ناو های هواپیمابر چین

از دهه 1970، نیروی دریایی چین علاقه خود را به بهره برداری از یک ناو هواپیمابر به عنوان برنامه های آبی خاکی خود ابراز کرده است

برای آماده سازی فرماندهان مورد نیاز برای ناوهای هواپیمابر آینده، کمیسیون نظامی مرکزی برنامه آموزش خلبانان جنگنده جت را به عنوان کاپیتان آینده در می 1987 تصویب کرد و آکادمی نیروی دریایی گوانگژو به عنوان محل اموزش انتخاب شد.

چین ناو هواپیمابر از رده خارج شده ملبورن نیروی دریایی سلطنتی استرالیا را در فوریه 1985 خریداری کرد، زمانی که به شرکت کشتی سازی متحد چین فروخته شد تا به چین کشیده شود و اوراق شود .ملبورن یک ناو هواپیمابر 20000 تنی بود که توان حمل 27 جنگنده و بالگرد را داشت و بیس طراحی ان متعلق به ناو های جنگ جهانی دوم بود . قبل از حرکت کشتی به چین، نیروی دریایی استرالیا، ملبورن را از تمام تجهیزات و تسلیحات الکترونیکی خالی کرد و سکان های او را در یک موقعیت ثابت جوش داد تا نتواند دوباره فعال شود. با این حال، منجنیق بخار، تجهیزات فرود و سیستم فرود جنگنده ها از ان حذف نشدند. در این زمان، تعداد کمی از کارشناسان غربی انتظار داشتند که دولت چین برای توسعه ناوهای هواپیمابر در آینده تلاش کند. ملبورن سرانجام در 13 ژوئن وارد چین شد.

کشتی بلافاصله اسقاط نشد. در عوض او توسط معماران و مهندسان نیروی دریایی چینی مورد مطالعه قرار گرفت.مشخص نیست که آیا نیروی دریایی چین از عمد تصمیم به خرید این ناو گرفت یا صرفاً از این موقعیت استفاده کرده است. دریاسالار ژانگ ژائوژونگ، یکی از کارکنان کالج دفاع ملی استرالیا ، اظهار داشته است که نیروی دریایی استرالیا تا زمانی که ملبورن برای اولین بار به گوانگژو نرسید، از این خرید بی اطلاع بود. ملبورن بزرگترین کشتی جنگی بود که کارشناسان چینی دیده بودند و آنها از مقدار تجهیزاتی که هنوز در جای خود بود و باز نشده بود شگفت زده شدند

مهندسان چینی یک کپی زمینی از منجنیق بخار و سیستم فرود ملبورن را مهندسی معکوس کردند و یک جنگنده دو موتوره J-8IIG برای انجام آزمایش‌های برخاستن و فرود بر روی عرشه پروازی زمینی در آوریل 1987 مورد استفاده قرار دادند . در نهایت این اقدام تا 27 سال بعد در آوریل 2014 توسط این اقدام چین مخفی ماند و کسی از ان خبر دار نشد

همچنین ادعا شده است که نیروی دریایی استرالیا درخواستی از طرف چین برای طرح نقشه منجنیق بخار کشتی را دریافت کرده که البته از طرف استرالیا رد شد.این ناو برای سالهای زیادی اوراق نشد و گفته شده تا سال 2002 در چین بود

چین همچنین با اسپانیا مذاکره کرد تا نقشه‌های پیشنهادی کشتی‌های ابی خاکی شرکت Empresa Nacional Bazán را خریداری کند. این شرکت دست کم تا کنون دو ناو ابی خاکی با قابلیت استفاده در نقش ناو هواپیمابر سبک برای نیروی دریایی اسپانیا ساخته که البته همگی از هواپیماهای عمود پرواز استفاده میکنند. مذاکرات بین سال های 1995 تا 1996 آغاز شد اما به هیچ خریدی منجر نشد. با این حال، به شرکت اسپانیایی چندین میلیون دلار هزینه مشاوره پرداخت شد که نشان دهنده انتقال احتمالی برخی از مفاهیم طراحی است.

چین ناوهای هواپیمابر کلاس کیف شوروی سابق مینسک را در سال 1995 و کیف را در سال 2000 خریداری کرد. مینسک به همراه کشتی خواهرش نووروسیسک در ابتدا در سال 1995 به کره جنوبی فروخته شد تا اوراق شوند اما به دلیل مخالفت طرفداران محیط زیست، مینسک در سال 1998 به چین فروخته شد تا در عوض در آنجا اوراق شود. کیف، به همین ترتیب، در سال 2000 توسط روسیه به چین فروخته شد.هر دو ناو هواپیما بر از کلاس کیف در دوران شوروی ساخته شده بودند ولی باز مورد استفاده نیروی دریایی چین قرار نگرفتند اگرچه مورد مطالعه قرار گرفتند.. هر دو کلاس تنها میتوانستند با هواپیمای عود پرواز تبدیل به ناو هواپیما بر شوند و در شوروی نیز روی انها جت عمود پرواز یاک38 مسقتر بود و این ان چیزی نبود که چین میخواست .با این حال، هیچ یک از کشتی ها اوراق نشد و هر دو در عوض به جاذبه های گردشگری تبدیل شدند، مینسک به یک پارک موضوعی و کیف یک هتل مجلل تبدیل شد.

در سال 1997، چین تلاش کرد ناو هواپیمابر بازنشسته فرانسوی کلمانسو را خریداری کند، اما مذاکرات بین چین و فرانسه شکست خورد .

در میانه دهه 1990 ناو هواپیمابر 67500 تنی شوروی سابق Varyag (کلاس کوزنتسوف)، که تنها 68 درصد ساخت ان تکمیل شده بود و در اوکراین شناور بود و به دلیل بی پولی روسها تمام نشده بود ، از طریق یک شرکت توریستی خصوصی در ماکائو چین در سال 1998 ان را خریداری کرد . . واریاگ قبل از اینکه برای فروش گذاشته شود از هرگونه تجهیزات نظامی و همچنین پیشرانش محروم شده بود ولی در واقع خریدار ان ارتش چین بود و تصمیم به تجهیز ان گرفته بود

در سال 2011، چن بینگده، رئیس ستاد کل ارتش چین ، تأیید کرد که چین در حال ساخت حداقل یک ناو هواپیمابر است. در 10 آگوست 2011، اعلام شد که بازسازی واریاگ کامل شده است و در حال انجام آزمایشات دریایی است و دیگر مشخص شده بود که چین در واقع ناو هواپیمابر چینی را برای خدمت خریداری کرده است

در 14 دسامبر 2011، DigitalGlobe، یک شرکت آمریکایی تصویربرداری ماهواره ای، اعلام کرد که در حین بررسی تصاویر گرفته شده در 8 دسامبر، واریاگ نوسازی شده را که در حال آزمایش است، کشف کرده است.در سپتامبر 2012، اعلام شد که این ناو به نام استان لیائونینگ چین، لیائونینگ نامگذاری خواهد شد. در سپتامبر 2012، اولین ناو هواپیمابر چین، لیائونینگ، راه اندازی شد.در 23 سپتامبر 2012، لیائونینگ به نیروی دریایی ارتش چین تحویل شد اگرچه توان عملیاتی نداشت

در نوامبر 2012، اولین جنگنده جی15 روی این ناو فرود امد.

جی15 نسخه چینی جنگنده سوخو33 است. انها سوخو33 را نیز از طریق اوکراین به دست اوردند که نسخه ناو نشین سوخو27 است و بهترین گزینه برای چینیها

در 23 سپتامبر 2012، ناو هواپیمابر به شکل عملیاتی به نیروی دریایی تحویل داده شد و در 25 سپتامبر 2012 راه اندازی شد.در مراسم راه اندازی ولی عملا تا سال2018 تنها یک ناو اموزشی بود و توان عملیاتی نداشت و حتی جز هیچ کدام از ناو گروه های عملیاتی نیروی دریایی چین نبود….این ناو ناو کلاس تایپ001 نیز نامیده میشود

ناو کلاس تایپ001

تایپ 001 بر روی بدنه ناتمام ناو هواپیمابر کلاس کوزنتسوف واریاگ ساخته شده است و وزن ان 60000 تن در حال سنگین میرسد ولی وزن خالی ان45000 تن است و وزن کامل ان 60000 تن میباشد و دارای 1960 نفر خدمه  است . برخلاف کوزنتسوف شوروی، کشتی های چینی 001 صرفاً به عنوان ناو هواپیمابر شناخته شده اند و مانند نسخه شوروی توان حمل موشک ضد کشتی و کروز ندارند . پرتابگرهای موشک کروز هرگز روی این ناو نصب نشدند اگرچه فضای ان تعبیه شده بود و محل های لانچر های موشک در طول بازسازی حذف شد

در حالی که خود نسخه شوروی تسلیحات سنگین داشت این نسخه تنها برای دفاع از خود دارای سه سامانه گاتلینگ تایپ 730 است که شامل یک توپ گاتلینگ 30 م م 11 لوله با سرعت اتش حدود 11000 گلوله بر دقیقه است و البته سه پرتابگر موشک اچ کیو10 نیز دارد که شامل موشک هدایت فروسرخ با برد زیر 10 کیلومتر است که روی لانچر های 18 تایی نصب شده و شبیه سامانه رم امریکایی است

ناو دارای یک رادار ارایه فازی فعال چینی تایپ346 است که به ناو توان کشف اهداف مختلف را در دریا و اسمان میدهد. گفته شده برد این رادار 450 کیلومتر است و میتواند 500 هدف را رهگیری کند. دارای چهار انتن در چهار سمت جزیره ناو است که هر یک تا90 درجه را پوشش داد و در ارتفاع نیز تا120 درجه قابل پوشش است. غیر این رادار یک رادار جسجو و هشدار دهند تایپ382 نیز روی ساختمان جزیره ناو نصب است

ناو دارای ترکیبی از موتور توربین گازی و دیزل  از المان  که برای شناورهای سنگین غیر نظامی کاربرد دارد.ناو با این موتور میتواند به بیشترین سرعت 59 کیلومتر بر ساعت برسد و برد ان با این سرعت حدود 7000 کیلومتر است

ناو دارای سکوی پرش برای پرواز جنگندها است و فاقد سیستم منجنیق است. این روش مشکلات خود را دارد اول تنها دو جنگنده در یک زمان قابل بلند شدن هستند و دوم در اب و هوایی بد واقعا کارایی نداشته و جنگنده نمیتواند از روی ناو برخیزد و یکی از دلایل اینکه بسیار توان نیروی دریایی چین در زمینه استفاده از ناو هواپیما بر زیر سئوال میبرد همین مسئله عدم توان کافی در عملیات در اب و هوای و شب است

ناو در اشیانه خود توان نگهداری 40 هواگرد را دارد که تقریبا نصف میزانی است که یک سوپر ناو امریکای توان حمل ان را دارد. به شکل معمول این ناو دارای 24 جنگنده جی15 و 14 بالگرد است که شامل بالگرد ترابری زد18 و نسخه گشت دریایی ان است دست کم دو بالگرد زد9 البته در نسخه ضد زیر دریایی ان.

ناو تایپ002

تایپ002 یا شاندونگ اولین ناو هواپیمابر ساخته شده در چین است در حالی که تایپ001 در واقع تکمیل ناو روسی بود . ساخت این ناو در نوامبر 2013 آغاز شد و کشتی در 26 آوریل 2017 به آب انداخته شد. پس از تجهیز، اولین ناو هواپیمابر بومی چین در طی 18 ماه، از ماه می 2018، تحت 9 آزمایش دریایی قرار گرفت. این ناو به طور رسمی در 2019 به بهره برداری رسید.

002 یک ناو با سکوی پرش مانند ناو قبلی است و همانند ناو 001 از ترکیبی از دیزل و توربین گازی استفاده میکند ودر وزن سنگین 70000 تن وزن دارد و بر اساس همان پلتفرم ناو لیائونینگ گرفته شده است.شاندونگ پیشرفت قابل توجهی نسبت به لیائونینگ ساخت شوروی دارد. به عنوان مثال، اسکی پرس ناو شاندونگ دارای زاویه 12.0 درجه است، زاویه ای ایده آل برای پرتاب جنگنده جی15 ، به جای 14.0 درجه در لیائونینگ. همراه با آشیانه بزرگ و جزیره (که 10 درصد کوچکتر شده است) که کمی عقب تر و در فضای مناسبتر قرار گرفته تا فضای رو عرشه بیشتر آزاد شده و امکان حمل هشت هواپیما و هلیکوپتر دیگر فراهم شده است. دارای همان  رادار و سیستم دفاعی ناو قبلی است ولی توان حمل بیشتری دارد. این نسخه میتواند تا 32 جنگنده و 12 بالگرد با خود حمل کند

ناو فوجیان (نوع 003)

سومین ناو هواپیمابر چینیها ، معروف به فوجیان، طراحی کاملاً متفاوتی نسبت به لیائونینگ و شاندونگ دارد. این بزرگترین ناوگان فعلی چین است. نوع 003 جابجایی حدود 85000 تا 100000 تن خواهد داشت و از نظر اندازه کمی کوچکتر از ناو های کلاس فورد نیروی دریایی ایالات متحده است

در سال 2015، بر اساس گزارش‌های رسانه‌ها بیان شد که هم یک منجنیق الکترومغناطیسی و هم یک منجنیق با نیروی بخار در پایگاه دریایی Huangdicun برای آزمایش ساخته شده‌اند. تصور می‌شود که این نشان می‌دهد که کلاس Type 003 و همچنین دیگر ناو های هواپیمابر اینده چین دارای سیستم منجنیق هستند و در واقع این تلاشی برای افزایش توان ناو هواپیمابر خود است زیرا اگر ظرفیت ناوها افزایش یابد برای بلند کردن تعداد بیشتری جنگنده در زمان کم نیاز به منجنیق است و عملا از سکوی پرش کاری بر نمیاید

ساخت اولین ناو هواپیمابر کلاس Type 003 در فوریه 2017 آغاز شد. رصد ماهواره‌ای در کارخانه کشتی‌سازی جیانگ نان در شانگهای تنها یک ناو از این نوع را در دست ساخت نشان می‌دهد.

در اوایل سال 2021 گزارش شد که اولین کشتی در همان سال به آب انداخته خواهد شد و ساخت کشتی دوم در این کلاس از قبل آغاز شده است. در 10 نوامبر 2021، بلومبرگ گزارش داد که “چین سه تا شش ماه تا راه اندازی سومین ناو هواپیمابر خود فاصله دارد اگرچه تا میانه سال 2023 این ناو هنوز عملیاتی نشده اگرچه به اب انداخته شده و در حال ازمایش است.انتظار میرود این ناو بین سالهای 2025 تا 2026 وارد خدمت شود

این ناو نیز غیر اتمی است و از توربین گازی استفاده میکند، دارای عرشه اوریب به سبک ناو های امریکایی است و میتواند دست کم تا 3 جنگنده در یک زمان را از روی ناو بلند کند  زیرا دارای  3 منجنیق برقی(احتمالا ) می باشد در ناو های قدیمی انها که دست کم تا دهه 1990 طراحی شدند منجنیق بخار با جنگنده را از روی نا پرتاب میکرد ولی در ناو های جدید از جمله همین ناو و یا ناو کلاس فورد در امریکا منجنیق برقی جای ان را کرفته است.بر اساس تصاویری که از این ناو منتشر شد دارای همان سمانه های دفاعی قبلی شامل تایپ1130 و موشک اچ کیو10 همانند دو ناو قبلی است و انتظار میرود توان حمل 40 جنگنده و 15 تا18 بالگرد را داشته باشد

ناو تایپ 004

ناو هواپیمابر Type 004 یک ناو هواپیمابر برنامه ریزی شده برای ساخت از برنامه ناو هواپیمابر نیروی دریایی چین است. این ناو بر اساس پلتفرم ناو هواپیمابر تایپ003 ساخته خواهد شد و قرار است دارای منجنیق الکترونیکی باشد ولی برخلاف تایپ 003 که دارای ترکیبی از موتور دیزل و توربین گازی است ، تایپ 004 بزرگتر خواهد بود و همچنین اولین ناوهواپیمابر چینی خواهد بود که دارای پیشرانه هسته ای است.تا پیش از این تنها امریکا و فرانسه دارای ناو های هواپیمابر با پیشرانه اتمی بودند.این پیشرانه به غیر از اینکه محدودیت سنتی در سه ناو قبلی یعنی وابستگی به شناور سوخترسان برای سوختگیری دائم ناو در ماموریت های برد بلند را کاهش میدهد بلکه می تواند برق کافی برای تامین انرژی تسلیحات لیزری و سلاح های ریل گان که همکنون در چین در ازمایش هستند را تامین کند .ناو حدود 110000 تن وزن خواهد داشت و میتواند تا 80 هواگرد مختلف را با خود حمل کند. انتظار مریود این ناو در سالهای 2030 تکمیل شود و چین امیدوار است بتواند تا 4 فروند از ان را بخدمت بگیرید.

ناو های هواپیما بر چینی مشکلات زیادی دارند. از اندازه دو ناو نخست که اصلا قابل قیاس با ناو هواپیما بر امریکا نیست بگذریم استفاده از سکوی پرش باعث شده توان این ناو بیشتر به اب و هوایی مساعد محدود شود.. ظرفیت حمل دو ناو نخست کم است و سه ناو موجود همگی متکی به سوخت فسیلی هستند .هواگرد های حامل انها نیز مشکلاتی دارند. برای نمونه چین سوخترسان ناو نشین چیزی در کلاس کی اس 3 وایکینگ نیروی دریایی امریکا(دیگر در خدمت نیست) و یا هواپیما با ظرفیت سوخترسانی سوپر هورنت ندارد ولی شاید دو مشکل دیگر بزرگتر باشد یکی عدم وجود هواپیمااواکس هشدار دهنده است که بسیارمهمات است و به ناو  اجازه  میدهد از صدها کیلومتری هر تحرکی را به سرعت کشف کند(البته چین دارای بالگرد مجهز به رادار برای بازی در نقش اواکس را دارد ولی بدون شک توانایی یک بالگرد با یک هواپیما فرق دارد) و دومی نداشتن هواپیمای ترابری مانند سی2 امریکایی برای انتقال تجهیزات و خدمه روی ناو در عملیات های برد بلند

البته چین در حال ازمایش یک اواکس با نام کی جی500 است که دقیقا بر اساس اواکس مشهور امریکایی ایی2 هاوک ای ساخته شده که ان نیز یک اواکس ناو نشین است . چین امید دارد تا زمان عملیاتی شدن ناو تایپ003 این اواکس را نیز عملیاتی کند . همچنین چین برای مقابله با هواپیما نسل5 امریکایی تلاش در توسعه یک نسخه از جنگنده جی31 به عنوان جنگنده ناو نشین کرده است که امید دارد ان را در کنار جی15 عملیاتی کند

عضویت در کانال تلگرامی جنگاوران برای آگاهی از آخرین مقالات و مطالب نظامی

مقالات مشابه

چه کشورهای ناو هواپیمابر دارند