اسرائیلیها رابطه عاشقانه ای با تانک دارند. انها از زمان تاسیس اسرائیل به دنبال خرید تانک بودند تا در برابر کشورهای عرب همسایه مقابله کنند. روزهای نخست کسی به انها سلاح نمی فروخت و انها سلاح را از بازار ازاد به دست می اوردند.بسیاری از سلاح ها از جمله انها که در دهه1950 و1960 وارد شدند حتی مربط به جنگ دوم جهانی بودند. انها از نظر نظامی دیگر منسوخ شده بودند در حالی که اعراب از جمله مصر و سوریه جدید ترین سلاح های شوروی را میخریدند. از این رو انها به سرعت تلاش در ابتکارات جدید و ارتقائات گسترده روی سلاح قدیم خود از جمله تانک ها زدند
اولین تانکهای اسرائیلی در معنای کامل کلمه قراضه بودند. انها صد ها تانک قدیمی متفقین را که از زمان جنگ جهانی دوم در فلسطین رها شده بودند را به دست اوردند که سالها بود جای افتاده بود . نخستین تانک اسرائیلها تانک تانک فرانسوی هاچیکس اچ35 بود که یک تانک مربوط به پیش از جنگ جهانی دوم بود حتی عملا بر اساس استاندارد های جنگ جهانی دوم نیز این تانک اصلا بدرد نمیخورد. ولی برای اسرائیلیها که تعداد زیادی کامیون زره پوش مسلح به مسلسل سنگین داشتند این تانک غنیمت بود .انها اولین گردان زرهی ارتش اسرئیل را درسال 1948 تشکیل دادند که به گردان زرهی 82 مشهور بود. اکثر خدمه ان طی جنگ جهانی دوم برای انگلستان جنگیده بودند از این رو انها تانکیست های بسیار جنگ دیده داشتند
به سرعت تعدادی تانک کرامول و شرمن از انگلستان رسید البته این تانک ها نیز در همان فلسطین توسط نیروهای انگلیسی که انجا بودند به اسرائیل داده شد. کرامول دارای توپ75 م م و زره حدود80 م م بود کارایی بدی نداشت ولی شرمن برای اسرائیلیها چیز دیگری بود این تانک امریکای زره کمی داشت ولی بسیار کارا بود و راحت تعمیر می شد و انها تصمیم گرفتند تعداد بیشتری شرمن به خدمت بگیرند. به زودی صدها دستگاه شرمن وارد ارتش اسرائیل شد و تبدیل اصلیترین تانک ارتش اسرائیل برای مدتی شد
زمانی که اسرئیل درسال 1948 توسط سازمان ملل به رسمیت شناخته شد اکثر کشورهای حاظر به فروش سلاح به انها نبودند ولی انها میتوانستند تعداد زیاد تجهیزات بازمانده از جنگ جهانی دوم را به شکل قاچاق بخرند. انها قبلا تنها شش شرمن داشتند ولی به زودی 50 شرمن دیگر به شکل دست دوم قاچاق وارد کردند .از انجای که این تانکها قاچاق به دست امد و از کشورهای مختلف اروپای بود، مدلهای مختلفی از شرمن دریافت شد. اکثرا از نسخه ام4 ای1 و ای2 ولی انها توپ های مختلفی داشتند توپ 75 و یا 76 م م حتی مواردی با توپ 105 م م که البته نقش هویتزر خودکششی را داشت وحتی چند مورد با توپ77 م م.این توپ المانی بود و روی برخی شرمن ها غنیمتی المان نازی نصب شده بود
شرمن زره کمی داشت ولی کارایی ان بسته به توپش فرق داشت. سری های اول دارای توپ75 م م کم سرعت بود ولی انهای که توپ76 م م پر سرعت با فشار شکن سر لوله بودند کارایی بسیار خوبی داشتند و دست کم در برابر تانک های اعراب که مثلا در ان روزها تانک چون تی34 ساخت شوروی را داشتند بد نبود
هنگامی که اسرائیل توسط سازمان ملل به رسمیت شناخته شد اعراب تحمل نکردند و حمله ای را علیه اسرائیل انجام دادند که به جنگ سال 1948 مشهور شد. در این جنگ ارتشهای مصر و سوریه و اردن به اسرائیل حمله کردند.این جنگ چندان زمانی نبود. اعراب نه تجربه جنگی داشتند و نه ماشین جنگ .انها خودشان چند سال بود استقلال یافته بودند و حالا هم فرمانده و تاکتیک درست نداشتند . اسرائیلی تجربه زیادی داشتند سربازان انها اکثرا طی جنگ دوم جهانی جنگیده بودند ولی انها سلاح زیادی نداشتند. در نهایت جنگ با شکست اعراب و پیروزی برای اسرائیل تمام شد.ولی هر دوطرف فهمیدند نیاز به سلاح دارند و به زودی طی دهه اینده صدها هواپیما و هزاران تانک خریدند. اسرائیل در این جنگ چندان از تانک های خود بهره درستی نبود .بیشتر در نقش پشتیبانی ولی با افزایش خریدهای زرهی اعراب از جمله مصر و سوریه که تانک مختلف شوروی را میخریدند اسرائیل میدانست که نبرد در زمین برای انها نبرد زرهی خواهد بود و از این رو انها نیز به سراغ خرید تانک رفتند. دو گزینه وجود داشت ..شرمن بیشتر و تانک فرانسوی ای ام ایکس13.انها 100 دستگاه ای ام ایکس13 که یک تانک سبک بود و 60 شرمن خریدند
در جریان جنگ سال 1956 کانال سوئز اسرائیل به سرعت توانست در صحرای سینا به کمک توان زرهیش پیشروی کند و این منطقه را برای مدتی در اشغال بگیرد.اموزش مناسب و تاکتیک های عالی باعث پیروزی بر مصر شد .نبرد کانال سوئز اسرائیل را به فرانسه و انگلستان نزدیک کرد واین به معنی توان خرید تانک از این دو کشور تولید کننده تانک بود.اسرائیل تعداد بیشتری ای ام ایکس13 سفارش داد.توپ75 م م نصب شده روی ای ام ایکس13 کارای بسیار بهتری از توپ75 م م نصب شده روی شرمن را داشت . برای همین اسرائیل دست به توسعه نسخه بهبود یافته از شرمن با نام ام50 زد که دارای توپ 75 م م فرانسوی بود. این توپ کارای بسیاربهتری داشت و مهمات ان دو برابر مهمات 75 م م شرمن معمولی قدرت نفوذ داشت و عملا تانک چون تی34 و یا تانک استالین مصر و سوریه را حریف بود.اول 50 شرمن به ام50 تغییر کردند ولی در نهایت تا سال1964 دست کم 300 شرمن به این نسخه ارتقا یافت .این ارتقا کمی قبل از جنگ کانال سوئر در سال 1954 اولین بر اجرا شد و زمان اغاز جنگ تعداد کمی ام50 در خدمت بود ولی با بهبود رابطه فرانسه با اسرائیل انها توانستند تعداد بیشتری توپ وارد کند.شرمن خود دارای موتور بنزینی بود ولی تعدادی از انها به یک موتور دیزل قویتر 460 اسب بخار تجهیز شدند که رانش به وزن بالاتر و ایمنی بیشتری داشت.
بعد جنگ سال 1956 اسرائیل پیشروی خود در سینا را مدیون تانک میدانست از این رو تصمیم گفته تعداد تیپ های زرهی خود را سه برابر کند و از سه تیپ به 9 تیپ برساند..البته مصر و سوریه نیز به این مسئله پی برندن دست به خرید هزارن تانک تی34-85 دست دوم و البته تانکهای جدید تی54 زدند که در ان زمان یکی از پیشرفته ترین تانک های جهان بود
اسرائیل متوجه شد ای ام ایکس13 دیگر بدرد نمی خورد. انها موفق شدند تعداد زیادی تانک ام47 و ام48 و البته سنچوریون را به دست بیاورند. دو تانک اول امریکایی بودند اما از المان غربی رسیدند و سنچوریون از انگلستان..ولی باز همچنان تعداد زیادی شرمن در دسترس بود از این رو انها باز دست به ارتقا شرمن زدند این پروژه ام51 شرمن نامیده شد .این نسخه دارای برجک اصلاح شده بود و از یک توپ105 م م استفاده میکرد.این توپ ساخت فرانسه بود و در ان زمانی یکی از بهترین توپ های موجود جهان بود . توپ 105 م م توان نفوذ در زره تانک تی54 را داشت .همچنین موتور نیز اصلاح شده بود و سایت اتش جدید مناسب با توپ جدید روی ان نصب شد . این نسخه با نام ام51 سوپر شرمن شناخته شد که اخرین تغییر روی شرمن بود. در نهایت 200 شرمن به این نسخه تغییر یافتند.
هنگامی که در سال 1967 اسرائیل اطمینان حاصل کرد که اعراب تصمیم به یک حمله علیه انها را دارد دست به پیش دستی زد. در این نبرد شرمن در برابر ام 47 و ام48 اردنی قرار گرفت با وجود اینکه ان دو تانک از شرمن برتر بودند ولی ام50 و ام51 خوب عملکردند و تعداد زیادی تانک اردنی را زدند .شرمن ها به شکل خاص تنها بر ضد اردن استفاده شدند و تا سوریه و مصر زیرا انها تانک ها بهتری داشتند .بعد از جنگ شرمن ها دیگر پا به سن گذشته بود و از خدمت خارج شدند. مدت کوتاهی طی جنگ سال 1973 به شکل ذخیره دوباره به خدمت بازگشته و وارد خدمت شدند ولی در نهایت چندان استفاده نشد
شرمن به غیر از استفاده در نقش تانک چندین نقش دیگر نیز طی ارتقائاتی که روی ان انجام شد در اسرائیل استفاده شد که در زیر امده است.
رئم: تبدیل شاسی شرمن برای حمل یک هویتزر کششی ام68. ام68 اولین هویتزر 155 م م بود که اسرائیل ساخت و حدود 200 شرمن برای حمل ان تغییر یافتند که تا پایان دهه1980 نیز خدمت بود
مکمد160:: تبدیل شرمن برای حمل خمپاره انداز 160 م م ام 66 ساخت اسرائیل .این نسخه شامل یک شاسی شرمن که قسمت بالای ان از نوع طراحی شد و فاقد سقف بود که لوله خمپاره انداز کف تانک جمع می شود و در هنگام شلیک بالا اورده با ان اجرای اتش میکردند و دو طرف تانک نیز محل قرار گیری مهمات بود . تا میانه 1980 در خدمت بود
ام50-155: استفاده از شاسی تانک شرمن برای نصب یک توپ 155 م م فرانسوی مدل ام50 در نقش سیستم توپخانه ای .120 دستگاه به این مدل تغییر کردند
مار240: تبدیل شاسی شرمن به حمل راکت240 م م . این نسخه دارای یک لانچر با 36 راکت 240 م م بود .در واقع این راکت انداز همان راکت انداز 240 م م ام بی24 ساخت شوروی بود که از مصر و سوریه غنمیت گرفته شده بود و در دهه1970 روی شاسی شرمن نصب شد.نسخه ای از همین سیستم با نام Episkopi نیز ساخته شد که دارای راکت های بومی290 م م بود
کیلشون: یک نسخه مجهز به دو موشک ضد رادار شرایک بعدها استاندارد در نقش سکوی ضد رادار. این نسخه با شلیک موشک های ضد رادار شرایک و استاندارد به طرف مناطقی که سکوی پدافندی بود، رادار های انها را نابود میکرد
همچنین چندین دستگاه خودروی ریکاوری پشتیبانی و مهندسی از شرمن در اسرائیل ساخته شد
تانک دیگر اسرائیل ای ام ایکس13 بود. اسرائیل 160 دستگاه از این تانک را دریافت کرد که شامل 100 دستگاه نسخه مجهز له توپ75 م م و 60 دستگاه با توپ 105 م م. نسخه توپ 75 م م در برابر تانک های اعراب که از جنگ دوم باقی مانده بود مانند تی34 بسیار عالی بود ولی عدم کارایی در برابر تانک های نوین شوروی چون تی54 باعث شد تا انها نسخه مجهز به توپ105 م م را سفارش دهد. ای ام ایکس13 یک تانک سبک بود دارای سه خدمه بود و دارای گلوله گذاری خودکار بود(برخی منابع مدعی هستند اسرائیل 400 دستگاه ای ام ایکس13 خرید ولی بر اساس دادهای سازمان صلح تنها 160 دستگاه خریداری شد)
ای ام ایکس توپ خوبی داشت در ارتقا شرمن از هر دو توپ ان استفاده شد ،ولی زره کمی داشت و عملا در صورت بخورد حتی گلوله 85 م م یک تانک تی34-84 از بین می رفت. اسرائیل در جنگ سال 1967 از این تانک بهره بر ولی بعد انها را از خدمت خارج کرد و یا دست دوم فروخت زیرا تانک های بهتر با زره بیشتر به دست اورد .با وجود این در نقش شناسایی تا جنگ سال 1973 همچنان در خدمت بود.
در جریان عقب نشینی فاجعه بار مصر و سوریه طی جنگ سال 1967 صدها عراده تی54 و تی55 دست اسرائیل افتاد که توان زرهی بالای به این کشور داد. دست کم500 تانک به دست انها افتاد که بسیار امار چشمگیری بود. اسرائیل از این تانکها نمی توانست بگذرد و تانک تی54 را با نام تیران1 و تی55 را با نام تیران2 وارد خدمت کرد. خوب این تانکها ساخت شوروی بود و اسرائیل برای پشتیبانی انها کمی بعد ها دچار مشکل شد از این رو از اواخر دهه1960 دست به ارتقا زد . مشکل اساسی در عدم همانگی مهمات در مرحله اول بود. اسرائیل مهمات روس تولید نمی کرد، و خریدش نیز تا حدی مشکل بود. از این را در اولین ارتقا با نام تیران4 مسلسل روسی روی برجک با مسلسل 7.62 م م ام1919 عوض شد و چنین جعبه مهمات و بشکه اب کنار برجک قرار داده شد ولی در اقدام بعدی ارتقا بزرگی انجام شد. همان طور که گفته شد اسرائیل مشکل تامین مهمات روس داشت. برای همین در ارتقاعی با نام تیران4 اس اچ دست به تعویض توپ100 م م روسی دی20 با توپ105 م م شریر کرد. شریر همان توپ مشهور وکارامد 105 م م ال7 انگلیسی بود که در اسرائیل تولید شده بود. این توپ40 درصد کارایی بهتری از نظر دقت و قدرت نسبت به توپ اصل تی54 و تی55 داشت.با عوض شدن توپ سیستم اتش نیز تعوض شد و همچنین بیسیم نیز تعویض شد و یک نسخه بومی روی ان نصب شد و فرمانده که فاقد سامانه دید شبانه بود به این سامانه مجهز شد .مسلسل 7.62 م م هماهنگ با برجک اصلی با مسلسل برونینگ عوض شد و مسلسل دوشکا با مسلسل برونینگ ام2. همچنین قفسه بندی درون برجم متناسب با توپ105 م م تعویض شد .همچنین تغیراتی در اگزوز انجام شد و تانک به یک شبکه کشی متصل به کپسول اتش نشانی برای مهار اتش سوزی درون تانک شد.همچنین پشت تانک یک تلفن برای پیاد نظام کار گذشته شد تا با داخل تانک در ارتباط باشند
تیران4 و 4 اس اچ روی تی54 انجام شد و ارتقا مشابه ای با نام تیران5 و 5 اس اچ روی تی55 انجام شد
هر دو تیران در جنگ سال 1973 بسیار خوب جنگیدند . انها به دلیل سیستم اتش بهتر و البته قویتر بودن توپ از تانک های تی55 و 54 سوریه و مصری عملکرد بسیار بهتری داشتند و عملکرد انها بسیار خوب بود و بعدها در کشورهای زیادی تانک تی55 خود را به توپ105 تجهیز کردند
در اواخر دهه1980 دیگر نیازی به این تانک نبود و این تانک از خدمت خارج شد ولی نه به این راحتی . اسرائیل صدها عراده ان را تبدیل به نفربر ار Achzarit کرد. این ارتقا با برداشتن برجک، انتقال موتور از عقب به جلو تانک و گذاشت درب در عقب تانک انجام شد.نتیجه کار این شد که این نفربر از بهترین نفرهای جهان از اب درامد. از انجای که نفربرها معمولا زره کمی دارند در برابر اتش تانکها و موشک های ضدتانک اسیب پذیر هستند(البته در نسخه های قدیمی) ولی Achzarit دارای شاسی یک تانک بود زره بالای داشت و اسرائیلها نیز دست به نصب زره افزوده روی ان زدند و حتی بر اساس ادعای انها از روبرو مهمات انرژی جنبشی توپ125 م م تی72 را نیز میتواند دفع کند .این نفربر بسیار عالی عمل کرد در جنوب لبنان و درغزه بارهای مورد هدف راکت ضد تانک ار پی چی قرار گرفت و جای که نفربر چون ام13 نابود و سربازان درون ان کشته می شوند، Achzarit تنها اسیب میدید و از جان خدمه خود مراقبت میکرد. این نفربر از سال 1988 تا کنون در خدمت است
یکی از پرتعداد ترین تانک های که اسرائیل داشت سنچورین بود. سنچورین ساخت انگلستان بود و در زمان طراحی در دهه1950 یکی از بهترین تانک دوران خود بود. این تانک اولین تانک جهان بود که به توپ105 م م مشهور ال7 مجهز شد.اولین بار در سال 1958 اسرائیل 16 دستگاه تانک سنچورین 3دست دوم دریافت کردند. انها در ادامه 369 سنچورین3و 800 سنچورین9از انگلستان تا اوائل دهه1970 دریافت کردند .سنچورین3 دارای توپ84 م م بود و سنچورین9 دارای توپ105 م م و زره بهبود یافته …
اسرائیل از این تانک در جنگ سال 1967 استفاده کرد. کارایش بسیار عالی بود. البته اسرائیل از در اوائل دهه1960 دست به ارتقا روی تانک سنجوریون3 زد و اولین قدم انها نصب توپ105 م م روی انها بود.سنچورین زره کمتری نسبت به تانک تی54 داشت ولی در عوض توپ105 م م ان قدرت دقت بالای بالای. اسرائیل با در نظر گرفتن این مسئله بعد از پیروزی های بسیار سنجورین که بسیار در جنگ سال 1973 خوش درخشیده بود ، 800 سنجورین دست دوم از انگلستان خرید و تلاش کردند طی ارتقا برخی مشکلات ان را بر طرف کند. در مرحله اول تمامی انها را به توپ105 م م مجهز کردند که این نسخه در اسرائیل شوت میتئور نام گرفت. سنجورین موتور بنزینی داشت اگرچه قدرت خوبی داشت ولی در صورن نفوذ مهمات دشمن اتش سوزی بزرگی ایجاد میکرد از این رو انها دست به نصب موتور دیزل امریکای AVDS-1790-2A روی سنجورین زدند. این موتور روی ام48 و ام60 نصب بود و اسرائیل از ان بسیار رازی بود و قدرت بیشتری داشت
در ادامه با در نظر گفتن ضعف سنجورین در حفاظت یک ارتقاء بزرگ رو انها انجام شد که در اواخر دهه1970 عملیاتی شد و به انها شوت کال گفتند
شوتکال شامل توپ105، موتور دیزل AVDS-1790-2A میشد ولی ارتقا اصلی شامل نصب سایت اتش جدید مجهز به مسافت یاب لیزری و رایانه کنترل اتش که برد اتش را بسیار بالا برد بود .نصب زره واکنشی اسرائیلی بلازر که مقاومت زرهی را تا 40 درصد افزایش داده بود . نصب این زره بر میگردد به تجربه استفاده سنجورین در جنگ سال 1973 که نشان داد این تانک در برابر حملات موشک ضد تانک اسیب پذیر است. همچنین این نسخه مجهز به دو لانچر هر یک با 12 نارنجک انداز دود زا نیز شد.این نسخه ارتقای یافته نشان حتی از تانک تی62 اعراب بهتر است و دست کم تا زمان ورود تانک تی72 به خدمت سوریه تمام تانک های عرب را حریف بود.این تانک تا اواخر دهه1980 در خدمت بود و در لبنان نیز جنگید و باز در انجا نیز کارایی خوبی از خود نشان داد
باز اگر فکر میکنید اسرائیلها به راحت دست از سر سنجورین برداشتند سخت در اشتباه هستید ،زیرا انها در دهه1980 زمانی که دیگر انقدر مرکاوا وارد خدمت شده بود که سنجورین از خدمت خارج شود دست به تبدیل انها به نفربر زد
ناگماچون : یک نفربر زرهی طراحی شده برای درگیریها درون فلسطین از جمله نوار غزه بر اساس شاسی سنجورین البته با موتور امریکایی نصب شده روی ام60 است. این نسخه دارای وزن52 تن بود و دارای یک برجک زره پوش شده مجهز به شیشه ضد گلوله بود که شبیه یک برجک بود تا به عنوان یک وسیله دیدبانی بتوان از ان استفاده کرد و دارای دو مسلسل فن ان مگ نیز بود.این خودرو همچنان معمولا در درگیر با فلسطینها استفاده می شود
نکپادون: یک نفربر دیگر بر اساس سنجوریون که به تعداد کمتری تولید و دارای چهار مسلسل 7.62 م م روی خود بود. این خودرو به عنوان یک خودروی ضد شورش استفاده می شود و یا به عنوان یک سنگر مسلسل متحرک
پوما: یک نفربر دیگر بر اساسی شاسی سنجورین که دارای 51 تن وزن بود و موتور به جلو منتقل شده بود و یک درب در عقب کار گذاشته شده بود. این نسخه نیز برجک مسلح نداشت و دارای مسلسل روی بدنه بود .سه مسلسل 7.62 م م و یک خمپاره انداز 60 م م روی خودرو نصب بود .
ایشل ها-یاردن: استفاده از شاسی سنجورین در نقش حامل راکت. این خودر دارای یک لانچر با چهار راکت 290 م م بود. پیش از این این نوع راکت روی شاس شرمن نیز نصب شده بود
اسرائیل تا میانه دهه 1960 از امریکا تانک نمی خرید. اگرچه انها تعداد زیادی شرمن که ساخت امریکا بود به دست اوردند ولی همه انها از اروپا به دست انها رسید.ام48 اولین تانک اسرائیلی بود. اسرائیل 40 دستگاه از این تانک از نسخه مجهز به توپ90 م م را از المان غربی گرفت. المان این تانک را در سال 1964 زمانی که اولین دسته تانک های لئوپارد1 به خدمتش در امد به اسرائیل دادو اسرائیلیها از ام48 بسیار راضی بودند .تانک زره مناسبی داشت اگرچه توپ90 م م ان را چندان نپسنیدند ولی این توپ قابل تعویض با توپ105 م م بود..انها یک سال بعد موفق به دریافت 210 تانک دیگر از امریکا شدند که البته همه انها از نوع ام48 ای1 و دست دوم بودند و دارای توپ90 م م بودند.350 عراده دیگر نیز در دهه1970 از جمله 200 دستگاه طی جنگ سال 1973 دریافت شد که انها همگی دارای توپ105 م م بودند
اسرائیل برای اولین بار در جنگ سال 1967 از ام48 استفاده کرد و از انها بسیار راضی بود .با توپ90 م م خود تانک چون تی55 و یا تانک استالین را حریف بود ولی اسرائیل قبل جنگ تعدادی از ام48 خود را مجهز به توپ105 کرده بود. این ارتقا کارایی فوق العاده روی کارایی این تانک داشت. برد اتش ان به شکل چشگیری افزایش یافته بود و سیستم اتش ان تا برد 1000 متر با یک اتش هدف را نابود میکرد .موتور این تانک از نوع AVDS-1790 که یک موتور دیزل 750 اسب بخاری بود انقدر برای اسرائیلی شیرین افتاد که روی تمامی تانک های ارتقا یافته خود از جمله سنجوریون و حتی تی54 و تی55 این موتور را نصب کردند زیرا با اب و هوای اسرائیل خوب جور بود
مجموع کارایی ام48 عالی بود ولی با ورود تانک تی62 کمی وضعیت تغییر کرد. توپ105 م م برای مقابله با تی62 طراحی شده بود و از پس ان نیز بر میامد و اسرائیل تمامی ام48 خود را مجهز به این توپ کرد ولی زره تانک کم بود و راحت مقلوب توپ115 م م تی62 می شد . همچنین تجربه جنگ سال 1973 که اولین استفاده گسترده از موشک ضد تانک(موشک مالیوتکا) بود نشان داد این تانک نیز در برایر حملات موشکی ضعیف است برای همین اسرائیل چندین طرح ارتقا با نام ماگاچ روی ام48 و ام60 اجرا کرد
ماگاچ3: اولین برنامه گسترده ارتقا روی ام48 ای1، ای2 و ای3 که شامل نصب توپ105 م م روی این سه نسخه و نصب سایت اتش جدید برای این توپ مجهز به مسافت یاب لیزری .. نصب موتور AVDS-1790-2A با قدرت 750 اسب بخار،نصب زره واکنشی بلازر که دست کم در باب حملات راکتی و موشکی از این تانک محافظت می کرد و نصب دو نارنجک انداز دودزا در دو سمت برجک.دست کم300 تانک ارتقا یافتند.ارتقائاتی مشابه روی ام48 ای5 نیز انجام شد که با نام ماگاچ5 شناخته می شود. البته ام48 ای5 خود توپ105 م م داشت
Pereh : یک زره کوب ساخته شده بر روی شاسی تانک ام60 که تا مدتها محرمانه بود. این زره کوب شامل شاسی تانک ام48 با همان برجک است ولی با این تفاوت که درون برجک هیچ سلاح و یا خدمه ای نبود و 12 موشک اسپایک قرار داشت.. موشک های توسط یا بالابر از درون برجک بالا امده و بر عیله هدف به کار می رفت . برجک دارای لوله توپ است و در شکل بسیار شبیه یک ماگاچ5 است. این سیستم برای مدهها مخفی بود و چند سالی است ماهیت ان مشخص شده… این نسخه همچنان در خمت است
ام48 زمینه ورود ام60 را به وجود اورد . در دهه 1960 بهترین تانک امریکایی ام60 بود. این تانک بر اساس پلتفرم ام48 ساخته شده بود و شباحت های بسیار نیز با ان داشت در واقع یک نسخه با زره بیشتر و توپ105 م م و موتور بهتر بود .
اسرائیل در سال 1971 دست به خرید 150 عراده تانک ام60 ای1 از امریکا زد. این تانک نظر اسرائیل را جلب کرد و برای مدتی بهترین تانک انها بود ولی در همان زمان برنامه ارتقاء تانک ام 48 به سطح ام60 درجریان بود و اسرائیل ترجیه میداد تعداد بیشتری ام48 دست دوم تحویل بگیرد.بعد از جنگ سال 1973 اسرائیل برای جبران تانک های از دست رفته 250 دستگاه تانک ام60 ای1 دیگر دست دوم تحویل گرفت و450 دستگاه دیگر در سال 1976..300 دستگاه دیگر در سال 1985 به شکل دست دوم از امریکا هدیه گرفت. این 300 دستگاه از نوع ای3 بودند که دارای سایت اتش پیشرفته و سیستم کنترل اتش بودند و از سایت دید شبانه حرارتی استفاده میکردند و طی ارتقا به اسرائیل تحویل داده شدند
طی یک ارتقا با کد ماگاچ6 تمامی تانک ها در اسرائیل در اواخر دهه 1970 به زره واکنشی بلازر مجهز شدند. این ارتقا برای افزایش شانس این تانک در برابر موشک های ضد تانک در نظر گرفته شده بود .مگاچ6 خود رده های مختلفی داشت. برای نمونه طی ارتقا با نام ماگاچ6 بی ، ام60 ای1 به موتور AVDS-1790-2C RISE مجهز شدند. این موتور کارایی بهتری نسبت به موتور اصلی داشت و در واقع خود این موتور به شکل نو ساز وجود نداشت تنها یک ارتقا روی موتور قبلی بود تا در هوای گرم مناطق جنوبی اسرائیل کارایی بهتری داشته باشد..ماگاچ6 گال یکی دیگر ارتقا انجام شده روی ام60 ای1 بود که شامل نصب سامانه اتش گال ساخت اسرئیل روی این تانک بود. این سامانه دارای سیستم کنترل اتش مجهز به مسافت یاب لیزری بود که دقت اتش را به شدت بالا میرد و طی ارتقا روی سنجوریون هم نصب شد بود. خود ام60 ای1 فاقد رایانه کنترل اتش و مسافت یاب لیزری بود.
یک ارتقا دیگر با نام ماگاچ6 باز نیز وجود داشت. باز یک سیستم کنترل اتش طرحی شده برای مرکاوا بود. از جمله امتیازات این نسخه دار بود سیستم دید حرارتی برای نبرد شبانه به جای سامانه دید فروسرخ نسل اول بود. این سیستم به فرمانده و توپچی اجازه کشف هدف را از 4000 متری در شب میداد
ماگاچ7 بالاترین سطح ارتقا انجام شده روی ام60 توسط اسرائیل بود. این ارتقا شامل نصب یک برجک کاملا جدید با زرهی کامپوزیت بود. این برجک کمی بزرگتر از خود برجک ام60 بود ولی دارای سطح شیب دار بیشتری در جلو بود که شیب تند تری داشت. زره تقریبا 40 درصد افزایش داشت که بیشتر به دلیل شیب تند زره بود. سیستم کنترل اتش به شکل کامل مشابه سیستمی بود که برای مرکاوا طراحی شده بود و شامل رایانه اتش بالستیک دیجیتال و سایت دید حرارتی برای فرمانده توپچی بود. موتور 908 اسب بخاری AVDS-1790-5A روی تانک نصب شده بود و البته قدرتش چندان بالا نرفته بود ، زیرا طی ارتقا وزن تانک بالاتر رفته بود . این نسخه کارایی فوق العاده ای از خود در جنوب لبنان نشان داد و در یک درگیر 7 راکت ار پی چی و سه موشک مالیوتکا را دفع کرد دست کم هیچ مورد نابود شده از این نسخه گزارش نشد .تانک سابرا ترکی بر اساس ماگاچ 7 توسط اسرائیل برای ترکیه ارتقا یافت ، که البته دارای توپ120 م م بود در حالی که خود ماگاچ دارای توپ 105 م م بود. 180 ام60 به ماگاچ7 تبدیل شدند.ماگاچ7 حدود 10 سال پیش از خدمت خارج شد ولی همچنان به شکل ذخیر در خدمت است
در میانه دهه1960 اسرائیل تصمیم داشت با اصلاحاتی رو تانک چیفتن انگلیسی در ناحیه ،زره و موتورو 1500 تانک را در داخل تولید کند . ولی حمله پیش دستانه اسرائیل به مصر و سوریه طی جنگ سال 1967 باعث شد تا انگلستان از تحویل چیفتن به این کشور سرباز زده و اسرائیل به دنبال ساخت بومی یک تانک برود. تجارب بسیار در ارتقا تانک های غربی و شرقی در ساخت مرکاوا استفاده شد. اسرائیل با کمک تجربه بسیار در استفاده از تانک ، از سال 1956 تا 1973 از تانک در سه جنگ استفاده کرده بودند و تجربه بسیار خوبی داشتند و همه انها در ساخت تانک مرکاوا استفاده شد. مرکاوا تانکی کاملا نشئت گفته از تفکرات جنگی انها بود و داشتن موتور در جلو و یک درب عقب برای سوار کردن تا چهار سرباز پیاده نظام یکی از ویژگی های منحصر به فرد این تانک است. نحوه قرار گیری شیب برجک به تجارب نبردهای ضد زره اسرائیلی ها بر میگشت .اسرائیل چهار مدل از مرکاوا را توسعه داد که این تانک عملا جایگزین تمامی تانک های موجود در ارتش شد.
این تانک درسال 1979 وارد خدمت شد. سه سال بعد در جریان جنگ دره بقا نسخه مارک1 که دارای توپ105 م م ،سیستم کنترل اتش رایانه ای بود موفق به شکار تانک تی72 و تی62 سوری شد و در این جنگ برتری کامل خود را نشان داد .اگرچه پرتعداد ترین تانک اسرائیلی در این جنگ سری ماگاچ و سنچوریون ارتقا یافته بود ولی مرکاوا خوش درخشید. بر اساس تجارب نبرد دره بقا نسخه مارک2 در سال 1983 وارد خدمت شد که کارایی بهتری در برابر موشک های ضد تانک داشت. هر دو مدل مارک1 و2 دارای توپ105 م م بودند و از پس تانک تی72 ارتش سوریه بر می امد ولی تحویل تی72 ای وی با زره بیشتر به سوری باعث شد تا در نسخه مارک3 که در سال 1989 وارد خدمت شد از توپ120 م م استفاده شود . این توپ همان توپ المانی ال44 است که روی تانک های زیادی چون لئوپارد2 و یا ابرامز نصب است ولی این نسخه در واقع یک نسخه بومی تولید شده در داخل اسرائیل است که تغیراتی نیز در خود دیده است.دو نسخه بعدی یعنی مارک3 و4 دارای این توپ هستند. همکنون دو نسخه اولیه این تانک در حال ذخیره هستند و تنها نسخه مارک3 و 4 عملیاتی است. اسرائیلها در سال 2008 بر اساس تجارب نبرد 33 روزه دست به نصب سامانه دفاع ضد موشک (دفاع فعال) تروفی روی مارک4 زدند. البته همه مارک4 این سیستم را ندارد ولی اکثر انها دارند. تروفی اولین سیستم دفاع فعال عملیاتی جهان است که کارایی بسیار از خود نشان داد و خود فصل جدید در میدان جنگ به وجود اورد و باعث شد کشورهای زیادی به دنبال نصب سیستم مشابه روی تانک های خود روند.(امریکا،فرانسه ، انگلستان و المان به شکل مستقیم همین سیستم را برای نصب روی تانک های خود سفارش دادند)
نتیجه
اسرائیلها رابطه عاشقته ای با تانک دارند.انها از همان روز اول با ارتشهای عربی مواجع بودند که کلاسیک میجنگدند و در نبرد کلاسیک تانک اهمیت بسیار دارد و در مناطق جنوبی اسرائیل که بیابان است تانک اهمیت دو چندانی داشت .اسرائیلیها همواره در نبرد زرهی دست برتر را داشتند. در جنگ سال 1956 حدود350 تانک مصری را در نبرد زرهی در حال نابود کردند که کمتر از 50 تانک از دست دادند و در جنگ سال 1967 حدود 890 تانک مصر و سوریه را نابود کردند در حالی که کمتر 150 تانک از دست دادند. در جنگ سال 1973 نیز نصبت تلفات همین قدر بود .بیشتر برتری زرهی اسرائیلی ها دست کم تا دهه1970 نه به دلیل نوع تانک بلکه بیشتر کیفیت اموزش بود. اسرائیل همواره تانک کمتری از مصر و سوریه داشت و از نظر زره و توپ تانک های اعراب چیزی کمتری نداشتند .ولی توپچی های اموزش دیده و فرماندهان درجه یکی در تانک اسرائیلی بودند. دلیلش این بود که معیار انتخاب در ارتشهای عربی وفاداری و حزب و یا قببیله بود ولی در اسرائیل شایستگی .
امروز اختلاف اسرائیلها با دشمنانشان در نبرد زرهی بالا است. مصر با اسرائیل ربطه دارد و برای ان دشمن نیست و سوریه نیز با سرنگونی حکومت اسد بعد است برای چند دهه دیگر قد علم کند دست کم در بحث زرهی
مقالات مشابه
