تانک سبک پشتیبانی دبلیو ام ای ۳۰۱ (WMA301) ساخت شرکت مشهور تسلیحات سازی نورینکوی چین در دهه ۱۹۹۰ به عنوان یک بسته صادراتی ساخته شد . این تانک بر اساس تانک سبک پی تی ال ۰۲ ساخته شد که در خدمت ارتش چین قرار داشت . پی تی ال ۰۲ شامل یک برجک با یک توپ ۱۰۵ میلیمتری بر روی شاسی نفربر دبلیو زد 551 بود
پی تی ال 02 در خدمت ارتش چین به عنوان به عنوان یک تانک سبک چرخدار وارد خدمت شد ولی رکت نورینکو که احساس می‌کرد این تانک می‌تواند در بازار جهانی برای کشورهایی که به دنبال تانک ارزان پشتیبانی هستند بسیار جذاب باشد دست به توسعه دبلی. ام ای301 زد. همانطور که گفته شد 301 بر اساس پی تی ال 02 ساخته شد تنها دارای تجهیزات بهتر و و زره مقاوم‌تر است
دبلیو ام ای301 بر روی شاسی نفربر دبلیوزد ۵۵۱ نصب است
این شاسی چرخدار که دارای ۶ چرخ می‌باشد تکامل یافته دبلیو زد ۵۲۳ است که در واقع یک خودروی الهام گرفته بر اساس نفربرهای سری بی تی آر ۶۰ شوروی است. ۵۲۳ در دهه ۱۹۸۰ وارد خدمت ارتش چین شد و چینی‌ها به سرعت متوجه شدند که شاسی چرخدار به دلیل تحرک پذیری و حمل و نقل آسان نسبت به شاسی شنیدار می‌تواند بسیار انعطاف پذیرتر برای استفاده در نقش‌های مختلف باشد برای همین موقعی که دبلیو زد ۵۵۱ ساخته شد بر اساس شاسی آن، آنها چندین نمونه خودرو در نقش‌های مختلف بر اساس ان ساختند
خودرو همانند سری بی تی آر شوروی دارای دو پنجره بزرگ در جلوی خود است که یکی برای راننده و دیگری برای فرمانده است هر دو پنجره دارای روپوش فلزی هستند که قابل جمع شدن و باز شدن می‌باشد خودرو دارای یک موتور چینی است که بر اساس یک موتور ساخت شرکت دوستان ساخته شده که ۳۲۰ اسب بخار قدرت فراهم میکند .
این موتور دیزل با توجه به وزن ۱۹ تنی کل تانک حدود 16.5 اسب بخار بر تن رانش فراهم میکند که می‌توان آن را در حد انواع غربی دانست . خودرو دارای گیربکس خودکار هفت دنده است که می‌تواند در جاده به سرعت ۷۰ کیلومتر در ساعت برسد که مشخصاً بین ۱۰ تا ۳۰ کیلومتر در ساعت کمتر از انواع نسخه‌های غربی است . خودرو دارای سیستم تعلیق فنری پیچشی است ولی کیفیت آن به نظر پایین می‌آید زیرا برخی از مشتریان آن همواره از شکسته شدن سیستم تعلیق و یا آسیب دیدن آن در جاده در حرکت های طولانی و یا مانورهای بلند مدت ابراز ناراحتی کردند
همچنین تانک با در نظر گرفتن اینکه برجک مجهز به سیستم تثبیت کننده برای اجرای آتش در حین حرکت است سیستم تعلیق بر اساس گفته مشتریان آنقدر نرم نیست که سیستم تعلیق هم بتواند همزمان با آن توپ را دقیقاً ثابت در حال حرکت نگه دارد .تغییرات بعدها در برخی از مدل‌ها بر روی این خودرو انجام شد که باعث شد سرعت به ۸۵ کیلومتر در ساعت برسد و سیستم تعلیق کمی بهتر شد
تانک دارای ۴ سرنشین شامل راننده در جلو و سه نفر دیگر در برجک است که شامل فرمانده و توپچی در سمت چپ و گلوله گذار در سمت راست است
برجک به روش جوشکاری شده ساخته شده و در جلوی آن نیز دارای شیب برای کاهش میزان نفوذ مهمات دشمن است با وجود این زره این تانک بسیار کم است به شکلی که بین ۶ تا ۱۰ میلیمتر زره در مجموع در برجک دارد. جلوی برجک کمی شیب دارد ولی دو طرف برجک کاملاً صاف است به شکلی که با یک مسلسل تهاجمی ۷.۶۲ میلیمتری مانند مسلسل پی کا ام از فاصله زیر ۱۰۰ متر از کناره بدنه می‌توان زرهی تانک را سوراخ کرد. زره برجک کمی بهتر است ولی آن هم تنها در برابر مسلسل‌های سنگین . جلوی برجک با در نظر گرفتن شیب ان حدود ۳۰ میلیمتر زره دارد که می‌تواند گلوله مسلسل های سنگین کالیبر 12.7 م م را دفع کند (مانند دوشکا ).با وجود این زره بسیار کم است برای همین این تانک به راحتی قابل شکار شده است حتی با توپ نصب شده بر روی جنگنده‌ها و یا بالگردها .حتی با در نظر گرفتن ارتفاع می‌بینید که ارتفاع برجک زیاد است و مشاهده و هدف‌گیری آن آسان
تاکنون بر روی این تانک زره اضافه مانند زره‌های ماژولار واکنشی و یا غیر واکنشی کامپوزیت دیده نشده در نهایت این تانک برای پشتیبانی آتش از نیروهای پیاده همچنین درگیری با تانک‌های دشمن ساخته شده ولی تا آنجایی که خودش در معرض آتش مستقیم سلاح‌های سنگین دشمن قرار نگیرد
سلاح اصلی نصب شده بر روی برجک یک توپ 105 میلیمتری زد پی ال ۹۴ است که در واقع نسخه چینی توپ ۱۰۵ میلیمتری رویال ال ۷ انگلیسی است که بر روی بسیاری از تانک‌های چینی نصب شد. برجک قابلیت چرخش ۳۶۰ درجه را دارد و لوله توپ می‌تواند تا مثبت ۱۸ به طرف بالا و ۴ درجه به طرف پایین حرکت کند. تانک ۳۰ گلوله توپ حمل میکند که در سه محل نگهداری .بخشی در پشت برجک قرار می‌گیرد و محل نگهداری در اختیار گلوله‌گذار است که شامل یک مقر ۱۲ گلوله‌ای یک محل ۹ گلوله‌ای است که گلوله گذار مستقیم از انجا توپ را پر میکند و ۹ گلوله نیز پشت سر فرمانده قرار می‌گیرد که با پایان گلوله‌های گلوله گذار آنها را دست به دست کرده و در محل پشت برجک قرار میدهند
چندین نمونه مهمات ساخت چین از انواع انفجار قوی ترکش شونده برای استفاده بر علیه نیروهای پیاده و ساختمان‌ها ،مهمات‌های خرج گود ضد زره ،مهمات انرژی جنبشی ضد زره و همچنین موشک هدایت لیزری لوله پرتاب از این توپ شلیک می‌شود . مهمات خرج گود ضد زره تایپ ۸۳ اصلی‌ترین مهمات خرج گود ۱۰۵ میلیمتری این توپ توان نفوذ در ۴۰۰ میلیمتر زره را دارد .یک نوع مهمات انفجار قوی ترکش شونده به نام دی تی بی ۱ با ۱.۶ کیلوگرم مواد انفجاری تی‌ان‌تی بر ضد نفرات پیاده و ساختمان‌ها کاربرد دارد و مهمات 105 میلیمتری انرژی جنبشی اصلی آن نیز می‌تواند در ۳۰۰ میلیمتر زره در ۲۰۰۰ متری نفوذ کند . این نوع مهمات ۱۴۵۵ متر بر ثانیه سرعت دارد
سیستم هدایت آتش این تانک که شامل سامانه رایانه کنترل آتش بالستیک دیجیتال و سیستم دید حرارتی برای درگیری در شب و مسافت یاب لیزری است که شلیک را تا ۲۰۰۰ متری بر ضد یک هدف زرهی تضمین میکند .سایت آتش در بالا سمت چپ برای توپچی قرار دارد و فرمانده نیز دارای یک سایت دید با توان درشت‌نمایی و سایت دید حرارتی است .برخی نسخه‌ها مجهز به سایت دید پانورماتیک با قابلیت چرخش ۳۶۰ درجه برای فرمانده است . ولی برای برد بیش از ۲۰۰۰ متری این تانک می‌تواند از موشک ۱۰۵ میلیمتری ضد تانک هدایت لیزری جی پی ۱۰۵ استفاده کند
جی پی 105 دارای برد ۵۰۰۰ متر است و می‌تواند در 500 تا 600 میلیمتر زره نفوذ کند .سیستم مسافت یاب لیزری این تانک حدود ۶ هزار متر برد دارد که وظیفه هدایت موشک را بر عهده دارد .پس توپچی می‌تواند از بیشتر برد موشک به راحتی استفاده کند. این سلاح موثرترین و دوربردترین سلاح ضد تانکی است که در اختیار این تانک سبک قرار دارد که البته معمولاً همه مشتریان نیز این سلاح را سفارش نمی‌دهند زیرا بسیار از مشتریان این تانک کشورهای فقیر آفریقایی هستند که به شکل معمول تهدید زره خاصی ندارند
یک مسلسل 7.62 میلیمتری هماهنگ با توپ اصلی نیز در کنار لوله توپ اصلی نصب شده که دارای سرعت آتش ۷۰۰ بر دقیقه است و ۱۰۰۰ گلوله برای آن در درون تانک حمل می‌شود
یک مسلسل سنگین ۱۲.۷ میلیمتری QJC88A که نسخه ارتقا یافته مسلسل دوشکا ساخته شوروی است بر روی این تانک سوار شده که مسلسل سنگین این تانک و البته تمامی تانک های چینی است
این مسلسل دارای سرعت آتش ۶۰۰ گوله بر دقیقه است و برد موثر ان حدود 2500 متر است و حدود ۶۰۰ گلوله برای آن در درون تانک حمل می‌شود
خودرو در هر سمت برجک دارای سه نارنجک انداز دودزا است. خدمه می‌تواند برای گلوله گذاری و یا سوار شدن به تانک از درب عقب تانک نیز سوار شوند اگر چه خدمه‌ای درون برجک باید از روی برجک از دریچه‌های تعبیه شده بر روی آن استفاده کند
دبلیو ام ای-301 در بازار صصادراتی از جمله افریقا بسیار موفق بود
انگولا،برکینافاسو،کامرون،چاد،غنا،جیبوتی،موریتانی،میانمار،سنگال،زیمباو همگی از مشتریان این تانک سبک هستند اگرچه مجموع سفارشات انها به صد دتسگاه هم نمی رسد و تنها مشتری بزرگ ان میانمار است که 100 دستگاه از ان را خریداری کرد است
عبدالحمید تارخ
****عضویت در کانال تلگرام سایت جنگاوران برای آگاهی از آخرین اخبار نظامی و آخرین مقالات درج شده در سایت****
مقالات مرتبط
