موشک های هوا به هوای ساخت ژاپن

موشک های هوا به هوای ساخت ژاپن
نیروی هوایی ژاپن بعد از تاسیس دوباره در سال 1954 به سرعت دست به دریافت تجهیزات امریکایی زد و صنایع میتسابیشی طی 60 سال گذشته دست به تولید 300 فروند اف86 ، 178 فروند اف104 ، 138 فروند اف4 فانتوم و 122 فروند اف15 تولید کرد و در ادامه چندین جت داخلی نیز توسعه یافت از جمله اف1 و اف2 .ژاپن همواره تلاش در تولید تسلیحات داخلی برای جنگنده های خود داشتند و امرزه میتوان گفت در نیروی هوایی ژاپن بر روی جنگنده ها، تنها از تسلیحات ژاپنی استفاده میشود. این مسئله در زمینه موشک های هوا به هوا بیشتر به چشم می امد و دشت کم طی 50 سال گذشته ژاپنیها چندین سلاح هوا به هوا را تولید کرده اند
برای درک بهتر این مقاله ، مقاله ای در مورد سیستم هدایت تسلیحات هوا به هوا را مطالعه کنید
موشک هوا به هوای فروسرخ میتسابیش AAM-1
اولین تلاش ژاپن برای ساخت یک موشک هوا به هوا بود . این موشک در واقع مهندسی معکوس موشک امریکایی AIM-9B سایدواندر است . نسخه بی سایدواندر اولین موشک هوا به هوای ژاپنیها بود که این کشور 600 تیره ان را بین سال های 1959 تا 1962 از امریکا دریافت کرد و بر روی اف86 و اف104 های خود نصب کرد. در سال 1961 در حالی که این موشک به تازگی وارد خدمت شده بود ژاپن با همکاری خود امریکا دست به توسعهAAM-1 زد
موشک بین سال های 1969 تا 1972 در ژاپن تولید شد و اگرچه شبیه موشک سایدواندر نسخه بی بود ولی از جستجوگر موشک AIM-9E بهره میبرد.ژاپن 330 تیره از این موشک را که با قطعات امده از امریکا تولید کرد که روی اف104 و اف4 فانتوم از انها نصب شد . این موشک 80 کیلوگرم وزن و 7 کیلومتر برد داشت و دیگر از خدمت خارج شده است

موشک هوا به هوای فروسرخ میتسابیش AAM-2
برنامه ساخت موشک هوا به هوای فروسرخ جدید برای جنگنده اف4 ایی فانتوم که در میتسابیشی ژاپن از سال 1971 تولید شد در سال 1968 یعنی زمانی که فانتوم برای دفاع از اسمان ژاپن انتخاب شد بر میگردد. موشک فوق شباهت بسیار به موشک هوا به هوای فروسرخ AIM-4 فالکن داشت که یک موشک طراحی شده برای نیروی هوایی امریکا بود و در میانه دهه 1960 بر روی فانتوم نیز استفاده شد
این موشک اولین تلاش ژاپن برای تولید تمام قطعات در داخل بود و جستجو گر و پیشرانه سوخت جامد در داخل طراحی شد و حتی یک سامانه خنک کننده برای جستجو گر توسعه یافت و گفته شده زاویه جستجوی موشک به 17 درجه می رسد که حتی از AIM-9E نیز برتر بود. ولی بعد از نمایش ضعیف موشک فالکون در ویتنام که با شلیک حدود 75 فروند ان تنها سه پیروزی هوایی به دست امد و خروج از خدمت ان از خدمت ارتش امریکا برنامه AMM-2 نیز از چشم ژاپنیها افتاد و برنامه لغو شد. ولی یک از بزرگترین دلایل لغو این برنامه ورود 130 تیره موشک فالکون به ژاپن بود که انهم به صورت رایگان در پی کمک های ارتش امریکا به ژاپن در حالی که برنامه توسعه این موشک بومی که مشابه فالکن بود بیش از سه برابر خرید هر تیره فالکون ویا سایدواندر از امریکا پای ژاپن اب می خورد. توسعه این برنامه در سال 1975 رها شد

موشک هوا به هوای فروسرخ میتسابیش AAM-3
موشک فروسرخ AAM-3 نخستین موشک هوا به هوای بود که به صورت کامل در داخل توسعه یافت و تولید نیز شد . این موشک برای رزم هوایی نزدیک و برای نصب بر روی اف15 ایگل که در دهه 1980 نقش برتری هوایی را از فانتوم گرفت طراحی شد. موشک AAM-3 دارای دو سامانه هدایت فروسرخ و مادون قرمز بود و ایمنی بسیار در برابر شراره(فلر ) داشت و به خوبی توان تشخیص هدف کاذب را داشت . موشک از نظر ابعاد مشابه AIM-9J بود ولی در دهه 1990 طی ارزیابی های ارتش ژاپن اعلام شد این موشک کارایی بیشتر نسبت به AIM-9L دارد و حتی با AIM-9M برابر بود .
ولی توسعه داخلی این موشک برای ژاپنیها بسیار گران در امد ولی با وجود اینکه این کشور در دهه 1980 دست کم 2000 تیره AIM-9L خریداری کرده بود ولی بعد از توسعه این موشک و ورود به خدمت در اوائل دهه 1990 دیگر موشک هوا به هوای فروسرخ از امریکا خریداری نشد. امروزه AAM-3 روی جنگنده های چون اف2، اف15 و اف4 به عنوان پر کاربرد ترین موشک هوا به هوای فروسرخ ژاپنی نصب می شود. این موشک دارای 91 کیلوگرم وزن و دارای برد 35 کیلومتر است و حتی توان قفل از روبرو هدف و گرمای مناطق از بدنه که در معرض برخورد شدید هوا هستند و بر اثر اصطکاک گرم شده اند مانند لبه بال ها و یا سکان عمودی و جلوی دماغه را نیز دارد .گفته شده زاویه جستجوی این موشک 35 درجه است که با سایندواندر نسخه Mبرابری می کند

موشک هوا به هوای رادار فعال میتسابیشی AAM-4
ژاپن در دهه 1970 برای تجهیز جنگنده های فانتوم خود دست به خرید موشک هوا به هوای رادار نیم فعال اسپارو از امریکا زد و بعدها روی اف15 ایگل نیز از ان استفاده کرد. در دهه 1980 با ازمایش موشک هوا به هوای فعال امرام که در نهایت جایگزین موشک اسپارو در ارتشهای غربی شد ژاپن نیز به دنبال یک برنامه بومی برای ساخت یک موشک هوا به هوای رادار فعال برای جایگزین اسپارو رفت
ساخت موشک در سال 1994 اغاز شد و در سال 1999 ازمایش و به مرحله نخست عملیاتی رسید . AAM-4یک موشک رادار فعال مشابه امرام است و از نظر ظاهر و ابعاد نیز مشابه امرام است . این موشک دارای فیوز انفجار مجاورتی نیز است و تا در صورت عدم برخورد مستقیم به هدف ان را نابود کند و از یک کاونده رادار فعال J / ARG-1 توسعه یافته در ژاپن بهره می برد که از 25 کیلومتر هدف میتواند ان را کشف کند البته برد کشف رادار موشک بستگی به اندازه هدف دارد
موشک همانند تمامی موشک های رادار فعال اطلاعات هدف را از رادار جنگنده گرفت و به طرف منطقه ای که جنگنده در حال پرواز در ان است شلیک شده و مسافت را با خلبان خودکار خود پرواز میکند تا بتوان با رادار کوچک خود هدف را کسب کند
موشک دارای توان هدایت به روش نیم فعال نیز برای مواقع خاص است و فیوز مجاورتی اجازه درگیر با اهداف کوچک از جمله موشک های کروز را نیز میدهد. برد موشک در نسخه AMM-4 به 100 کیلومتر می باشد ولی نسخه جدید با نام AMM-4B با برد 120 کیلومتر ساخته شده که دارای کاونده راداری ارایه فازی فعال است که تاثیر پذیری ان را در برابر جنگ الکترونیک به شدت افزایش داده است . AAM-4 از امرام کارایی بالاتری دارد برای نمونه نسخه بی این موشک از نسخه سی امرام برد بیشتر دارد و کلاهک بزرگتری دارد و همچنین داشتن کاونده رادار ارایه فازی این موشک را از امرام در برابر جنگ الکترونیک ایمنتر کرده است . ژاپن در حالا توسعه نسخه ای بر اساس نسخه بی برای جا دادن ان در دهلیز جنگ افزاری اف35 است و همچنین نسخه کشتی پرتاب ان XRIM-4 در حال توسعه است. البته این پروژه مدتی به دنبال خرید موشک استاندارد2 از امریکا برای ناوهای ژاپنی لغو شد ولی یک بار دیگر برای نصب روی سامانه دفاع هوایی ژاپنی های با نام تایپ 03 در دستور کار قرار گرفت. یک نسخه دیگر این موشک برای همان سامانه تایپ 03 ساخته شده است و تایپ03 یک سامانه پدافند هوایی ژاپنیها است که دارای رادار ارایه فازی فعال است و نسخه توسعه یافته ان با کمی تغییر در بالچه های جلو دارای برد 50 تا 60 کیلومتر و ارتفاع عمل 10 کیلومتر است.
یک نسخه جدید با موتور رم جت برای افزایش برد تا 200 کیلومتر در حال بررسی است که قرار است با امرام نسخه دی و نسخه دوربرد ار 77 روسی و پی ال12 چینی رقابت کند
همکنون این موشک از اف15 و اف2 های ژاپنی شلیک می شود. نکته مهم این است که ژاپن در دهه 1990 و دهه بعدی ان به صورت موقت تا ورود به خدمت این موشک حدود 100 موشک امرام را از انواع بی و سی دریافت کرده است که البته بخشی از امرام های نسخه سی که کمتر از 50 تیره است بیشتر برای ارزیابی عملیاتی بوده است

موشک هوا به هوای تصویر ساز حرارتی میتسوبیشی AAM-5
این موشک اخرین موشک هوا به هوای ژاپنیها است که تلاش برای دست یابی به نسل چهارم موشک های فروسرخ با کاونده تصویر ساز فروسرخ است. این موشک همانند موشک IRIS-T ، سایدواندر نسخه ایکس و یا پایتون4 و5 به جای یک کاونده خالی دارای یک دوربین با توان تصویر بردار حرارتی است از این رو بسیار حساس تر است و از فاصله دورتر هدف را به صورت حرارتی مشاهده کرده و به دمای پایین نیز حساس است.
همجنین این موشک دارای خروجی متغییر سه بعدی است که چالاکی ان را به شدت افزایش داده است . موشک دارای برد 35 کیلومتر است و به دلیل حساسیت کاونده تصویر ساز حرارتی میتوان حتی از 30 کیلومتر از روبرو موشک را روانه هدف کرد و زاویه جستجوی موشک 90 درجه است . موشک را میتوان به طرف هدفی در کنار جنگنده نیز شلیک کرد و احتمال برخورد موشک به هدف بسیار بالا است و کاونده با پشتیبانی یک نرم افزار قدرتمند می تواند به خوبی اهداف کاذب حرارتی (فلر) را نیز از هم تشخیص دهد. این موشک توان شلیک کن و فراموش کن را دارد و میتوان حتی رو جنگنده های فاقد رادار نیز از ان بهره برد و توان رزم هوایی را در برد زیر 30 کیلومتر به دلیل عدم تاثیر پذیر از جنگ الکترونیک بسیار بالا یبرد. همچنین این موشک نیز دارای چاشنی انفجار مجاورتی است .این موشک همکنون از اف2 و اف15 شلیک می شود




نام | AAM-1 | AAM-3 | AAM-4 | AAM-5 |
طول | 2.5 متر | 3.1 متر | 3.6متر | 3.1متر |
قطر | 150 م م | 127 م م | 203 م م | 130 م م |
وزن | 80 کیلوگرم | 91 کیلوگرم | 222 کیلوگرم | 95 کیلوگرم |
وزن کلاهک | 9 کیلوگرم | 9 کیلوگرم | 27 کیلوگرم | ؟ |
برد | 6.9 کیلومتر | 35کیلومتر | 100 تا 120 کیلومتر | 35 کیلومتر |
نوع هدایت | فروسرخ | فروسرخ | رادار فعال | تصویر بردار حرارتی |
کاربر | اف-104 و اف-4 | اف-4، اف15 ، اف1 و اف2 | اف2 و اف15 | اف2 و اف15 |
دیگر تسلیحات ساخت ژاپن:
هواپیمای گشت دریایی و ضد زیر دریایی پی1
گرداوری: عبدالحمید تارخ
منبع:
aircraft.wikia.com
https://en.wikipedia.org