلوگرم سلاح را داشت این در حالی بود که یک f-5 3200 کیلوگرم توانایی حمل سلاح داشت

و چهارمین مشکل حرارت شش موتوربود که عمود بر سطح ناوهواپیمابر میخوردند حرارت موتورهای جت توانایی ذوب بیشتر فلزات را دارد و دلیل ذوب نشدن موتور استفاده از سوپر الیاژها با لایه گذاری سرامیکی و تزریق بخشی از هوایی ورودی به عنوان ایجاد حایل میان گاز داغ و بدنه است ولی سطح ناوها اینگونه نیستند هرچند توانایی تحمل ضربات و فشار را دارد ولی این حرارت باعث آسیب میشد و استفاده از اب دریا به برای کم کردن اثر حرارت نیز کارساز نبود و واکنش نمک دریا با مواد سطح ناو در حرارت بالا بسیار مخرب تر بود

از جمله مشکلات دیگر این هواپیما کمبود توانایی حمل سوخت داخل بدنه بود که دو موتور aft-fan پشت کابین خلبان جای زیادی را گرفته بودند

این جنگنده در طراحی به یک چرخه باطل رسیده بود که با کم کردن سوخت باعث افزایش حمل سلاح میشد ولی باعث کم کردن برد میشد و با اضافه کردن سوخت باعث اضافه کردن برد و کم کردن حمل سلاح میشد

هرچند بل در تلاش بود این مشکلات را رفع کند ولی با کنار کشیدن نیروی دریایی این پروژه بدون هیچ پیش نمونه ای ( فقط یک مدل پوسته به اندازه واقعی ساخته شد) کنسل شد اما طراحی و تکنولوژی آن در هواپیمای شش موتوره EWR VJ 101 ساخت آلمان غربی نمود پیدا کرد که از موتور های آلمانی استفاده میکرد ولی این هواپیما با اینکه در نسخه دوم توانیی حمل 8000 کیلوگرم را پیدا کرد ولی سرعت پایین و پیچیدگی باعث شد با ساخت دو پیش نمونه کنسل شود

****عضویت در کانال تلگرام سایت جنگاوران برای آگاهی از آخرین اخبار نظامی و آخرین مقالات درج شده در سایت****

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن