جنگنده ها

شکاری رهگیر اف106 دلتا دارت

در اوریل سال 1956 نیروی هوایی امریکا شکاری رهگیر همه گونه هوای اف102 دلتا داگر  را به خدمت گرفت. جنگنده ای که قرار بود بتواند به سرعت 1.8 ماخ پرواز کند ولی  به دلیل مشکلات طراحی و موتور نچندان مطلوب پرات اندویتنی جی 57  در بهترین  حالت تنها  به سرعت 1.2 ماخ رسید. نیروی هوایی از سال 1954 به این واقعیت پی برده بود ولی از انجایی که به یک شکاری برای رهگیر بمب افکن ها  قاره پیمای شوروی می خواست ، خواهان ورود  به خدمت اف102 شد تا یک شکاری به صورت موقت در خدمت داشته باشد  و سرمایع  گذاری زیادی روی طرح اف102 بی کرد  که  دارای  موتور پر توان تر و سامانه اتش جدید  بود. توسعه این نسخه نیز بر عهده کانویر طراح اف102 بود .(برای اشنایی با اف102  اینجا را کلیک کنید)

 اف106 قرار بود از سامانه اتش ام ای -1 و موتور جی 75 نسخه بهبود یافته جی 57 بهره ببرد  و دارای ایرودینامیک اصلاح شده بود.اولین ماکت در ابعاد  واقعی  اف102 بی در سال 1955 اماده شد و در 26 دسامبر سال 1956 اولین پرواز خود را انجام شد و در سال 1959 وارد خدمت شود. نیروی هوایی به ان نام جدید اف106 و لقب دلتا دارت را داد.

 اف106 دارای شکل کلی اف102 بود و دارای بالی دلتا شکل.ورودی هوا دوباره طراحی شده بود و  بزرگتر شده بود و دارای شکل چهار گوش بود  و از  ایرودینامیک بهتر و بخشهای صاف بیشتری بر روی بدنه بود و از یک موتور پر قدرت پرات اندویتنی جی 75 -17 با رانش 15000 پاوند بدون پس سوز و 23000 پاوند با پس سوز قدرت میگرفت که شش هزار پوند بیشتر از اف102 بود. هواپیما توان رسیدن به سرعت 2.3 ماخ را داشت که حتی از انتظارات  نیز بیشتر بود و تا کنون نیز رکورد سریعترین جت جنگی تک موتوره جهان را حفظ کرده است

2066393

سکان عمودی از نو طراحی شده بود شکل متفاوتی داشت  ولی شکل ظاهری کابین و سامانه حفظ شده بود. دارای سه ارابه فرود بود که ارابه فرود جلوی دو چرخ بود و دو ارابه عقبی که زیر بال دلتا  جمع میشد  تک چرخ بودند.اف106 به اولین صندلی مدرن زمان خود مجهز بود که خلبان بعد از کشیدن حلقه پرتاب دی شکل در وسط  دو پای خود، یک روپوش روی سرش را می پوشاند  و پایش را جمع می کرد وبا ایمنی بیشتری حتی در سرعت صوت خلبان را از هواپیما خارج می کرد. اولین صندلی در ارتفاع صفر و سرعت بالای 160 کیلومتر بر ساعت  کار می کرد ولی در سال 1965 به بعد مجهز به صندلی پرتاب صفر صفر شد. همچنین  نسخه تولید توان سوختگیری هوایی نداشت ولی از سال 1967 جنگنده مجهز به یک دریچه سوختگیری در پشت سر کابین خلبان بر روی بدنه شد.

هواپیما دارای سامانه جنگ افزاری  جدید بود. در سال 1950 حتی قبل از پرواز اف102 ، هیوز   برنده برنامه ای برای طراحی سامانه کنترل اتش خودکار ایکس ام  1179 شد که قرار بود روی اف102 نصب شود ولی برنامه به تاخیر روبرو شد و در نهایت بر روی اف106 نصب شد. این سامانه اتش قرار بود با موشک  فالوک هماهنگ شود

سامانه  کنترل اتش  ام ای-1 در مرحله اول یک سامانه غیر قابل اعتماد بود و بسیاری از مشکلات ان در خدمت برطرف شد  به صورتی که در طول خدمت اف106  دست کم 60 بار ارتقا یافت.اف106 اولین شکاری تمام خودکار امریکای ها بود  به صورتی که خلبان  تنها جنگنده را بلند می کرد و میشد تمامی مراحل کشف ، رهگیری و درگیر توسط رایانه انجام شود . این سیستم در سال  1960 به تدریج روی اف106 نصب شد در همان زمان سامانه ضد جنگ الکترونیک رادار نیز در حال ارتقا بود. این ارتقائات در خدمت باعث شده بود تا اف106 کابوس تعمیر و نگهداری نیروی هوایی باشد و برخی از جنگنده ها  از این ناوگان تا سال 1963 زمینگیر  بودند

سامانه اتش  ام ای-1 دارای  برد کشف 45 کیلومتر بود اگرچه برد کشف در بیشتر حالت حتی به 80 کیلومتر نیز می رسید  ولی توان پایینگری  نداشت  ولی در زمان  خود به دلیل  خروجی بالا در زمینه  جنگ الکترونیک مقاومت خوبی داشت

همچنین هواپیما بر روی جلوی کابین دارای یک کاونده فروسرخ  برای  کشف غیر فعال هدف بود. هواپیما از  هشدار دهنده راداری البته از سال 1965 به بعد بهره برد و دارای خط ارتباط داده برای تبادل  اظلاعات رادار با ایستگاه  رادار زمینی  بود. کابین تمام انالوگ  داشت و در بالای سر پنل خلبان دارای یک صفحه گرد تک رنگ برای نشان دادن رادار بود.

An air-to-air left side view of two F-106 Delta Dart aircraft from the 177th Fighter Interceptor Group, New Jersey Air National Guard, in formation during the air-to-air weapons meet WILLIAM TELL '84.

اف106 مانند اف102 دارای دهلیز داخلی بود ولی دهلیز داخلیش با اف102 فرق داشت . در حالی که اف102 دارای یک دهلیز در زیر بدنه و یک دهلیز در هر سوی زیربدنه بود و در مجموع تا شش موشک فالکن حمل میکرد ولی  دهلیز اف106   در زیر بدنه قرار داشت و توسط دو درب کشویی به دو طرف پوشیده   شده بود. میتواند تا چهار موشک هوا به هوای فالکون را درون دهلیز داخلی حمل کند. ترکیب موشکها دو به دو پشت  سر هم بود . فالکن دارای دو مدل بود. یکی نسخه هدایت رادار نیم فعال  و دیگری نسخه فروسرخ  که برد هر دو تا 10 کیلومتر نیز می رسید .

همچنین اف106  میتوانست راکت  هوا به هوای اتمی AIR-2A  با یک کلاهک اتمی 1.5 کیلو تن تی ان تی برای نابودی دست بمب افکنها  دشمن ویا موشک هوا به هوای اتمی AIM-26 فالکن  با هدایت رادار نیم فعال با برد 10 کیلومتر و یک کلاهک 250 تن تی ان تی را حمل کند. ترکیب  تسلیحاتی اف106 میتوانست شامل  چهار موشک  متعارف فالکون  ویا چهار موشک فالکون و یک سلاح اتمی باشد . موشک و یا راکت اتمی در جایگاه مرکزی بین  دو فالکون  در  عقب دهلیز نصب میشد . قرار داشتن  دهلیز داخلی در اف106  به  اقتباص طرح از اف102 بر می گردد. در اف102 تلاش شده بود تا با برای افزایش سرعت جنگنده ،  جنگ افزارها در داخل حمل شوند تا پسای کمتری ایجاد شود

دهلیز جنگ افزاری و دو موشک فالکن
دهلیز جنگ افزاری و دو موشک فالکن

اف106 فاقد توپ داخلی بود ولی با در نظر گرفتن اینکه چالاکی خوبی داشت در میانه دهه 1960 برخی این  پیشنهاد را دادند تا اف106 را مسلح به توپ کرده و اگر لازم شد در ویتنام به کار رود. از این رو کمپانی کاناویر  دست به یک ابتکار زد و یک غلاف توپ ام61 را با 650 گلوله برای اف106 طراحی کرد که در جایگاه وسط  ردیف عقب همانجایی  که موشک  و یا راکت  اتمی نصب میشد ، توپ قرار میگرفت و به صورت نیم پنهان از بین  درب های دهلیز  بیرون بود. اف106 هرکز به ویتنام اعضام نشد و به ندرت از توپ ام61 بهره برد. توپ در اف106 توان اتش  4500 گلوله را داشت که از میزان 6000 گلوله در اف4 فانتوم کمتر بود

اف106 از مهمان روز اول دارای یک جایگاه خارجی زیر هر  بال بود  که میتوانست زیر هر یک  یک مخزن سوخت خارجی  858 لیتری را حمل کند ولی از   سال 1969  مجهز به مخازن  سوخت بزرگتر 1362 لیتری شد.برد انتقالی اف106 با این مخازن به 4200  کیلومتر  افزایش یافت  و برد رزمی ان با چهار موشک و دو مخزن به 1500 کیلومتر می رسید

نخستین نمونه تولیدی  F-102A بود که دارای  سامانه اتش ام ای -1 است و از یک خط ارتباط داده برای تبادل اطلاعات با رادار زمینی بهره میبرد. این نسخه  همان نمونه ای است  که در بالا به ان اشاره شد و 277 فروند از ان ساخته شد

اف106 در حال شلیک راکت هوا به هوای اتمی
اف106 در حال شلیک راکت هوا به هوای اتمی

اف106 بی نسخه دو سرنشنهن اموزشی  اف106 است که دارای  دو خدمه در پشت سر هم است  و اولین پرواز  را در 10 اوت سال 1958 انجام داد. این نسخه  دارای  یک تاج کابین یک تکه برای هر دو کابین است و دارای  سامانه اتش هیوز ای اس کیو 25 است که معادل سامانه ام ای 1 است و میتواند همان تسلیحات نسخه تک سرنشینه  را حمل کند.

در مرحله اول 12 فروند اف106 بی  بدون سامانه جنگ افزاری ساخته شد ولی بعدها همه توان رزمی کامل یافتند  و در مجموع 63 فروند اف106 بی ساخته شد که همگی دارای  صندلی پرتاب صفر صفر  بودند ولی از موتور بهبود یافته جی 75-پی17 بهره میبرند.

 یک نسخه با نام اف106سی نیز در دستور کار گرفت که شامل  رادار جدید  ای اس جی 18 بود که برای شکاری ناکام  ایکس اف108 طرحی شده بود ولی در نهایت این طرح به جای نرسید و لغو شد.

اف106 در مرحله اول برای دفاع  از خاک امریکا و کانادا مامور شد ولی در موارد خاص در المان و کره جنوبی هم مستقر شد.هواپیما به صورت منظم ارتقا پیدا میکرد که معمولا شامل  ارتقا رادار بود ولی در دهه 1960 روی ان سامانه  سوختگیری  هوایی و یا کاونده فروسرخ   نصب شد و در اواخر ان دهه مجهز به توپ 20 م م شد.

اف106 بی نسخه دو سرنشینه
اف106 بی نسخه دو سرنشینه

اف106 در طول خدمت به غیر  از برخی مشکلات تا سال 1963 در کل پرنده قابل اعتمادی بود  ولی مشکلاتی هم داشت علیرقم  اینکه بال دلتا به ان توان رسیدن به سرعت بالا و سرعت اوجگیری بالا را میداد ولی در نهایت  مشکل نیاز به باند بلند برای نشست و برخاست را  نیز داشت

تا سال 1980 در خدمت نیروی هوایی بود و در نهایت با اف16 جایگزین شد و به گارد ملی داده شد تا اینکه در سال 1988 کاملا بازنشسته  شد

اف106 بین سال های 1958 تا 1963 تولید شد . در سال 1963 نیروی هوایی نیاز به شکاری بیشتری داشت و مک نمارا  وزیر دفاع  وقت خواهان تولید دوباره ان  شد ولی طی یک رقابت با اف4 بی نیروی دریایی، معلوم شد فانتوم بسیار انعطاف پذیرتر است  از این رو نیروی هوایی اف4 سی را به خدمت گرفت

 مدتی در خدمت قرار بود نقش میگ 21 را برای  تمرین هوایی بازی کند ولی این کار در نهایت بر گردن اف5 افتاد ولی در چند تمرین هوایی در نقش متجاوز گر در سال 1970 شرکت داشت. از سال 1990 برای جایگزین با  کیو اف100  که در واقع نسخه کنترل از را دور جنگنده اف100 برای تست سلاح بود جایگزین شود  و تعدادی از اف106 ها به سامانه کنترل از را دور تجهیز شدند تا در تمرین شکار شوند

تصویری از اف106 مجهز به غلاف توپ ام61 در زیر بدنه در میان درب دهلیز و موشک ضد رادار استانتدارذد. نصب این موشک تنها جهت  ازمون بود و جنبه عملیاتی پیدا نکرد
تصویری از اف106 مجهز به غلاف توپ ام61 در زیر بدنه در میان درب دهلیز و موشک ضد رادار استانتدارذد. نصب این موشک تنها جهت ازمون بود و جنبه عملیاتی پیدا نکرد

اف106 هیچ مشتری خارجی نداشت ولی مدتی ژاپنی ها برای مقابله با میگ25 شوروی  خواهان دریافت اف106 بودن ولی در نهایت اف4 فانتوم را دریافت کردند  که انهم کاری از دستش در برابر میگ25 بر نیامد و انها هم اف15 ایگل را به خدمت گرفتند

اگرچه اف106 گفته میشد یک شکاری کاملا خودکار بود و نیازی به خلبان نداشت ولی این سیستم کاملا غیر قابل اعتماد بود و همواره خلبان همه ماموریت را هدایت میکرد   و همچنین نصب موشک با کلاهک اتمی نیز بسیار مسخره  بود. خلبان اف106 همیشه  از شلیک این موشک می ترسیدند(البته در شرایط رزمی واقعی) زیرا واقعا اطمینان نداشتند که بعد از انفجار کلاهک اتمی خودشان هم به سلامت فرار خواهند کرد یا نه

یکی از موارد بسیار جالب در طول خدمت اف106 به تاریخ فوریه سال 1970 بر میگردد که  یک اف106 در ارتفاع بالا از کنترل خلبانش خارج شد. خلبان تلاش کرد ان را هدایت کند ولی نتوانست و از هواپیما خارج شد ولی به صورت شکفت انگیزی هواپیما به حالت تعادل برگشت و شروع به افزایش ارتفاع کرد بدون اینکه خلبان داشته باشد. دو اف106دیگر ان را تعقیب کردند .اول قرار ان را منهدم منند ولی سوخت هواپیما به پایان رسید و ارتفاع ان کم شد و در یک دشت پوشیده از برفی یک فرود بدون چرخ بی عیب و نقص انجام داد و روی زمین سور خورد بدون اینکه اسیب زیادی ببیند.
این هواپیما امروز در موزه ملی هوانوردی امریکا نگهداری میشود

در کل بسیاری اف106 را بهترین شکاری رهگیر همه گونه هوای تخصصی ساخت شده در امریکا میدانند

مشخصات اف106 دلتا دارد
تولید کننده امریکا،کانویر
تعداد خدمه یک نفر
طول و ارتفاع 21.55 متر و 6.18 متر
وزن خالی 11077 کیلوگرم
بیشترین سرعت 2.3 ماخ برابر با 2455 کیلومتر در ساعت
برد 2900 کلیومتر مسلح به چهار موشک هوا به هوا و دو مخزن سوخت خارجی،و 4300 کیلومتر با تمام سوخت قابل حمل و بدون مهمات
سقف پرواز 17000 متر
موتور یک دستگاه موتور پرات اندوویتنی جی 75 با توان 24000 پاوند با پس سوز
رادار دارای سیستم کنترول اتش MA1 با توان کشف ،رهگیری و هدایت خودکار جنگنده به طرف هدف با توان هدایت موشکهای هدایت راداری و ارتباط با ردارهای کنترول زمینی
تسلیحات یک توپ 20 میلیمتری شش لول گاتیلینگ ام 61،توان حمل تسلیحات در درون بدنه،با توان  حمل تا چهار موشک هوا به هوای فالکن در انواع هدایت راداری و فروسرخ و یا یک نسخه موشک فالکن با کلاهک اتمی
تعداد تولید شده و قیمت 340 فروند تولید شد.قیمت برای هر فروند 4.7 میلیون دلار

ترجمه:عبدالحمید تارخ

منبع:http://www.f-106deltadart.com/history.htm

تصویری از زیر یک ماکت اف106 ولی این مکات یک چیزی را به خوبی نشان میکند و انهم جای راکت هوا به هوای اتمی در میان دو موشک فالکن در دهلیز داخلی اف106 است
تصویری از زیر یک ماکت اف106 ولی این مکات یک چیزی را به خوبی نشان میکند و انهم جای راکت هوا به هوای اتمی در میان دو موشک فالکن در دهلیز داخلی اف106 است
کابین اف106
کابین اف106

نوشته های مشابه

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن