آخرین بروزرسانی: 2025/10/27

جنگنده نسل پنجم سوخو57

اخرین بروزرسانی این مقاله: اکتبر 27, 2025

جنگنده نسل پنجم سوخو57

در این مقاله به معرفی جنگنده نسل پنجم پاک فا (سوخوی 57) خواهیم پرداخت. در اواخر دهه 1980 شوروی نیاز خود را طی برنامه ای  با نام  i-90  را به یک جنگنده  برای جایگزینی جنگنده های نسل چهارمی چون میگ29 و سوخوی27 در دهه 90 میلادی اعلام کرد . در نهایت برنامه در قالب پروژه MFI منجر به پیروزی کمپانی میگ با برنامه جنگنده میگ1.42 شد . همزمان با ان کمپانی سوخو نیز طی برنامه  اس -37 که بعدها  منجر  به ساخت جت سوخوی 47 شد روی برنامه نسل پنجم شوروی کار می کرد.

ولی بعد از فروپاشی شوروی و کاهش شدید بودجه دفاعی روسیه هر دو طرح به کما رفتند. برنامه میگ1.42 بعد از سالها تاخیر سرانجام  در سال 2000 میلادی اولین پرواز خود  را انجام داد یعنی 9 سال بعد از تاریخی که برای اولین پرواز پیش بینی شده بود و سوخوی47 نیز در سال 1997  پرواز کرد. هر دو طرح انقدر درگیری  بودجه و تحقیقات  شدند که در نهایت  بستری برای ازمایش شدند تا یک جت عملیاتی

در سال 2002 در نهایت  وزارت دفاع روسیه  برنامه جت جنگی پاکفا (PAK-FA)متعلق به کمپانی سوخو را به عنوان برنامه جت جنگی نسل پنجم روسیه معرفی کرد.

در سال 2004  دولت روسیه بودجه ویژه ای برای این طرح تصویب  کرد و در سال 2007 مدیر عامل سوخو اعلام کرد طرح جدید در سال 2009 به پرواز در امده و در سال 2015 وارد خدمت خواهد شد.

جنگنده نسل پنجم پاک فا (سوخو57)
اولین پرواز پاکفا در سال 2010

در سال 2009 سه پیش نمونه در بخش های مختلف خط تولید بودند و در حال گذراندن تست های نهایی برای ورود  به چرخه پرواز بودند  و سرانجام  در 29 ژانویه سال 2010 اولین پرواز پاکفا به مدت 45 دقیقه انجام شد. در 3 مارس سال 2011  دومین پیش نمونه  پاکفا پرواز کرد و در 14 مارس همان سال از دیوار صوتی گذشت و تا پایان  مه سال 2011 این جنگنده 60 ساعت پرواز انجام داده بود

ولی جنگنده پاکفا که در خدمت نام سوخوی57 شناخته شد چگونه جنگنده ای است

سوخو57 اولین نسل پنجم روسها است که در نهایت  وارد خط تولید میشود و البته اولین جنگنده استیلز روسها. اکثر اطلاعات  این پرنده محرمانه است ولی مطالب قابل ذکر بسیاری  از ان وجود دارد.

سوخو57 یک جت مافوق صوت با بالهای ذوزنقه ای پهن است که 46% بدنه به بال چشبیده است. بال دارای  یک زاویه پس گرایی 48 درجه است و دارای فلاپ دو تکه در هر بال است . بدنه ترکیبی از مواد ترکیبی است به صورتی که 25% از سازه و 70% وزن ان را مواد ترکیبی تشکیل داده است.

دارای دو سکان عمودی تمامی متحرک است که با زاویه باز باعث کاهش سطح مقطعی رادار شده است  و  تمام متحرک بودنش در  چالاکی ان تاثیر مثبت داشته از جمله کاهش پسا در سرعت ابرکروز

بر خلاف تمامی حرفها در مورد شباهت سوخو 57 57 به اف22 ولی در واقع به یک نگاه به سه نمایی سوخو 57و سوخو27 متوجه می شوید  که سوخو57 بر اساس  سوخوی27 ساخته شده و شباهت های بسیار به ان دارد . هواپیما دارای دو سکان عمودی پهن و البته با فاصله بیشتر است و همچنان سوخوی27 دارای دو ورود هوا در زیر بدنه  است که به سمت زیر بال کشیده  شده اند. غلاف موتور و محل قرار گیری چتر ترمز و پرتاب کننده  شراره و حتی جستجو گر  تصویر ساز فروسرخ کاملا مشابه سوخوی27 است . اگرچه بال ان بی شباهت به بال اف22 نیست

جنگنده نسل پنجم پاک فا (سوخو57)
این تصویر به خوبی شباهت پاکفا را با سوخوی 35 نشان میدهد

پرنده در پیش نمونه از دو موتور توربوفن ساترون 117  از نوع ای ال 41 اف1 بهره می برد. ساترون 117 همان موتور سوخوی35 است که  البته نسخه پرتوان تر ان روی سوخو 57نصب است  خود بر اساس موتور ای ال 31  اف جنگنده سوخوی27 ساخته شده است و با ای ال 31 در یک خانواده قرار دارد.

سوخو-۵۷ توسط دو موتور توربوفن تقویت‌شده AL-41F1 ساخت «لیولکا-ساترن» در نسخه اصلی  نیرو می‌گیرد که نسخه‌ای پیشرفته از موتور AL-31 است. هر موتور حدود ۹ تُن رانش خشک، ۱۴.۵ تُن در پس‌سوز و تا ۱۵ تُن در توان اضطراری تولید می‌کند. این موتورها دارای سامانه کنترل دیجیتال کامل (FADEC) بوده و با سامانه کنترل پرواز یکپارچه‌اند تا چابکی و مانورپذیری را افزایش دهند.
نازل‌های موتورها از نوع کنترل‌بردار رانش (TVC) هستند که محور چرخش آن‌ها با زاویه‌ای نصب شده تا امکان ایجاد گشتاور در سه محور گام، یا و رول فراهم شود. ورودی هوا نیز مجهز به رمپ‌های متغیر برای پرواز مافوق‌صوت و توری‌های جمع‌شونده برای جلوگیری از ورود اجسام خارجی است.
در سال ۲۰۱۴، نیروی هوایی هند درباره اطمینان و عملکرد موتور AL-41F1 به‌ویژه به‌دلیل نداشتن توان پرواز مافوق‌صوت بدون پس‌سوز ابراز نگرانی کرد. در نمایشگاه هوایی ماکس ۲۰۱۱ نیز یکی از سوخو-۵۷ها به‌دلیل ازکارافتادن کمپرسور مجبور به لغو برخاست شد.
نسخه ارتقایافته سوخو-۵۷M قرار است در میانه دهه ۲۰۲۰ به موتور جدید AL-51F-1 با نام توسعه‌ای «ایزدلیه ۳۰» مجهز شود. این موتور ۱۱ تُن رانش خشک و ۱۷ تُن رانش در پس‌سوز تولید می‌کند و علاوه بر بهبود توان، اطمینان و هزینه، سطح مقطع راداری و حرارتی هواپیما را با استفاده از پره‌های کامپوزیتی و نازل دندانه‌دار کاهش می‌دهد.
در سال ۲۰۲۳ گزارش شد که شرکت «ساترن» در حال توسعه نازل تخت غیردایره‌ای برای سوخو-۵۷ است و آزمایش پروازی آن از اواخر ۲۰۲۴ آغاز شده است. این نازل جدید به‌گونه‌ای طراحی شده که با حداقل تغییر در بدنه قابل نصب باشد.

جنگنده نسل پنجم پاک فا (سوخوی 50)
موتور ای ال 41 اف1 یکی از اشتراکات سوخو 57با سوخوی 35 است که البته نسخه سوخو 57 قدرت بیشتری دارد. از سال 2020 موتور متفاوتی روی سوخو 57 نصب خواهد شد . در تصویر خروجی متغییر به خوبی مشخص است

سوخو-۵۷ نخستین جنگنده روسی است که بر ویژگی‌های پنهان‌کاری تمرکز دارد. این هواپیما با هم‌راستا کردن لبه‌های بال و سطوح کنترلی، استفاده از پوشش‌های جاذب امواج راداری (RAM)، جای‌دادن تسلیحات در محفظه‌های داخلی و طراحی دقیق بدنه، بازتاب راداری خود را به‌شدت کاهش داده است. ورودی موتور با پوشش RAM و طراحی مارپیچ شکل، دید مستقیم رادار به پره‌های کمپرسور را محدود می‌کند. کابین نیز با لایه‌ای نازک از اکسید فلزی پوشانده شده تا بازتاب راداری و تابش‌های فرابنفش و حرارتی را کاهش دهد.
نتیجه این طراحی، کاهش سطح مقطع راداری (RCS) به حدود ۰.۱ تا ۱ متر مربع است، یعنی تا ۳۰ برابر کمتر از سوخو-۲۷. با این حال، پنهان‌کاری سوخو-۵۷ عمدتاً از روبه‌رو مؤثر است و بخش عقبی هواپیما کمتر بهینه شده است، زیرا دکترین روسیه بر استفاده از پوشش پدافند هوایی متکی است.
ویژگی‌های پنهان‌کاری سوخو-۵۷ در برابر رادارهای با فرکانس بالا مؤثرند، اما رادارهای فرکانس پایین‌تر می‌توانند آن را شناسایی کنند.
در نمایشگاه هوایی «ژوهای» چین در سال ۲۰۲۴، یکی از نمونه‌های اولیه سوخو-۵۷ با ایراداتی مانند پیچ‌ها و پرچ‌های نمایان، ناهماهنگی صفحات بدنه و نقص در بسته‌شدن درب محفظه تسلیحات دیده شد که نشانگر کیفیت ساخت پایین در نمونه‌های آزمایشی بود. سطح مقطع راداری سوخو-۵۷ حدود ۰.۱ تا ۰.۵ متر مربع برآورد می‌شود، در حالی‌که این رقم برای F-35 حدود ۰.۰۰۵ و برای F-22 حدود ۰.۰۰۰۵ متر مربع است.

جنگنده نسل پنجم پاک فا (سوخو57)
در این تصویر به خوبی میتوان تیغه فن موتور را در درون ورودی دید که نشان میدهد به خوبی برای دید نشدن توسط رادار مخفی نشده است

روسها گفته اند تاکتیک جدید  در پنهانکاری سوخو 57استفاده شده که شامل  یک اختراع است که در مسکو به ثبت رسیده است ولی چیزی که مشخص است در سوخو 57 برخلاف اف22 همه چیز قربانی پنهانکاری نشده و همچنان همانند جنگنده های قبلی روسی چالاکی در الویت قرار داشته است و این مسئله به خوبی در شکست  شدید ریشه بال در کنار ورودی هوا که اگرچه باعث کنترل بیشتر بر زاویه حمله  و انحراف دماغه میشود ولی سطح مقطعی را نیز  افزایش  میدهد.این مسئله را همچنین میتوان در بخش متحرک  بلای ورودی هوا نیز دید که برای کنترل زاویه حمله در مانور های تند  است که خود باعث کاهش رادار گریزی میشود ولی برای چالاکی نقش مهمی را بازی میکند

جنگنده نسل پنجم پاک فا (سوخوی 50)
نداشتن لایه محافظ گرما و نداشتن بخش دندانه دار در بخش خروجی موتور یکی دیگر از عوامل کاهش رادار گریزی در سوخو 57 است

همچنین خروجی متغییر ان نیز خود یک مسائل مهم است. خروجی ها  موتور دست کم در پیش نمونه تولید فاقد هر گونه دندانه مانند نمونه خروجی اف35 است که خود باعث  افزایش سطح رادار ان از پشت میشود  زیرا این دندانه ها باعث انحراف امواج رادار و شکست شدن انها میشود و دست کم در نسخه  پیش نمونه  هیچ پوشش حرارتی خاصی غلاف موتور  دیده نمیشد

سوخو-۵۷ دارای کابین شیشه‌ای بدون ابزار آنالوگ است و اطلاعات روی دو نمایشگر اصلی LCD ۳۸ سانتی‌متری چندمنظوره نمایش داده می‌شوند، مشابه سوخو-۳۵ اس یک نمایشگر چندمنظوره کوچک‌تر و پنل دیجیتال نیز تکمیل‌کننده نمایشگر اصلی هستند. کابین مجهز به HUD با زاویه دید ۳۰×۲۲ درجه است و کنترل اصلی با جوی‌استیک و دو دسته موتور انجام می‌شود که همه عملکردهای مهم از طریق HOTAS قابل کنترل‌اند. سقف کابین دو‌تکه است و بخش عقبی به جلو می‌لغزد و قفل می‌شود و با پوشش فلزی برای کاهش سطح مقطع راداری مجهز شده است.

صندلی پرتاب NPP Zvezda K-36D-5 و سیستم پشتیبانی حیات SOZhE-50 شامل سیستم ضد-G و تولید اکسیژن است. خلبان از کلاه‌خود ZSh-10B با نمایشگر دیجیتال NSTsI-50 استفاده می‌کند که موقعیت‌سنجی و هدف‌گیری در زوایای بالا را ممکن می‌سازد. سیستم اکسیژن ۳۰ کیلوگرمی اکسیژن نامحدود فراهم می‌کند و خلبان می‌تواند تا ۳۰ ثانیه مانور ۹G انجام دهد. صندلی پرتاب و لباس پرواز PPK-7 امکان پرتاب ایمن از ارتفاع ۰ تا ۲۰۰۰۰ متر و سرعت هوا از ۰ تا ۱۳۰۰ کیلومتر بر ساعت را فراهم می‌کند و کیت بقا پس از پرتاب نیز در سیستم تعبیه شده است.

کابین پاکفا نیز شباهت بسیار به کابین سوخوی35 دارد ولی اچ یو دی بزرگتری دارد
کابین سوخو 57 نیز شباهت بسیار به کابین سوخوی35 دارد ولی اچ یو دی بزرگتری دارد

هواپیما دارای سامانه تولید اکسیژن است و خلبان بر روی صندلی پرتاب شونده کا 36دی-5  قرار دارد .

سامانه های الکترونیکی سوخو 57 در دو بخش گرد هم امده اند. یکی سامانه  راداری اس اچ 121  و دیگری  سامانه اپتیکی 101 کا اس.

سامانه  راداری اس اچ121 دارای زیر سامانه های زیر می باشد

رادار اصلی سوخو 57 که  از نوع رادار اریه فازی ان036 Byelka است و در دماغه قرار دارد . سوخو57 دارای چندین رادار است که همگی از این نوع هستند ولی باند کارکرد انها با هم فرق دارد .ان 0361 ایکس یک رادار ارایه فازی فعال است که در باند ایکس کار میکند و در دماغه این جنگنده نصب است  و میتواند بدون حرکت میکانیکی دیش انتن  تا 60 درجه در دو طرف و با حرکت  دیش انتن تا 135  درجه در دو طرف را پوشش دهد  که میزان قابل توجه ای است .جزئیات دقیق این رادار مشخص نیست ولی بر روی دیش ان 1526 گیرنده و فرستنده ارایه فازی وجود دارد   و برد کشف ان 400 کیلومتر ذکر شده است و گفته شده توان درگیری با 10 تا 16  هدف را دارد اگرچه تا 60 هدف را میتواند رهگیری کند  . رادار توان کامل هوا به هوا و هوا به زمین  را دارد و حتی توان نقشه برداری سه بعدی از سطح زمین  (توان SAR) را دارد

جنگنده نسل پنجم پاک فا (سوخوی 50)
رادار ارایه فازی فعال ان 036 که در دماغه سوخو 57 نصب میشود

دو رادار ارایه فازی دیگر  از نوع ان 036 بی-1-01 در دو طرف دماغه نصب است که دو طرف هواپیما را پوشش میدهد. انتن هر کدام از این رادار ها دارای 358 ماژول گیرنده و فرستنده است که گفته  شده برد این رادار 80 تا 150 کیلومتر است و برخی از منابع برد بیشتری را ذکر کرده اند  ولی هیچ منبعی این عدد قابل تائیدی نداده است

همچنین در نسخه تولید به یک رادار باند ایکس ارایه فازی دیگر در انتهای بدنه در محفظه میان دو خروجی موتور همانند سوخوی34 است. این رادار بین 90 تا 130 کیلومتر برد دارد و تقریبا پوشش تمام جهات را این چند رادار برای سوخو 57 فراهم میکند.

رادار پوشش دهنده دو طرف جنگنده
رادار پوشش دهنده دو طرف جنگنده

بخش دیگر سامانه رادار سوخو 57 رادار باند ال  از نوع ان 036 ال-1-01 است که در لبه بال این جنگنده قرار دارد.این رادار ها برای عواملی چون، شناسایی دوست از دشمن، جنگ الکترونیک  و همچنین کشف اهداف پنهانکار است. در واقع روش کار  اینگونه است که سوخو 57 با دو رادار باند ایکس و ال خود(ایکس در دماغه و ال در ریشه بال )به هدف می نگرد  و تاباند امواج با دو طول باند متفاوت باعث کشف بسیار زودتر یک جنگنده استیلز میشود.این رادار نیز ارایه فازی است ولی از برد دقیق ان اطلاعی در دست نیست.رادار باند ال به دلیل طول موجش محبوبیت  بسیاردارد زیرا اجازه کاوش برد بلندی را  ان هم با یک دیش کوچکتر  را میدهد  از این رو در لبه ریشه بال سوخو 57 جا شده است.رادار های باند ال ریشه بال سوخو 57 توان پوشش 55 به بالا و 65 درجه رو به پایین را میدهد .

رادار باند ال نصب شده در لبه بال
رادار باند ال نصب شده در لبه بال

 سوخو 57برای  پردازش داده های چندین  انتن رادار،  ان هم در دو باند مختلف پردازنده قدرتمندی دارد تا بتواند داده ها را به سرعت تجزیه و به خلبان  ارائه دهد

دیگر مجموع  دفاعی و الکترونیک سوخو 57 اس اچ 121 است. این مجموع شامل  چند  زیر مجموع میشود

یکی سامانه کاونده فروسرخ تصویر ساز 101 کی اس – وی (101KS-V) که در جلوی کابین خلبان قرار دارد. این سامانه اجازه کشف اهداف  را بدون استفاده از رادار به صورت غیر فعال را میدهد. برد ان بین 90 تا 140  برای یک هدف با پس سوز روشن از پشت سر و یک سوم این عدد برای هداف از روبرو است .

سامانه دیگر  101 کا اس – او (101KS-O)است که یک سامانه جیمینگ فروسرخ است که در پشت سر کابین قرار دارد و کارش ایجاد امواج  فروسرخ کاذب  است

سامانه دیگر 101 کی اس-یو(101KS-U) است. این سامانه یک هشدار دهنده تصویر ساز حرارتی  است   و نزدیک شدن یک موشک هوا به هوا را از 35 کیلومتر و زمین  به هوا را از 50 کیلومتری هشدار میدهد. این سامانه مشابه سامانه( ایی او تی اس) جنگنده اف35 است. این سامانه در دو نقطع وصل است یکی بر روی برامدگی  میان دو خروجی موتور و دیگری   در کنار کابین خلبان در دو سمت

حسگر های اپتیکی و تصویر ساز حرارتی پاکفا
حسگر های اپتیکی و تصویر ساز حرارتی سوخو 57

و در نهایت  101 کا اس – ان (101KS-N)که در واقع یک غلاف ناوبری و اپتیک  حرارتی برای ناوبری شبانه و هدف یابی و هدفگیری است .این غلاف را میتوان بر روی سوخوی35 نیز نصب کرد و میتواند مکمل سامانه های اپتیکی درون بدنه باشد

غلاف 101KS-N زیر ورودی بدنه

البته از پیش نمونه 8 و 9  سوخو 57 مجهز به یک سامانه نشانگذاری لیزری و دید حرارتی درون بدنه شده که زیر دماغه نصب است

سامانه نشانگذاری لیزری درون بدنه

 همچنین سوخو 57 از سامانه جنگ الکترونیک درونی ال 402 برای جنگ الکترونیک بهره می برد اگر چه رادار باند ال ریشه بال نیز توان جنگ الکترونیک دارد . همچنین یک خط ارتباط ماهواره ای اجازه اشتراک گذاری تمامی داده های را با دیگر جنگنده های هم نوع ویا حتی سوخوی30،35 و میگ31 را میدهد

در این تصویر پوشش رادار های باند ایکس ، باند ال و در نهایت سامانه های اپتیکی و فروسرخ دیده میشود
در این تصویر پوشش رادار های باند ایکس ، باند ال و در نهایت سامانه های اپتیکی و فروسرخ دیده میشود

سوخو-۵۷ دارای دو محفظه تسلیحات اصلی پشت‌سرهم هر کدام حدود ۴٫۴ متر طول و ۰٫۹ متر عرض و دو محفظه جانبی با پوشش‌های مثلثی نزدیک ریشه بال است.محفظه‌های اصلی از پرتابگرهای ایجکتی ویمپل UVKU-50L برای مهمات تا ۳۰۰ کیلوگرم و UVKU-50U برای مهمات تا ۷۰۰ کیلوگرم استفاده می‌کنند و محفظه‌های جانبی از ریل‌های VPU-50 بهره می‌برند.برای مقابله هوابه‌هوا، سوخو-۵۷ می‌تواند در محفظه‌های اصلی چهار موشک فراتر از برد دید بصری و در محفظه‌های جانبی دو موشک کوتاه‌برد حمل کند.موشک میان‌برد اصلی K/R-77M (ایزدلیه ۱۸۰) با جوینده AESA و موتور دوپالسی است با برد 90 تا 140 کیلومتر  و موشک کوتاه‌برد R-74M2 (ایزدلیه ۷۶۰) با هدایت حرارتی و مقطع کاهش‌یافته برای حمل داخلی به‌کار می‌رود.موشک کوتاه‌برد جدید K‑MD (ایزدلیه ۳۰۰) در دست توسعه است تا جایگزین R-74M2 شود و برای بردهای طولانی‌تر  با بیش از 200 کیلومتر برد نسخه‌ای توسعه‌یافته از R‑37M با نام ایزدلیه ۸۱۰ قابل حمل داخلی است (R‑37M قابل حمل خارجی نیز هست).برای حمله به اهداف زمینی، در محفظه‌های داخلی بمب‌های هدایت‌شونده KAB‑250 یا KAB‑500 و موشک‌های هوا‌به‌سطح از جمله خا-38ام، خا-35یو (پیک‌جت ضدکشتی)، خا58 ضدرادار و خ-69 (خا-59MK2 سابق) قابل حمل هستند.در مأموریت‌های غیرپنهان‌کاری، سوخو-۵۷ از شش جایگاه خارجی نیز بهره می‌برد که اکثر جنگ‌افزارهای تاکتیکی روسی را می‌پذیرند.طبق ارزیابی آمریکا، انتظار می‌رود توان حمل تسلیحات هسته‌ای با موشکی شبیه خ-47م2 «کینژال» را داشته باشد که ابعاد آن برای جای‌گیری در محفظه‌های اصلی کوچک‌تر خواهد شد.این جنگنده به توپ ۳۰ میلی‌متری GSh-30-1 با ۱۵۰ گلوله مجهز است که برد مؤثر آن حدود ۸۰۰ متر علیه اهداف هوایی و ۱۸۰۰ متر علیه اهداف سطحی است.

دهلیز های داخلی پاکفا... دو دهلیز زیر ریشه بال برای حمل موشک ار 73 و یا کا 74 ام 2 می باشد
دهلیز های داخلی سوخو57 … دو دهلیز زیر ریشه بال برای حمل موشک ار 73 و یا کا 74 ام 2 می باشد

از سال 2022 این جنگنده به موشک خا 69 مجهز شد.

موشک Kh-69 یک موشک کروز پنهانکار هواپرتاب ساخت روسیه است که برای انهدام اهداف مهم در عمق خاک دشمن طراحی شده و قابلیت شلیک از جنگنده‌های نسل پنجم مانند سوخو-۵۷ را دارد. این موشک با بردی حدود ۲۹۰ کیلومتر و کلاهکی به وزن ۳۰۰ کیلوگرم، توانایی نفوذ به مواضع دفاعی پیشرفته را دارد و از سیستم‌های هدایت ماهواره‌ای (GLONASS/GPS) و هدایت نهایی اپتیکی برای دقت بالا بهره می‌برد. طراحی بدنه‌ی زاویه‌دار و استفاده از مواد جاذب رادار باعث شده سطح مقطع راداری آن بسیار پایین باشد و بتواند از سامانه‌های پدافند هوایی عبور کند. Kh-69 به گونه‌ای طراحی شده که درون محفظه‌ی تسلیحاتی داخلی سوخو-۵۷ جای می‌گیرد تا ویژگی پنهانکاری جنگنده حفظ شود. این موشک به‌نوعی پاسخ روسیه به موشک‌های کروز پنهانکار غربی مانند AGM-158 JASSM محسوب می‌شود و بخشی از توان بازدارندگی تاکتیکی نیروی هوایی روسیه را تشکیل می‌دهد.طی تهاجم روسیه به اوکراین چنین بار این موشک از سوخو57 به سمت اوکراین شلیک شد

همچنین سوخو 57 میتواند در زیر هر بال تا سه  جایگاه خارجی را نیز حمل کند تا در صورت نیاز در مناطق کم خطر انواع سلاح را در زیر بالا و یا مخازن سوخت را حمل کند.

 .

حمل موشک ار 77 و موشک ضد رادار خا 31 در زیر بال توسط پاکفا در طی ازمایشات
حمل موشک ار 77 و موشک ضد رادار خا 31 در زیر بال توسط سوخو 57در طی ازمایشات

سوخو57 دارای بیشترین سرعت 2.3 ماخ  است و توان رسیدن  به سرعت 1.6 ماخ به صورت ابرکروز  بدون استفاده ازپس سوز موتور است.برد انتقالی ان با  سوخت داخلی 3600 کیلومتر است و شعاع رزمی ان با شش موشک هوا به هوا  1500 کیلومتر است. جنگنده دارای لوله سوختگریی هوایی جمع شونده در سمت چپ  ،پایین کابین خلبان است که در بدنه پنهان شده است  .

تا میانه سال 2024 روسها 28 فروند سوخو57 تحویل گرفتند  و اگرچه قرار شد تا سال 2016 میلادی عملیاتی شود ولی عملیاتی شدن کامل ان به سال 2025 موکول شده است . در نهایت پس از کش و قوس‌های فراوان سوخو ۵۷ در سال ۲۰۲۴ وارد خط تولید شد و قرار است در سال ۲۰۲۵ رسماً عملیاتی شود تحویل دسته نخست که شامل ۵۷ فروند نسخه سفارشی است قرار است تا سال ۲۰۲۸ به پایان برسد

این جنگنده از اوائل سال2024 میلادی توسط روسها در نبرد در اوکراین به کار گرفته شد ولی تنها برای شلیک موشک پنهانکار کروز حا69 که دارای برد 250 کیلومتر است. گفته شده دست کم تا سپتامبر سال 2024 سوخو57 هرکز وارد اسمان اوکراین نشد و موشک ها را از اسمان خود روسیه پرتاب کرد

برخی کاهش‌ها و تغییرات نسبت به نمونه اصلی روسی عرضه می‌شود تا با محدودیت‌های فناوری و صادرات تسلیحاتی روسیه سازگار باشد. در Su-57E احتمالاً سیستم‌های جنگ الکترونیک، رادارهای پیشرفته و قابلیت‌های پنهانکاری نسبت به نمونه داخلی کمی ساده‌تر شده‌اند، همچنین ممکن است برخی تسلیحات ویژه روسی در دسترس نسخه صادراتی نباشد. با این حال، Su-57E همچنان یک جنگنده چندمنظوره با توانایی انجام مأموریت‌های هوا به هوا و هوا به زمین است و از موتورهای پیشرفته بهره می‌برد که قابلیت مانورپذیری بالا و برد عملیاتی قابل توجهی فراهم می‌کند. منابع نظامی غربی معتقدند که نسخه صادراتی سوخو-57 می‌تواند رقیب جدی جنگنده‌های نسل پنجم دیگر مثل F-35 باشد اما به دلیل محدودیت‌های فناوری، قابلیت‌های الکترونیکی و شبکه‌محور آن ممکن است پایین‌تر باشد. همچنین، این نسخه به مشتریان اجازه می‌دهد تا توان هوایی خود را با یک پلتفرم نوین و پیشرفته ارتقا دهند اما در عین حال روسیه کنترل دقیق‌تری روی انتقال فناوری و ویژگی‌های جنگنده دارد. این رویکرد به روسیه امکان می‌دهد تا بازار تسلیحات نسل پنجم را گسترش دهد و همزمان امنیت فناوری‌های کلیدی خود را حفظ کند.

هند طی یک برنامه مشترک با روسها در حال  توسعه نسخه هندی سوخو 57  است. این نسخه FGFA نامیده شده دارای انواع  تک و دو سرنشینه است و از نظر رادار  و موتور تفاوتی با نسخه روسی ندارد(دست کم تنها در رادار کمی تفاوت دارد)  ولی دارای کابین و برخی  سامانه های  جنگ الکترونیک  هندی  و از موشک های بومی هندی بهره می برد. هند برنامه ریز برای خرید و همچنین صادرات صدها فروند از این نسخه  را انجام داده است و  به گفته مقامات هندی نسخه هندی این نسخه در سال 2016 پرواز خواهد کرد ولی از قرار در نهایت در اگوست سال 2018 هند اعلام کرد به دلیل تاخیر زیاد این پروژه و نبودن اینده روشن برای ان از همکاری با روسیه سر سوخو 57 کناره گیری کرده است

نمایی داخلی
نمایی داخلی
تفاوت پیش نمونه ششم و پنجم .. زیر موتور پوشانه شده
تفاوت پیش نمونه ششم و پنجم .. زیر موتور پوشانده شده

سوخو57 جنگنده شایسته ای است اگرچه برای روسها که همواره در حال مقابل با غرب بودند ورود به خدمت سوخو 57 ان هم  حدود بیش از یک دهه بعد از اف22 چندان  جالب نیست ولی چیزی که مشخص است این است که اگر شوروی فروپاشی نکرده بود و طرح های چون سوخوی47 و میگ1.42 به سرانجام رسیده بوده  روسها اگر زودتر نه ، ولی همزمان با امریکا یک شکاری رهگیر نسل پنجک را عملیاتی کرده بودند. البته برای روسها که نبرد برای انها ان هم با غرب و یا هر دشمن بزرگی تقریبا  بسیار بسیار دور از ذهن است  دریافت حتی یک دهه دیرتر  سوخو 57 نیز نسبت به اف22 مشکلی ایجاد نمیکند . باید دید سوخو 57 که همکنون نماد فناوری های پیشرفته روسها است در اینده چگونه وارد خدمت خواهد شد و چه بازده ای را خواهد داشت و ایا جانشین مناسب برای خانواده پر افتخار  سوخوی27 و فرزندانش  میباشد و یا خیر .

تصویر سامانه های الکترونیکی پاکفا
تصویر سامانه های الکترونیکی سوخو 57
جایگاه داخلی حمل موشک فروسرخ با فلش مشخص شده است
جایگاه داخلی حمل موشک فروسرخ با فلش مشخص شده است

 pakfa.2

مشخصات فنی

طول:19.8 متر

ارتفاع:2.74 متر

وزن خالی:18000 کیلوگرم

بیشترین وزن برخواستن:35999 کیلوگرم

موتور:دو دستگاه موتور ای ال 41 اف با توان 21000 پاوند بدون پس سوز و 33000 پاوند با پس سوز و بعدها موتور izdeliye 30 با توان 24000 پاوند بدون پس سوز و 39000 پاوند با پس سوز

بیشترین سرعت:2.3 ماخ. با توان رسیدن به سرعت صوت 1.6 ماخ بدون پس سوز

بیشترین برد:3500 کیلومتر با مخزن سوخت داخلی

برد با شش موشک هوا به هوا در ارتفاع بالا:1500 کیلومتر

ارتفاع پروازی:20000متر

تسلیحات: توپ 30 م م تک لول داخلی، تا شش موشک ار 77 و تا موشک ار 73 و یا کا 74 ام2 . انواع بمب های هدایت شونده و موشک های ضد کشتی و ضد رادار

****عضویت در کانال تلگرام سایت جنگاوران برای آگاهی از آخرین اخبار نظامی و آخرین مقالات درج شده در سایت****عضویت در کانال تلگرام جنگاوران 

گرداوری و ترجمه:عبدالحمید تارخ

منابع:

http://en.wikipedia.org/wiki/Sukhoi_PAK_FA

http://www.ausairpower.net/APA-2010-01.html

https://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%B5%D1%80%D1%81%D0%BF%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%B8%D0%B2%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D0%B9_%D0%BA%D0%BE%D0%BC%D0%BF%D0%BB%D0%B5%D0%BA%D1%81_%D1%84%D1%80%D0%BE%D0%BD%D1%82%D0%BE%D0%B2%D0%BE%D0%B9_%D0%B0%D0%B2%D0%B8%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%B8

http://defenceforumindia.com

و منابع دیگر اینترنتی