موشک کروز ضد کشتی و ضد سطح کالیبر

موشک کروز ضد کشتی و ضد سطح کالیبر

موشک 3 ام 54 کالیبر(کلاب نیز گفته می شود) که ناتو به ان نام  اس اس – ان- 7 سیزلر داده است  اولین موشک کروز چند منظور ساخته شده در روسیه بعد از فروپاشی شوروی است اگر چه  چنین موشکی با چنین نقشی اصلا در تولیدات شوروی نمونه ندارد

کلاب یک موشک کروز چند منظوره  است که در دو نقش ضد کشتی و ضد سطح برای نابودی اهداف راهبری مورد استفاده قرار می گیرد    و البته در دو مدل کلی ضد کشتی و ضد سطح تولید شده است

کلاب  موشکی است در انواع مختلف که نسخه های مختلف ان از نظر ابعاد  و توان پروازی و حتی سیستم هدایت با هم فرق بسیار دارند. خود موشک دارای  بدنه ای کشیده  و دو بال بدون پس گرایی کاملا صاف است که  در حالت عادی جمع شده است و در زمان پرتاب باز میشود و برای هدایت موشک به کار می روند

در انتهای موشک چهار  بالچه جمع شونده  قرار دارد  . موشک دارای یک موتور  توربوجت  است ولی  نسخه ای خاص برای استفاده در نقش ضد زیر دریایی وجود دارد که پیشرانه سوخت جامد دارد و همچنین به غیر از نسخه هواپرتاب همگی دارای یک پیشرانه  سوخت جامد کمکی برای پرتاب  موشک تا رسیدن به سرعت مناسب و شروع به کار  موتور اصلی است. موشک را میتوان به صورت عمود از سیلوی های عمودی شلیک کرد و یا از لوله اژدر افکن  شلیک کرد

کلاب مدل های مختلفی دارد که به ان خواهیم   پرداخت

3 ام 54: نسخه  که ناتو به ان لقب اس اس – ان-27 ای داد و دارای نقش ضد کشتی است با پیشرانه توربوجت. این نسخه با طول 8.2 متر دارای یک کلاهک 200 کیلوگرمی است و دارای  برد 440 تا 660 کیلومتر است و میتواند با سرعت 2.9 ماخ  در ارتفاع 5 متری سطح اب پرواز کند و دارای  سامانه هدایت  رادار فعال در کنار خلبان خودکار است. این نسخه  دارای  یک ارتفاع سنج راداری است تا ارتفاع  موشک تا سطح اب را تنظیم کند. این نسخه  درون یک محفظه پلمپ از لوله 533 م م اژدر افکن زیر دریایی پرتاب شده و به روی اب می‌آید  ، و سر محفظه  به طرف بالا قرار میگرد  و  موشک شلیک شده و از محفظه بیرون امده،  ارتفاع خود را کاهش و در ارتفاع کم پرواز میکند. این نسخه از تمام زیر دریایی های روسی  قابل پرتاب است

3 ام 54 تی: نسخه ضد کشتی مشابه نسخه قبلی  برای  پرتاب از  لانچر های عمودی  ناو ها شلیک شده و به صورت عمود توسط  بوستر کمکی از سیلو بیرون امده و به طرف هدف تغییر مسیر میدهد

3 ام 14: این نسخه در ناتو  اس اس – ان-30 ای  نامید شده و نسخه  کروز تهاجمی به اهداف ثابت زمینی  است. این نسخه بر خلاف مدل های بالا مادون  صوت است و دارای بیشترین سرعت 850 کیلومتر بر ساعت است  و دارای  برد 1500 تا 2000 کیلومتر است و دارای  کلاهک 450 کیلوگرمی انفجار  قوی بوده  و دارای  سامانه هدایت اینرسی در کنار گلنوس است  و دقت ان  زیر ده متر است. این نسخه از زیر دریایی شلیک میشد

3 ام-14 تی: مشابه نسخه قبلی که از کشتی های  و سیلو های عمودی پرتاب میشود

نسخه های که در بالا گفته شده است  از زیر دریایی های کیلو، اکولا، یاسون  و از شناور های جنگی  کلاس بویان، استرگاشی، Gremyashchy ، ادمیرال گروشکو شلیک میشود

نسخه های صادراتی: کلاب اس و ان

کلاب اس : نسخه صادراتی زیر دریایی پرتاب

3 ام 54 ایی کلاب اس:نسخه  صادراتی زیر دریای پرتاب در نقش ضد کشتی که توسط چندین کشور از زیر دریایی کلاس کیلو شلیک می شود. این نسخه با برد 220 کیلومتر و یک کلاهک 200 کیلوگرمی دارای سامانه هدایت رادار فعال است و  دارای  سرعت 2.9 ماخ و ارتفاع پروازی 5 متر

3 ام54 ایی-1 : نسخه کروز   ضد کشتی  با برد 300 کیلومتر و سرعت 850 کیلومتر بر ساعت. این نسخه نیز از لوله اژدر افکن زیر دریایی کلاس کیلو شلیک میشود و دارای  سامانه هدایت  رادار فعال است و از کلاهک 400 کیلوگرمی بهره میبرد .

3 ام14ایی : ناتو به ان نام  اس اس-ان-30 بی می دهد . این  نسخه ، مدل صادراتی تهاجم  زمینی کلاب  است که دارای  سرعت 800 تا 900 کیلومتر بر ساعت و برد 300 کیلومتر است و از یک رادار ارتفاع  یاب و سامانه گلنوس بهره می برد و 450 کیلوگرم کلاهک  جنگی دارد. این نسخه از زیر دریایی شلیک میشود

91 ار ایی 2:نسخه بسیار متفاوت از خانواده کلاب برای درگیری با زیر دریایی می باشد  که درون موشک یک اژدر قرار دارد  . این نسخه دارای پیشرانه راکتی سوخت جامد (در کنار بوستر کمکی) که در انتهای  بدنه از چهار بالچه شبکه ای شکل استفاده میکند. موشک از ناو لوله اژدر افکن زیر دریایی پرتاب شده ، با سرعت اوج گرفته  و بعد دست به شیرجه زده و در واقع حرکت بالستیک  دارد، در مرحله اخر قبل از برخورد با سطح اب یک اژدر درون خود را رها کرده، اژدر وارد اب شده و با زیر دریایی درگیر می شود.  سرعت این نسخه 2.5 ماخ  در  مرحله اخر و شیرجه است  و برد ان 50 کیلومتر است

کلاب  سری N نسخه صادراتی   کشتی پرتاب

3 ام 54 تی ایی کلاب ان با نام ناتو اس اس –ان-27 بی: موشک ضد کشتی مافوق صوت مشابه نسخه 3 ام  54 که برای پرتاب از لانچر عمودی  ناو های جنگی طراحی شده. این نسخه دارای سرعت 2.9 ماخ و برد 300  کیلومتر است و قابلیت بهتره در برابر جنگ الکترونیک دارد

3 ام 54 تی ایی-2: مشابه نسخه قبلی  ولی با سرعت زیر صوت  تا 950 کیلومتر بر ساعت در نقش ضد کشتی

3 ام 54 تی ایی: نسخه تهاجم زمینی  برای پرتاب از سیلوی عمود کشتی های جنگی دارای سرعت 850 کیلومتر بر ساعت و برد 300 کیلومتر. این نسخه دارای  دقت بالاتری  در حدود 4 تا 5 متر است

91 ار تی ایی-2: نسخه راکتی سوخت جامد ضد زیر دریایی برای پرتاب از  سیلوی عمود  ناو های جنگی دارای  یک اژدر  درون خود که دارای حرکت بالستیک  است . این نسخه دارای سرعت دو ماخ و برد 40 کیلومتر  است

نسخه صادراتی از زیر دریایی های کیلو ارتش هند ، ویتنام، چین، الجزیره پرتاب می شود

کلاب  A نسخه هواپرتاب

نسخه هواپرتاب که مشابه نسخه اصلی است که ان نیز در دو نسخه    توسعه یافته است

3M54AE: نسخه  ضد کشتی مافوق صوت با سرعت 2.9 ماخ و برد 600   کیلومتر و با سامانه هدایت رادار فعال که  درون یک محفظه استوانه ای زیر بدنه جنگنده نصب میشود. جنگنده محفظه را پرتاب میکند، سر محفظه به طرف پایین  میاید،  سر محفظه  از بدنه جدا شده و موشک از درون محفظه خارج میشود، بالچه باز  شده  و  به حالت تعادل در می اید و موتور موشک روشن می شد .

3M-14AE: نسخه کروز بر ضد اهداف ثابت  زمینی  دارای  کلاهک 400 کیلوگرمی و سامانه هدایت اینرسی و  گلنوس و رادار ارتفاع یاب  با برد 400 کیلومتر

این نسخه را میتوان از توپلوف 22 ام، توپلوف 160 ام، سوخوی34 و سوخوی30 و 35 پرتاب کرد(البته این نسخه به شکل عملی در دسترس نیست و تاکنون تست نشده)

روش پرتاب 3M54AE از جنگنده

کلاب  ام  نسخه زمین  پرتاب متحرک

این نسخه دارای یک شاسی هشت چرخ MZKT-7930 که دارای  سرعت جاده 70 کیلومتر  بر ساعت است و بر روی  ان یک لانچر چهار تا شش لول   حاوی موشک کلاب قرار دارد .این   پرتاب گر متحرک است و پشت خودرو جمع میشود و تنها در زمان پرتاب باز شده  و همچنین سیستم اتش  دارای یک خودروی مشابه با یک رادار  اریه فازی فعال برای کشف و قفل بر روی شناور دشمن برای شلیک  و هدایت موشک است . هر اتش بار شامل  چهار خودرو و یک رادار است که حکم خودروی فرمانده ای نیز دارد و میشد تا فاصله 50 کیلومتری از یکدیگر مستقر شوند . نسخه ای دیگر نیز به نمایش در امده که یک کشنده تریلی با یک لانچر روی ان است. الجزایر کلاب ام را سفارش داده است

کلاب کا : نسخه  جا گرفته شده درون یک کانتینر  استاندارد

این نسخه یک روش هوشمندانه  برای مخفی کردن موشک است. این  نسخه شامل یک پرتاب گر چهار لول است  که درون یک کانتینر  باربری استاندارد که در حمل و نقل دریایی و جاده ای استفاده میشود نصب شده است. این کانتینر  را میتوان پشت یک کامیون یک کشید ویا سوار بر یک کشتی غیر نظامی کرد و هر دو نسخه ضد کشتی و ضد سطح موشک را از ان شلیک کرد تا اصل غافلگیری  نیز حفظ شود

این نسخه  در سال 2011 به نمایش در امد و به شکل یک کانتینر  در  گوشه ای در نمایشگاه ماکس 2011  رها شده بود بازدید کنندگان به ان توجه ای نمی کردند تا اینکه به یکباره سقف ان باز شد و  لانچر پرتاب بیرون امد.

تاریخچه رزمی :

در 7 اکتبر 2015، یک ناوچه کلاس Gepard و سه ناوگروه کلاس بویان-M نیروی دریایی روسیه، از ناوگان خزر، 26 موشک کروز سیستم کالیبر-NK 3M14T را از دریای خزر به 11 هدف در سوریه در طول جنگ داخلی سوریه پرتاب کردند. این موشک ها 1500 کیلومتر (932 مایل) را از طریق حریم هوایی ایران و عراق طی کردند و به اهدافی در استان های رقه و حلب (که تحت کنترل داعش بود ) اما عمدتاً در استان ادلب (که تحت کنترل ارتش آزاد سوریه و جبهه النصره بود ) حمله کردند.

در 20 نوامبر 2015 روسیه 18 موشک کروز 3ام 14 تی  را از دریای خزر به سمت اهدافی در سوریه پرتاب کرد که اهداف در رقه، ادلب و حلب بودند.

در 9 دسامبر 2015 روسیه گروهی از موشک‌های کروز 3ام 14 تی را از سامانه کالیبر-PL به مواضع اشغال شده توسط داعش از زیردریایی کلاس کیلویی ارتقا یافته B-237 Rostov-on-Don مستقر در مدیترانه شلیک کرد.

در 19 آگوست 2016 روسیه سه موشک کروز کالیبر-NK را از ناوگان کلاس بویان زلنی دول و سرپوخوف مستقر در شرق مدیترانه پرتاب کرد و اهداف النصره را در استان حلب هدف قرار داد.

در 20 سپتامبر 2016 رسانه های دولتی روسیه گزارش دادند که کشتی های جنگی روسیه در دریای مدیترانه سه موشک کالیبر-NK را به سمت غرب حلب در نزدیکی کوه سیمئون شلیک کردند.

در 15 نوامبر 2016 ناوچه روسی دریاسالار گریگوروویچ حداقل سه موشک را علیه اهدافی در استان‌های ادلب و حمص سوریه در مراحل آغازین حمله قاطع به حلب شلیک کرد.

در 31 مه 2017، ناو روسی Admiral Essen و زیردریایی کراسنودار، چهار موشک را علیه اهدافی در شرق پالمیرا، سوریه پرتاب کردند.

در 23 ژوئن 2017 ناوچه های روسی دریاسالار گریگورویچ و دریاسالار اسن و زیردریایی کراسنودار شش موشک کالیبر را به سمت اهداف انبار تسلیحات داعش در حماه شلیک کردند.

در 5 سپتامبر 2017، ناو روسی Admiral Essen تعدادی موشک کالیبر را به سمت اهداف داعش (پست فرماندهی، مرکز ارتباطات، تأسیسات تعمیر خودروهای زرهی و انبارهای اسلحه و مهمات) به عنوان بخشی از عملیات تصرف دیرالزور شلیک کرد.

در 14 سپتامبر 2017، زیردریایی های روسی ولیکی نووگورود و کلپینو هفت موشک کالیبر را به سمت اهداف داعش (پست فرماندهی، مراکز ارتباطی و انبارهای مهمات) در جنوب شرقی دیرالزور شلیک کردند.

در 22 سپتامبر 2017، زیردریایی روسی ولیکی نووگورود حداقل سه موشک کالیبر به سمت النصره در استان ادلب شلیک کرد. این حمله موشکی مراکز فرماندهی، پایگاه های آموزشی و خودروهای زرهی را منهدم کرد.

در 5 اکتبر 2017، زیردریایی های روسی Veliky Novgorod و Kolpino  ده تیر موشک کالیبر را پرتاب کردند. این حملات برای حمایت از نیروهای سوری بود که در حال انجام یک حمله زمینی در استان دیرالزور بودند

در 31 اکتبر 2017 زیردریایی روسی ولیکی نووگورود 3 موشک کالیبر را پرتاب کرد. این حملات مجددا برای حمایت از نیروهای سوری بود که در حال انجام یک حمله زمینی در استان دیرالزور بودند

در 3 نوامبر 2017، زیردریایی روسی کولپینو 6 موشک کالیبر را از موقعیت غوطه ور  خود پرتاب کرد. موشک‌ها به پایگاه‌های تروریست‌ها، انبارهای سلاح و مهمات، تجمعات شبه‌نظامیان، و مراکز فرماندهی مهم در نزدیکی ابوکمال، دیرالزور اصابت کردند.

در 3 فوریه 2018 ناوچه‌ها و زیردریایی‌های روسی فعال در دریای مدیترانه چندین موشک کالیبر را به مواضع شورشیان در استان ادلب سوریه شلیک کردند، جایی که هواپیمای تهاجمی سوخو-25 سرگرد رومن فیلیپوف سرنگون شد و حدود 30 کشته برجای گذاشت.

 

موشک	3M54E	3M54E1	3M14E	91RE1	91RE2
طول	8.22 متر	8.22 متر	6.20 متر	6.20 متر	8 متر
قطر	533 م م	533 م م	533 م م	533م م	533 م م
وزن	2300 کیلوگرم	1680 کیلوگرم	1770 کیلوگرم	2050 کیلوگرم	2900 کیلوگرم
کلاهک	200 کیلوگرم	400 کیلوگرم	450 کیلوگرم	انفجار زیر اب	انفجار زیر اب
برد	220 کیلومتر	300 کیلومتر	300 کیلومتر	50 کیلومتر	40 کیلومتر
سرعت	2.9 ماخ	0.8 ماخ	0.8 ماخ	2.5ماخ	2 ماخ
ارتفاع پروازی	20 تا 5 متر	20 تا5 متر	20 تا 120 متر	بالستیک	بالستیک

ترجمه:عبدالحمید تارخ

منابع

http://www.ausairpower.net/APA-Rus-Cruise-Missiles.html#mozTocId711630

https://en.wikipedia.org/wiki/3M-54_Klub