کره شمالی بعد از جنگ کره از تانکهای تی ۵۵ و تانک تی ۳۴ استفاده میشود تا اینکه در دهه ۱۹۷۰ دست به تولید تحت امتیاز تانک تی ۶۲ زد. از دهه بعد این کشور با تولید تانک جونیما -1 زد که در واقع نسخه تولید داخل تانک تی ۶۲ بود و با این کار وارد عرصه تانک سازی شد
با وجود این همواره به دلیل کیفیت کم تولید استفاده از فناوریهای قدیمی تانکهای کره شمالی نتوانستند در مقابل تانکهای پیشرفته کره جنوبی مانند کا 1 و کا2 و قد علم کنند تا اینکه در سال ۲۰۲۰ کره شمالی تانک جدیدی به نام ام ۲۰۲۰ رونمایی کرد که گفته شده به ان چونیما-2 نیز گفته می شود که نسبت به تانکهای قبلی کره شمالی پیشرفتهای قابل توجهی داشته است، اگرچه همچنان میتوان آن را بسیار پایینتر از کا2 بلک پانتر کره جنوبی دانست.
اطلاعات چندانی از ام2020 توسط کره شمالی منتشر نشده و به شکل کلی اطلاعات زیادی در مورد تسلیحات کره شمالی وجود ندارد و هرچه هست برآورد سازمانهای امنیتی غرب و یا کره جنوبی است
ام2020 ترکیب از تانکهایی چون آبرامز آمریکایی، ذوالفقار ۳ ایرانی و تی ۱۴ ارماتا روسی است و مشخصا با رسیدن فناوریهای از چین روسیه و ایران ساخته شده. هنگامی که اولین بار به نمایش درآمد بسیاری آن را شبیه تی ۱۴ ارماتا روسی میدانستند ولی دارای اختلافات بزرگی نیز به آن است برای نمونه دارای برجکی سرنشین دار با حداقل ۳ خدمه است در حالی که آرماتا دارای برجک بدون سرنشین هستند و خدمه درون شاسی قرار میگیرند
برای چندین دهه سلاح اصلی تانکهای کره شمالی توپ ۱۱۵ میلیمتری بود که در واقع همان توپ نصب شده بر روی تانک تی ۶۲ بود. به شکل محدود برخی از تانکهای پوک پونگ نسخه مدرنتر چونیما 1 کره شمالی مجهز به توپ ۱۲۵ میلیمتری شده بودند ولی اولین تانکی است که مجهز به توپ ۱۲۵ میلیمتری از بدر تولید است ام2020 است
توپ ۱۲۵ میلیمتری این تانک احتمالاً در دهه 80 میلادی توسط ایران به کره شمالی رسیده است و احتمالاً ایران یک تی ۷۲ اورل غنیمت گرفته شده از عراق را به کره شمالی تحویل داد. کره شمالی بر اساس آن یک نسخه بومی تولید کرد که بر روی برخی از تانکهای پوک پونگ نصب کرد.ولی با وجود اینکه ۱۲۵ میلیمتری روسها دارای سیستم گولهگذاری خودکار است در مرحله اول نیز این چنین تصور میشد که باید تانک دارای سه خدمه باشد یعنی شامل راننده توپچی و فرمانده ولی بعد تصاویری در رژههای در سال ۲۰۲۴ منتشر شد که نشان میدهد که چهار خدمه در جلوی تانک قرار گرفته. پیش از این سازمانهای امنیتی کره جنوبی معتقد بودند که تانک پوک پونگ ۲ که اولین تانک کرهای که مجهز به توپ ۱۲۵ میلیمتری است دارای سیستم گوله گذاری دستی است و نه خودکار مانند نسخههای روسی
این مسئله به این معنی است که در برجک ام2020 کرهایها به جای دو خدمه سه خدمه است ترکیب خدماتی بر خلاف تی تانک تی ۶۲ است یعنی فرمانده و توپچی سمت راست و گلوله گذار سمت چپ برجک قرار میگیرد که ترکیب شبیه تانک های غربی است
اعتقاد بر این است که نسخه ۱۲۵ میلیمتری نصب شده بر روی این تانک توان شلیک موشکهای ضد تانک لوله پرتاب را ندارد .این مسئله برمیگردد به این مسئله که توپ ۱۲۵ میلیمتری مهندسی معکوس شده در کره بر اساس توپ ۱۲۵ میلیتری تی72 اورال نخستین نمونه تی ۷۲ که فاقد توان شلیک موشکهای لوله پرتاب هدایت لیزری هستند ساخته شده برای همین ام2020 کرهای مانند برخی از تانکهای قبلی همانند پوک پونگ دارای پرتاب کننده موشک ضد تانک بر روی برجک خود هستند. ولی در نبود موشک ضد تانک لوله پرتاب این نسخه توان شلیک مهمات ضد زره انرژی جنبشی نسخههای برگرفته شده از بیام 42 ساخت شوروی را دارند که توان نفوذ در حدود ۴۰۰ میلیمتر زره را دارد که واقعاً کم است دست کم در مقابل تانکهای پیشرفته غربی و یا کره جنوبی و دلیل این مسئله نیز بر میگردد به این مسئله که این مهمات در دهه1980 توسعه یافته..البته برخی منابع از احتمال شلیک مهمات های انرژی جنبشی با توان نفوذ در 500 میلیمتر زره نیز بر گرفته شده از نسخه چینی صحبت میکنند. برای همین کرهایها بر روی تانک خود موشک ضد تانک نصب میکنند تا این ضعف را جبران کنند. مشخصا تانک در پشت برجک خود دارای محل قرارگیری مهمات برای بارگذاری دستی است و مقداری مهمات نیز درون شاسی برای شلیک به عنوان مهمات ذخیره قرار دارد
همانطور که اشاره شد یک پرتابگر دوگانه موشک ضد تانک بر روی برجک این تانک در سمت راست قرار دارد که دو موشک ضد تانک بولسایی ۵ که نسخه کرهای موشک ضد تانک هدایت لیزری کورنت روسی را شلیک میکند .این موشک ۵۵۰۰ متر برد دارد و گفته شده نسخه ساخت کره شمالی توان نفوذ در ۱۰۰۰ میلیمتر زره را دارد .تانک در جلوی برجک دارای یک سیستم مسافت یاب لیزری است که برای هدفگیری این موشک استفاده میشود و سایت هدایت موشک نیز باز در جلوی برجک سمت چپ قرار دارد
همچنین به غیر از مسلسل هم محور 7.62 میلیمتری یک سیستم ریموت کنترل نیز بر روی برجک قرار دارد که مجهز به یک نارنجک انداز خودکار ۳۰ میلیمتری است که خزانه آن نیز بر روی برجک قرار دارد.نارنجک های 30 م م ان تقریبا به اندازه یک نارنجک دستی قدرت انفجار دارند و تا 400 متر نیز برد اتش ان به شکل انحنایی است.
در مورد سیستم هدایت و آتش این تانک نیز باید گفت که خوب مشخصا کره شمالی هرگز توان الکترونیکی غرب و یا کره جنوبی را نداشته .سیستم هدایت آتش و رزم شبانه آنها بسیار قدیمی است حتی عملا در در حد دهه ۷۰ و یا ۸۰ شوروی با وجود این ام2020 دارای قابلیتهای بهتری از تانکهای قبلی است بر روی برجک دو سایت وجود دارد یک سایت توپچی و دیگری سایت فرمانده که هر دو دارای سامانه دید حرارتی نسل دوم هستند .از این رو این تانک نخستین تانک کرهای است که دیگر متکی به نورافکن فروسرخ و سامانههای دید شبانه قدیمی نیست با وجود این در زمینه دید حرارتی کرهایها توانستند موفقیتی در زمینه دید حرارتی موفقیتی به دست بیاورند ولی به طور عجیبی سایت دید فرمانده پانورما نبوده و قابلیت چرخش ۳۶۰ درجه را ندارد.
بر اساس تحلیل سازمانهای امنیتی ارتش کره جنوبی در رزمایشات این تانک با توپ اصلی خود در نهایت به سمت اهدافی در ۲۰۰۰ متری آتش میکند که نشان میدهد رایانه کنترل آتش این تانک کارایی در حد تانکهای غربی نداشته و دست کم نصف آنها برد دارد در نهایت مشخصا در یک نبرد زرهی این تانک بیشتر متکی به موشک ضد تانک خود است و یا اینگونه بهتر است بگوییم که موشک ضد تانک حمل شونده توسط آن قدرت نفوذ بیشتر دقت بهتر و برد بیشتری دارد
شاسی تانک بسیار شبیه تانک ذوالفقار ۳ ایرانی است که خود ذوالفقار ۳ در واقع یک الگوی از تانک آبرامز آمریکایی است(البته تنها در شاسی و البته این تانک هرگز تولید انبوه نشد) ولی از زره آن اطلاعی در دسترس نیست با وجود این منابع کره جنوبی معتقدند زره اصلی ترکیب کامپوزیت دارد که باز پیشرفت رو به جلوتری نسبت به زرههای فلزی قبلی است .مشخصا بر روی سطح بدنه تانک در جلو و دو طرف برجک و دو طرف شاسی دارای پوشش زره واکنش دهنده است و در جلوی بدنه زیر و رو و روی سقف دارای زره غیر واکنشی کامپوزیت است .مشخصا در دو طرف و بخشهایی از جلوی برجک زره واکنشی قرار دارد که به شکل بلوکهای آجری شکل دیده میشود ولی در جلوی شاسی زره ترکیبی کامپوزیت دیده میشود که به شکل یکپارچه در جلوی تانک نصب شده و تلاشی برای کاهش توان نفوذ مهماتهای ضد زره دشمن از جمله انواع خرج گود است
مشخصا پوشش زرهی در این تانک کامل نیست برای نمونه در جلوی برجک در بخشهایی از جمله دو طرف لوله توپ زره واکنشی قرار ندارد و بین زره های واکنشی جلو نیز فاصله است و حتی در کنار بدنه نیز چرخ ها و بخشی از شاسی هیچ زرهی ندارد
ولی شاید یکی از شگفتی های این تانک دارا بودن یک سیستم حفاظت دفاع فعال ضد موشک است. برای چند سال اول این دید در غرب وجود داشت که احتمالاً تنها یک سیستم پرتاب کننده نارنجک انداز دودزاست ولی در سال ۲۰۲۳ کره شمالی فیلم شلیک راکت آر پی جی ۷ به طرف این تانک و عمل کردن سیستم دفاع فعال آن را به نمایش گذاشت. بدون شک فناوری این سیستم دفاع فعال که بسیار هم شبیه سیستم نصب شده بر روی آرماتا است حتی محل قرارگیری پرتابهای ضد راکت آن از روسیه آمده و بسیار شبیه سیستم افغانیت است که بر روی آرماتا نصب شده .بر اساس تصاویر این سیستم دارای ۴ رادار برای پوشش چهار سمت تانک است و از سه پرتابگر ضد راکت در هر سمت برجک در چهار طرف در مجموع 12پرتابه استفاده میکند
در نهایت اطلاعات چندانی از برد رادار و یا کارایی سیستم در دست نیست همچنین تانک دارای دو نارنجک انداز دودزا در هر سمت در عقب برجک در درون یک محفظه سبد شکل است که در واقع در پشت برجک و همچنین عقب بدنه کنار از این سبد فلزی کشیده شده تا در برابر حملات راکتی از عقب تانک محافظت شود
وزن تانک حدود ۴۴ تن تخمین زده میشود که همچنان سبکتر از انواع غربیست ولی منابع غربی معتقدند که احتمال زیاد وزن تانک ممکن است تا ۴۸ تن نیز با زره واکنش دهنده برسد ، اگرچه کره شمالی در مورد موتور تانک اظهار نظر نکرده ولی از قرار موتور یک موتور ۱۲۰۰ اسب بخار است .کره شمالی چند سال پیش از یک موتور ۱۲۰۰ اسب بخاره که بر اساس فناوریها چینی ساخته شده بود رونمایی کرده که در همان زمان اعلام شده بود قرار است بر روی یک تانک جدید نصب شود .انتظار میرود سرعت با این موتور ۷۰ کیلومتر در ساعت باشد اگرچه برخی از منابع معتقدند احتمال دارد برخی از پیش نمونهها دارای موتور ۷۵۰ اسب بخار باشد
ام ۲۰۲۰ هم اکنون پیشرفتهترین تانک کره شمالی است این تانک تفاوتهای بسیاری با تانکهای قبلی ساخت کره شمالی میکند ه جرات میتوان آن را یک جهش فناوری برای کره شمالی دانست شاید در بسیاری از موارد به پای تانکی مثل کادوی کره جنوبی نرسد ولی برای کره شمالی عالی است دست کم آنها را از فضای تانکی چون حسود وارد یک نسل تانک جلوتر کرده دارا بودن سامانه دفاع فعال و سایت دید حرارتی چیزی است که کره شمالی اگرچه با کمک خارجی به آن رسیده ولی از سطح زرهی این کشور بسیار بالاتر است اینکه چقدر قرار است از این تانک تولید شود مشخص نیست مشخصا این تانک به غیر از بحث مبارزه با تانکهای پیشرفته غربی باید با موشکهای پیشرفته ضد تانک کره جنوبی نیز سر و کله بزند به نظر نمیرسد شانس زیادی داشته باشد ولی دست کم زرهی کره شمالی را بازسازی کرده و به آن وجهه جدید داده است
عبدالحمید تارخ
****عضویت در کانال تلگرام سایت جنگاوران برای آگاهی از آخرین اخبار نظامی و آخرین مقالات درج شده در سایت****