سامانه پدافندی اس-500

سامانه پدافندی اس-500

روسها برای سالها از سامانه ضد بالستیک استفاده میکردن. این سامانه ها برای نبرد با موشک های بالستیک دوربرد  و حتی  قاره پیما طراحی شدن و الگوی درگیری انها اقدام هدف در میانه مسیر پروازیش بود ولی مشکل اساسی این سیستم این بود که این سامانه  ثابت بوده و معمولا از سیلو پرتاب  می شدند  و جابجایی انها  بسیار دشوار. البته خوب روسها نیز این سامانه ها  را در مسیری های ورودی موشک های بالستیک دشمن قرار میدادند. در اوائل سال 2011 در حالی که سامانه اس400 هنوز وارد خدمت نشده بود روسها به دنبال برنامه ای برای جایگزین این  سامانه در اینده بودند و همچنین یک سامانه با تحرک بالا برای درگیر با موشک های بالستیک  دشمن.

از این رو شرکت الماز- انتی دست به طراحی سامانه جدید زد که به ان اس500 گفته می شود اگرچه با نام 55 ار6 ام ترمیناتور –ام نیز شناخته می شود. هدف طرحی این سیستم ، ساخت یک سیستم متحرک دارای موشک های پدافندی  پر سرعت برای درگیر با موشک های بالستیک  و هواگردها می باشد  که دارای سیستم رادار درگیر مستقل باشد  ولی با سامانه ضد بالستیک  ای135 روسها برای رهگیری  اهداف  شبکه شود

ای135 یک سامانه ضد بالستیک روسی است که پاییه ان در دهه1970 در شوروی ریخته شد.این سیستم شامل چندین رادار برد بلند چون دون و پیچوا در جنوبی و غرب شوروی بود  که میتواند موشک های بالستیک شلیک دشمن را در فاز میانی  را حتی از 10000 کیلومتر کشف کند. در این سامانه درگیری  با این موشک ها بر عهده موشک های سیلو پرتابی چون گازل و گیرگون  که برخی تا 350 کیلومتر ارتفاع عمل داشتند  اگرچه متوسط ارتفاع درگیر انا  بین 100 تا150 کیلومتر بود. ساخت موشک متحرک تاد در امریکا که به سرعت قابلیت جابجایی داشت باعث  شد روسها تصمیم به متحرک سازی سامانه  های خود و ساخت سامانه ای چون اس500 بزنند

اس500 یک سامانه متحرک روسی است ..لانچر پرتاب به شکل دوتایی تاکنون در تست دیده شده که روی یک کامیون باز6909 سوار است. این همان کشنده ای است که در سامانه اس400 نیز نصب شده و شامل یک کامیون 10 چرخ است که فرمان  به چهار چرخ جلو نصب است .در  سامانه اس500 به لانچر پرتاب 77 پی6 گفته میشود. خودرو حامل موشک میتوان به سرعت 70 کیلومتر بر ساعت نیز در جاده برسد.البته خانواده کامیون های باز6909 انواع 6 چرخ و 8 چرخ نیز دارند ولی در اس500لانچر روی یک نسخه 10 چرخ سوار است

موشک حامل این سیستم  از نوع موشک 77 ان6(77N6 ) و موشک 77 ان6ان (77N6-N)  و موشک 77ان6ان1 (77N6-N1) میباشد. دو موشک اخری به شکل گسترده قرار است روی این سامانه نصب شوند. موشک مورد نظر دارای پیشرانه  سوخت جامد بوده که دارای برد 600 و ارتفاع عمل 200 کیلومتر میباشند و اولین موشک های روسی هستند که فاقد کلاهک جنگی بوده و با برخورد مستقیم با هدف ان رانابود میکنند(مشابه موشک تاد امریکایی) از انجایی که سرعت پرواز موشک 7 کیلومتر بر ثانیه است ( حدود24 ماخ) میباشد  برخورد با چنین  سرعتی با هر موشکی ان را نابود میکند. برداشتن کلاهک جنگی به معنی کاهش وزن موشک و افزایش سرعت و ارتفاع درگیری است .اطاعات بیشتری از این موشک منتشر نشده ولی موشک دارای  سیستم هدایت در خط دید رادار است  یعنی تا زمان بخورد به هدف موشک مسیر و اخرین مختصات تا هدف را با کمک رادار سامانه دریافت میکند.

همچنین از قرار این سیستم  میتواند موشک 40 ان6 که برای سامانه اس400 نیز ساخته شده را شلیک کند… این موشک  با برد 400 کیلومتر و ارتفاع درگیری ۱۸۵ کیلومتر  با سامانه هدایت رادار فعال برای نابودی  اواکس ها  و هواپیما های  سوخت رسان و هواپیمای جنگ الکترونیک  ایی ای 6 بی و ایی اف18 شلیک کند ( این موشک در سال 2020 عملیاتی شده است)

همان طور که گفته  شد این سیستم برای شناسایی موشکها با سامانه ای135 شبکه است ولی خودش نیز دارای رادار است

رادار کشف هدف  91 ان6 ای(ام) (91N6A(M)) یک رادار کشف هدف در این سیستم است که در واقع یک نسخه از رادار 91 ان6 بیگ برد است که روی سامانه اس300 و 400 نصب است. اطلاعاتی از این رادار هنوز منتشر نشده  ولی گفته شده برد این نسخه 640 کیلومتر  برد کشف دارد  و گفته شد میتواند تا 300 و به قولی تا 450 هدف را رهگیری کند. خود این رادار روی یک کشنده باز6403 هشت چرخ نصب شد است که در پشت ان روی  یک تریلی 6 چرخ رادارنصب شد است

رادار کشف و درگیری 96L6-TsP دیگر رادار این سیستم است. این رادار  در واقع نسخه بهبود  یافته رادار 96 ال6 نصب شده روی سامانه اس400 است. این رادار با کابل نوری به مرکز فرمانده ای نصب می شود  و دارای  چرخش 360 درجه می باشد   و 6 ثانیه  یک چرخش ان طول میکشد. توان پوشش 120 در پایین و 60 درجه در بالا  را دارد  و میتواند 100 هدف را رهگیری کند. برد این رادار 300 کیلومتر است.البته این مشخصات نسخه نصب شده روی اس400 است نسخه نصب شده روی اس520 اطلاعاتی از ان دردسترس نیست.این رادار نیز روی کامیون  10 چرخ باز6909 نصب شده است.

رادار دیگر ساخته شده برای این سیستم که البته همکنون  وضعیت ان مشخص نیست 76 تی6 است  که یک رادار چند منظوره جستجو درگیری میباشد که بیس و انتن ان مربوط به رادار 96ان 6ایی است که روی یک باز هشت چرخ سوار است. رادار مورد نظر دارای برد 400 کیلومتر و توان درگیر با 12 هدف را دارد

رادار 77 تی6 دیگر رادار این سامانه است که این نسخه نیز وضعیت نامشخصی دارد. این رادار برای درگیری با موشک های بالستیک طراحی شد ولی از قابلیت های ان هیچ اطلاعاتی  در دسترسی نیست

گفته شده سامانه اس500  توان درگیر با 10 هدف شامل موشک های بالستیک  از برد 600 و هواپیما و موشک های کروز را از400 کیلومتری دارد(البته به شرط اینکه بتوان انها را کشف کند. بدون شک کشف یک موشک پایین پرواز کروز  و از برد زیر 50 کیلومتری برای هیچ سیستمی ممکن نیست و یک جنگنده نسل 5   نیز در ارتفاع کم با جنگ الکترونیک در برد زیر 100 کیلومتر قابل کشف نیست و اگر این  جنگنده دارای سطح  مقطعی کم و یا پنهانکار باشد کار سخت تر هم می شود

در برخی منابع  توان درگیری با هدفی با سرعت 18000 و برخی منابع 25000 کیلومتر بر ساعت ذکر شد.با در نظر گرفتن ارتفاع درگیر این سامانه برای مقابله با موشک های بالستیک تا برد 4000 کیلومتر میتواند موثر باشد

اس500 تا سال 2022 عملیاتی می شود( اگرچه برخی منابع روسی از عملیاتی شده اولین واحد این سامانه در نزدیکی مسکو در اکتبر سال2021 خبر دادند). این موشک رقیب تاد امریکای است. البته  اس500 از تاد چند منظور تر است زیرا  میتواند مهمات لازم برای درگیری با دیگر هواگردها را حمل کند ولی تاد تنها نقش ضد بالستیک  دارد . البته دلیل  طراحی چند منظوره این سامانه توان صادرات ان است زیرا عملا اکثر کشورها جدید  موشک بالستیک  میان برد و یا دوربرد ندارند ولی نیاز به سامانه ای  برای مقابله با موشک های کروز و هواپیما جنگی دارند

برای عضویت در اینستاگرام جنگاوران اینجا را کلیک کنید

عبدالحمید تارخ