چلنجر 2 یک سرمایه گذاری خصوصی و بدون حمایت دولت دراوائل دهه 1980 توسط شرکت سازنده بود و بر اساس چلنجر 1 توسعه یافت تا اینکه سرانجام در سال 1986 با درخواست ارتش انگلستان برای یک تانک نسل جدید برای جایگزینی چلنجر 1 رسما چلنجر 2 نامید شد و وارد مراحل توسعه پیشرفته شد.بین سال 1989 تا 1991 اولویت های و ویژگی های طرح جدید ارزیابی شد و مشخص شد و بعد از یک رقابت بین ابرامز ام1 ای 1و لئوپارد2 ای 5 در نهایت وزرات دفاع انگلستان در سال 1993 خواهان دریافت چلنجر 2 شد و سفارش مورد نظر داده شد و بین سال 1998 تا 2002 تحویل ارتش انگلستان شد.
چلنچر 2 تانکی است بر اساس چلنجر 1 که در تمام زمینه ها ارتقا چشمگیری داشته است.تانک دارای چهار خدمه شامل فرمانده نشسته در عقب برجک سمت راست که با کمک یک سامانه دید حرارتی پانورماتیک ساژم وی اس 580 با چرخش دید 360 درجه و پوشش 35 درجه رو به بالا و 35 درجه رو به پایین به بیرون دید کامل دارد ، این سامانه به فرمانده چلنچر امکان اجازه کسب و درگیر با هر هدفی را بدون نیاز به سایت توپچی را میدهد. این سامان دید پانورماتیک دارای مسافت یاب لیزری مستقل است و دارای سامانه تعقیب خودکار هدف است و خود به صورت خودکار دست به تعقیب خودکار هدف میزند.
توپچی کمی جلوتر از فرمانده قرار دارد که ان نیز یک سایت هدفگیری دید حرارتی برای نشان گیری توپ از نوع TOGS II در اختیار دارد .توپچی می تواند بین 4 تا 11 ایکس سایت هدفگیری خود را زوم کند و سایت توپچی نیز دارای سامانه تعقیب خودکار هدف است . برد اتش این سایت در روز به صورت موثر 3500 متر است اگرچه تا 5000 متر نیز توان اتش وجود دارد و میتواند در شب تا 2000 نیز دست به اتش به طرف هدف بزند. تانک دارای دو رایانه 32 بیتی برای هدفگیری است و از یک رایانه دیجیتال کنترل اتش و سنسور باد با توان محاسبه دقیق زاویه لوله توپ برای اتش به هدف برخورد دار است. تانک میتواند در حالت متحرک و ثابت به طرف اهداف متحرک و ثابت اتش کند .همچنین توپچی یک سایت دید حرارتی با مسافت یاب لیزری با برد ده کیلومتر در جلوی برجک روی لوله توپ در اختیار دارد که برای هدفگیری توپ با دقت بالا میتواد از ان استفاده کند. در کنار ان ، یک سایت دیگر در کنار لوله توپ سمت راست برجک قرار دارد که ان نیز برای هدفگیری توپ است ولی با زاویه بسته تر
دو دریچه در بالای برج برای بیرون امدن فرمانده و لودر وجود دارد.هر دو خدمه دارای نمایشگر های رنگی برای دید سامانه های اپتیکی هستند. عدم داشتن سامانه لودر اتوماتیک به معنی قرار داشن یک لودر توپ در درون برجک سمت چپ است . در ارزیابی نیروی زمینی انگلستان معلوم شد که توپ دستی سریعتر از توپ های اتولودر میشود.راننده در جلوی تانک قرار دارد و دارای یک دریجه در زیر لول توپ برای بیرون امدن سرش است و دارای سه پیرسکوپ برای دید رو به بیرون است که راننده نیز دارای یک چشمی دید شبانه است .چلنچر 2 دارای وزن 62 تن است و دارای یک موتور دیزل 12 سیلندر با توان 1200 اسب بخار است . موتور توان ایجاد 19.2 اسب بخار بر تن قدرت را دارد و تانک دارای شش دنده رو به جلو و دو دنده رو به عقب است.سرعت تانک بر روی جاده 60 کیلومتر و در دشت بار 40 کیلومتر است و با سوخت داخلی دارای برد 550 کیلومتر است.
توپ اصلی چلنجر 2 یک توپ 120 م م ال 30 ای 1 می باشد. این توپ توسعه یافته توپ ال۱۱ است که روی چلنجر۱ و چیفتن نصب شده است و بر عکس دیگر توپ های موجود روی تانک های دیگر ام بی تی (به غیر از ام بی تی های ساخت انگلستان)این توپ خان دار است و دقت بالاتری دارد به صورتی که دقت اتش ان در 10000 متر نیز به خوبی دقت اتش توپ 120 م م لئوپارد 2 در 4000 متری است .توپ دارای لوله ای فولادی و دارای روکش حرارتی با عمر 400 گلوله است و دارای سامانه گلوله گذاری دستی است .لوله دارای سامانه تثبیت کننده تمامی الکترونیک است و توان چرخش 360 درجه را در 9 ثانیه را دارد و میتواند 10 درجه به طرف پایین و 20 درچه به طرف بالا حرکت کند .
در زیر جدول مهمات های شلیک شونده از لوله توپ ال 30 امده است
نوع مهمات | سرعت دهانه | میزان نفوذ | توضیحات |
ال 23 | 1534 | 450 م م در 2000 | مهمات انرژی جنبشی دارای هسته تنگستین |
ال 26 | ؟ | 530 م م در 2000 متر | مهمات انرژی جنبشی اورانیومی |
ال 27 | ؟ | 720 م م 2000 متر | مهمات انرژی جنبشی اورانیومی |
ال 28 ای 2 | ؟ | ؟ | مهمات انرژی جنبشی اورانیومی |
ال 31 | 670 | 460 م م | HESH
|
همچنین این توپ میتواند یک نوع مهمات انفجار ترکش شونده برای حمله به ساختمانها و یا یک مهمات شات گان شکل با 1000 ساجمه 9.5 م م برای شلیک به اهداف شهری تا برد 500 متری را شلیک کند. انگلیسیها حتی پیش بینی نصب توپ 140 م م را نیز روی این تانک در صورت نیاز کرده اند. با توسعه تانک ارماتا انگلیسیها اعلام کرده اند یا باید به سراغ تانک جدید بروند ویا اینکه توپ قدرتمندی روی چلنجر نصب کنند که احتمالا منظور همان توپ 140 م م است
همچنین چلنجر 2 مجهز به دو مسلسل 7.62 م م یکی هماهنگ با توپ اصلی و دیگری بر روی برجک اصلی است.توپ اصلی دارای 50 گلوله است که در عقب برجک جا سازی شده و دو مسلسل نیز بیش از 4000 گلوله دارند.
زره تانک چلنجر 2از بهترین زره های موجود در جهان است و چابهام خوانده میشود. گفته شده نسل دوم چابهام با مقاومتی بیش از دوبرابر فولاد در این تانک نصب شده است . این زره دوپستر نامیده می شود .ترکیب مواد زره و مقاومت ان همچنان محرمانه است ولی بر اساس داده های برخی منابع انگلیسی این تانک از نظر زرهی یک از مقاومت ترین زره های موجود را دارد به صورتی که عملا از جلو بدنه و برجک هیچ موشک زمین پرتابی موجود نمیتواند در زره تانک نفوذ کند .در جدول زیر میزان مقاومت زره امده است
جلو بدنه در برابر مهمات انرژی جنبشی | 281 م م تا 1027 م م در نواحی مختلف |
جلو بدنه در برابر مهمات خرج گود | 230 تا 1424 م م در نواحی مختلف |
جلو برجک در برابر مهمات انرژی جنبشی | 668 م م تا 1250 م م در نواحی مختلف |
جلو برجک در برابر مهمات خرج گود | 763 م م تا 2000 م م در نواحی مختلف |
البته برجک کاملا از روبرو دارای شیب 45 درجه است و توان نصب زره واکنش دهنده نیز بر روی ان تانک وجود دارد که معمولا در عراق در دو طرف بدنه نصب میشد. تانک در بخش جلوی بدنه(زیر ان) از صفحه های کامپوزیتی ساخت اسرائیل بهره میبرد که میزان مقاومت در این ناحیه را چهار برابر کرده است (از 62 م م در برابر انرژی جنبشی به 494 م م و در برابر مهمات خرج گود از 247 م م به 889 م م افزایش داده است). همچنین تانک دارای 10 نارنجک انداز دود زا (پنچ نارنجک انداز در هر سمت جلوی برجک ) میباشد
نسخه صادراتی با نام جلنچر 2 ایی ارتقائاتی در سامانه پانورماتیک SAGEM MVS 580 ساخت ساژم برای فرمانده و سایت هدفگیر توپچی SAGEM SAVAN 15 به خود دید که دارای دوربین دید حرارتی نسل سوم هستند و رایانه کنترل اتش ارتقا یافته است.همچنین موتور به یک موتور 1500 اسب بخاری المانی MTU MT 883 تعویض شده است که دارای یک گیربکس اتوماتیک نیز می باشد. این نسخه هرگز مشتری برای خود نیافت
تانک چلنجر 2 مجهز به بسته ارتقای حفاظت موسوم به theater entry standard Herrick (به اختصار (TES(H) که با نام چلنجر 2 مگاترون نیز شناخته میشود یک نسخه افزایش زره یافته (up-armored) از تانک چلنجر 2 است که به تجهیزات الکترونیکی جدید همچون اخلالگر رادیویی (جهت از کار انداختن سیستم کنترل از راه دور بمب های کنار جاده ای)نیز مجهز است. این تانک با وزن 75 تن (دقیق تر 74.95 تن) سنگین ترین تانک عملیاتی حال حاضر دنیا است. تانک چلنجر 2 در نمونه پایه ای 62.5 تن وزن دارد که در نمونه مگاترون چیزی در حدود 12 الی 13 تن به وزن آن افزوده شده در حالی که پیشرانه تانک همچنان همان پیشرانه 1200 اسب بخاری است( نسبت قدرت به وزن 16 اسب بخار بر تن خواهد بود که به مراتب کمتر از دیگر تانک های غربی نظیر لئوپارد و ابرامز است)
چلنجر مارک2
صنایع BAE Systems طرح نهایی خود از برنامه افزایش عمر تانک چلنجر 2 که اختصارا تحت عنوان LEP مطرح است را در سال 2018 میلادی رو نمایی کرد و انتظار میرود که این طرح عمر عملیاتی تانک های چلنجر 2 بریتانیایی را تا سال 2030 الی 2035 گسترش دهد. نمونه ای که در تصویر میبینید تانک چلنجر 2 مارک 2 با نام مستعار شب سیاه یا Black Night است. این نمونه حاصل همکاری صنایع BAE Systems با گروهی تحت عنوان گروه چلنجر 2 است که متشکل از شرکت هایی همچون سیستم های زمینی جنرال داینامیکس بریتانیا (GDLS-UK)، سیستم های ماموریت جنرال داینامیکس کانادا، لئوناردوی بریتانیا (Leonardo UK) و شرکت های Moog، Safran و Qinetiq است. در این میان شماری از صنایع اسرائیلی از جمله شرکت البیت (Elbit) و صنایع نظامی اسرائیل (IMI) نیز همکاری داشته اند.
مواردی که در این به روزرسانی مطرح هستند عبارتند از :
-نصب سیستم نظارت و هدفگیری دید وسیع فرمانده موسوم به Paseo از سوی شرکت Safran که از پیشرفته ترین ها در نوع خود است.
-ارتقای سیستم کنترل آتش از سوی صنایع سیستم های ماموریت جنرال داینامیکس کانادا
-نصب سیستم نظارتی دید در شب DNVS-4 برای راننده از سوی شرکت لئوناردوی بریتانیا
-تعبیه دو نمایشگر چند منظوره (MFD) برای فرمانده و به روزرسانی سیستم مدیریت میدان نبرد
-نصب سامانه حفاظت فعال مشت آهنین یا Iron Fist که از سوی صنایع نظامی اسرائیل (IMI) ارائه شده
-نصب سامانه هشدار دهنده قفل لیزری ساخت صنایع Elbit اسرائیل
-ارتقای سیستم های کنترل توپ و افزایش دقت هدفگیری توسط شرکت Moog
-ارتقای معماری الکترونیکی تانک چلنجر به سطحی مشابه پلتفرم آژاکس
-نصب پنل کنترلی جدید برای توپچی
چلنجر2 اولین بار در سال 2003 در عملیات ازاد سازی عراق شرکت داشت. تیپ 7 لشکر یکم نیروی زمین انگلستان در با 120 چلنجر 2 در جنگ حضور داشت و به صورت گسترده در عملیات در نزدیکی بصره شرکت داشت و در درگیر با تانک های قدیمی تی55 حضور فعال داشت.هیچ چلنجر 2 طی درگیر در عراق بر اثر برخورد موشک های ضد تانک ویا درگیر زرهی از بین نرفت اگرچه در یک مورد بر اثر انفجار بمب کنار جاده ای تانک به شدت صدمه دید و راننده زخمی شد.در یک مورد درگیر در بصره در حالی که بر اثر اتش مسلسلهای سنگین پیرسکوپ دید بیرون راننده اسیب دیده بود تانک درون یک چاله افتاد و بر اثر پاره شدن شنی نتوانست از جاله بیاید . در این حادثه تانک مورد هدف چهارده راکت ار پی جی و یک موشک میلان قرار گرفت ولی خدمه در نهایت زنده ماندند. تانک بعد از یک تعمیر در عرض 7 ساعت وارد خدمت شد و یک مورد دیگر در بصره بعد از برخورد 70 راکت ار پی جی7 خدمه زنده ماندند.در سال 2006 نیز یک چلنجر 2 مورد هدف راکت ار پی جی 29 قرار کرفت . تانک مجهز به زره واکنش دهنده بود . مهمات نفوذ کرد باعث زخمی شدن سه خدمه شد ولی تانک 2 کیلومتر عقب نشست و خدمه زنده ماندن.این تنها مورد گذارش شده از نفوذ مهمات به درون تانک است.
در مارسی 2003 یک چلنجر 2 بر اثر اتش یک چلنجر 2 با برخورد یک گلوله اورنیومی نابود شد. مهمات نفوذ کرد و باعث انفجار مهمات درون تانک شد و همه خدمه کشته شدند . در سال 2007 نیز یک بمب کنار جاده ای باعث اسیب دیدن شدید یک چلنجر 2 شد که رننده چند انگشت دست پای خود را از دست داد ولی زنده ماند.
ارتش انگلستان در مجموع 408 چلنجر دو شامل 386 نسخه رزمی و ما بقی نسخه های مختلف مانند پل گذار و پشتیبانی را دریافت کرد و عمان تنها مشتری خارجی این تانک 38 عراده از این تانک را در اختیار دارد
مشخصات چلنجر 2
طول:8.3 متر
ارتفاع :2.42 متر
وزن:62 تا 68 تن
موتور:موتور 12 سیلندر دیزل 1200 اسب بخاری
رانش به وزن:19.2 اسب بخار بر تن
سرعت در جاده:59 کیلومتر بر ساعت
سرعت در دشت :40 کیلومتر بر ساعت
برد:550 کیلومتر
ترجمه عبدالحمید تارخ
منبع:http://www.army-technology.com/projects/challenger2/
و کانال تانک گراد