موشک های کروز KEPD350 تاروس و استروم شادو

موشک کروز اشتروم شادو

انگلستان پیش از این هیچ موشک هواپرتاب کروز متعارف برای پرتاب از هواپیما جنگی خود نداشت و برای حملات هوایی دقیق از بمب های موشک های کوتاه برد هواپرتاب استفاده میکرد.این موشک جدید در سال 2000 تست شد و در سال 2004 رسما عملیاتی شد. موشک جدید استروم شادو نام گرفت(Storm Shadow)

موشک دارای بدنه شبیه سیگار برگ است و از یک موتور توربوجت TRI 60-30 ساخت توربومکای فرانسه است و دارای رانش 1.214 پاوند رانش است . موشک دارای یک ورودی هوا در زیر بدنه موشک است و میتواند با سرعت 1000 کیلومتر بر ساعت پرواز کند. موشک دارای بیشترین برد 250 کیلومتر است ولی نیروی هوایی انگلستان در تست های پرتاب با سرعت بالا و ارتفاع مناسب به 500 کیلومتر نیز برد را رسانده است

موشک دارای دو بالچه جمع شونده در بالای سر موشک است که بعد از پرتاب باز شده و در انتهای موشک نیز هفت بخش متحرک برای هدایت موشک است

موشک دارای 1300 کیلوگرم وزن بود و از یک کلاهک انفجاری 450 کیلوگرمی بهره میبرد و دارای یک کلاهک سخت برای توان نفوذ بیشتر در سطح سخت است.

موشک دارای چند سامانه هدایت است که به صورت ترکیبی از ان ها بهره میبرد. اولین و اصلیترین سامانه هدایت ان سامانه هدایت اینرسی در کنار جی پی اس است ولی برای هدایت در میانه مسیر از سامانه تراکام بهره می برد. در انتهای مسیر پروازی برای تشخیص هدف از یک دوربین دید حرارتی استفاده میکند که در اخرین لحظه با تصویر برداری از منطقه هدف و مطابقت ان با تصویر در درون حافظه که از قبل توسط ماهواره تهیه شده مطابقت داده ، و هدف را تشخیص می دهد .

البته می شود موشک را تنها با کمک سامانه هدایت اینرسی و جی پی اس نیز به کار برد و با کمک یک رادار ارتفاع یاب موشک را در ارتفاع 30 متری سطح زمین به طرف هدف پیش برد ولی برای برنامه ریزی موشک برای حمله از جهت های مختلف استفاده از تراکام مهم است

موشک را می شود قبل از پرواز برنامه ریزی کرد ویا در اسمان از طریق امواج ماهواره مختصات جدید را به انها داد . موشک میتواند به دو روش به هدف یورش ببرد . در صورت برنامه ریزی میتواند در اخرین لحظه ارتفاعش بالا برد و بر روی سر هدف شیرجه رفته و از بالا به هدف برخورد کند و یا اینکه در همان ارتفاع پایین پرواز کره و از کنار به هدف برخورد کند.

استروم شادو به صورت عملیاتی روی تورنادو نصب شد ولی به سرعت از تایفون نیز پرتاب شد و در ادامه روی میراژ 2000 و رافال نیز هماهنگ شد(این موشک توسط ارتش فرانسه به خدمت گرفته شد .نسخه فرانسوی اسکالپ نام دارد)

نسخه دریا پرتاب این موشک نیز توسعه یافت است که MdCN نام دارد که در MBDA فرانسه توسعه یافت. این نسخه تفاوت چندانی با نسخه هواپرتاب از نظر کلی ندارد و برای پرتاب از شناور های رزمی و زیر دریایی توسعه یافته است . موشک در سال 2006 برای استفاده نیروی دریایی فرانسه توسعه یافت و از جمله الزامات طراحی توان پرتاب از لوله 533 م م اژدر افکن زیر دریایی ها بود.

موشک در سال 2010 از یک ناوچه شلیک شد و یک سال بعد از یک زیر دریایی با موفقیت تست شد . این نسخه دارای 1.3 متر از نسخه هواپرتاب بزرگتر است و برد ان به 1000 کیلومتر می رسد و دارای سامانه هدایت مشابه نسخه هواپرتاب است اگرچه دست کم 200 کیلومتر بر ساعت اهسته تر پرواز میکند.

مشتریان

فرانسه مشتری هر دو نسخه دریایی پرتاب و هواپرتاب است که 500 تیره نسخه هواپرتاب برای پرتاب از رافال و میراژ 2000 را تحویل گرفته و 150 نسخه دریا پرتاب را سفارش داده که از ناو و زیر دریای های این کشور قابل پرتاب می شود

انگلستان با سفارش 900 تیره استروم شادو بزرگارین مشتری این موشک است که ان را از تورنادو و تایفون های خود پرتاب میکند.

به غیر از این دو کشور یونان با 60 تیره برای پرتاب از میراژ 2000 و اف16 ، عربستان با 200 تیره برای پرتاب از ترونادو و تایفون ،امارات با 600 تیره برای پرتاب از میراژ 2000 و اف16،قطر 140 تیره برای پرتاب از میراژ 2000، ایتالیا 200 تیره برای پرتاب از تایفون از دیگر مشتریان این موشک هستند

این موشک در 14 اوریل سال 2018 بر ضد اهدافی در خاک سوریه شلیک شد.20 موشک از این نوع توسط فرانسه و انگلستان شلیک شد که دست کم یک فروند انها توسط پدافند سوریه سرنگون شد.

در 11 مه 2023، انگلستان اعلام کرد که در طول تهاجم روسیه به اوکراین، استورم شادو را برای ارتش اوکراین تامین می‌کند. این به دنبال تعهد بریتانیا در فوریه 2023 مبنی بر ارسال موشک های دوربرد به اوکراین در پاسخ به حملات روسیه به زیرساخت های اوکراینی بود.

مدت کوتاهی پس از آن، فرانسه اعلام کرد که SCALP-EG، نسخه خود از این موشک نیز به اوکراین تحویل خواهد داد. بریتانیا در 18 مه تأیید کرد که اوکراین با موفقیت از این موشک استفاده کرده است.

روسیه مدعی شد که اوکراین از موشک های استروم شادو برای حمله به سایت های صنعتی در لوهانسک در 13 مه 2023، تنها دو روز پس از اعلام تحویل آنها استفاده کرده است. بر اساس گزارش خبرگزاری روسی ایزوستیا، موشک‌های کروز از هواپیماهای ضربتی Su-24 اصلاح شده پرتاب می‌شوند. وزیر دفاع اوکراین در پایان ماه مه گفت که موشک‌ها 100 درصد اهداف خود را اصابت کرده است اگرچه وزارت دفاع روسیه ادعا کرده است که برخی از آنها را ساقط کرده است اگرچه هیچ لاشه ای را به نمایش در نیاورد

موشک کروز تاروس

در در دهه 1980 ارتش المان غربی به دنبال موشک کروز اپاچی ساخت فرانسه بود که در ان زمان خود در مرحله طراحی بود. با فروپاشی دیوار برلین و پایان جنگ سرد اولویت تغییر کرد و مذاکرات با فرانسه نیز به جای نرسید.

ولی نیاز المان براورده نشده بود المان خواهان یک سلاح دوربرد با دقت بالا بود که بتوان ان را برای انهدام اهداف راهبردی دور از دسترس پدافند مورد استفاده قرار دهند و ان را از جنگنده تهاجمی تورنادو جنگنده اینده خود یعنی یورفایتر پرتاب کنند.

در سال 1997 ارتش المان نیاز به این موشک را اعلام کرد و خواهان به خدمت گیری 1200 فروند از ان شد. دو شرکت داسا و بوفرس با هم کنسرسیون مشترکی را ایجاد کردند که هدف انها طراحی سلاح جدید بود. سلاح جدید قرار بود سلاحی با موتور توربوجت و کلاهک انفجاری نفوذ کننده ویا ریز مهمات تجهیز شود و بتوان ان را بر علیه اهداف زمینی و حتی کشتیها استفاده کرد. علیرقم اینکه انگلستان به دنبال این سلاح بود و خواهان سرمایه گذاری روی این طرح ولی در نهایت به دنبال طرح موشک استروم شودو رفت که بر اساس اپاچی توسعه یافت.با وجود این به غیر از المان ، سوئد نیز به پروژه پیوست تا سلاح جدید را بتواند روی گرپین نصب کند.

کار توسعه موشک بسیار سریع پیش رفت به صورتی که تنها دو سال بعد از امضا قرار داد در 4 اکتبر سال 1999 سلاح جدید اولین پرتاب خود را سوئد انجام داد و یک سال بعد اولین ازمایش بر علیه یک هدف بتونی را در افریقای جنوبی با موفقیت پشت سر گذاشت .سلاح جدید در سال 2004 مورد تائید ارتش المان قرار گرفت و کی ایی پی دی 350 تاروس نامیده شد .ارتش المان در سال 2005 طی قرار داد 570 میلیون دلاری 600 فروند از این موشک را سفارش داد که بین سال های 2006 تا 2010 تحویل گرفت .

تاروس موشک کروزی است با طول 5متر و بال جمع شونده در بالا سرش و یک دم ایکس شکل برای حفظ تعادل. بدنه از جنس الومینیوم ساخته شده و مستطیل شکل است.

دارای چندین سامانه هدایت برای پرواز طولانی شامال هدایت موقعیت یاب جهانی جی پی اس، سامانه ناوبری اینرسی، سامانه ناوبری بر اساس مرجعیت زمین و سامانه بر اساس پردازش تصویر

در طول مسیر سامانه ناوبیر اینرسی با سه ژیرسکوپ حلقه لیزری که توسط سامانه جی پی اس تحت کنترول است تا خطای ان را جبران کند هدایت را تحت کنترل دارد. یک رادار ارتفاع یاب نتنها توان پرواز در چند متری سطح زمین را فراهم میکند بلکه با اسکن سطح زمین ،تصاویر رادار را با تصاویر از پیش داده شده با حافظه موشک مقایسه میکند تا مسیر درست را پیدا کند. مسیر پیش روی موشک قبل توسط ماهواره اسکن شده و از این رو بر اساس تصاویر رادار ماهواره برای موشک مسیر را مشخص می کنند و رادار موشک با اسکن زمین مسیر را پیدا میکند. در صورت عدم وجود پستی بلندی مشخص در راه مسیر که در واقع مرجع برای سامانه اسکن کننده رادار است میتواند از یک سامانه اپتیکی برای مطابقت مسیر پیش رو با مسیر از پیش داده شده به حافظه موشک استفاده کند تا به هدف برسد.

تصویری از برخورد موشک تاروس شلیک شده از جنگنده اف15 کا کره جنوبی به یک هدف طی تمرین بعد از طی یک مسافت 370 کیلومتری. تاروس یک موشک کروز المانی است که دارای برد 500 کیلومتر و هدایت جی پی اس و سیستم هدایت مرحله نهایی اپتیکی است. کره جنوبی زمانی که امریکا با فروش موشکی با برد بیش از 300 کیلومتر به این کشور مخالفت کرد دست به خرید تاروس از المان زد. جدیدا المان در حال همکاری برای ساخت یک موشک در کره جنوبی است که دارای برد 600 کیلومتر است و بر اساس تاروس ساخته شده است. کره جنوبی280 موشک تاروس در خدمت دارد

در مرحله اخر برای اطمینان از برخورد با هدف یک دوربین دید حرارتی در نوک موشک با مقایسه تصاویر پیش روی خود با تصویر داده شده از هدف در حافظه به صورت دیجیتال از صحت هدف اطمینان حاصل میکند.دقت موشک یک متر است . حتی بدون داشتن تصویر از هدف تنها با کمک سامانه هدایت اینرسی و جی پی اس موشک با دقت 5 متر به هدف برخورد میکند.

می توان موشک را برای حمله به هدف به پنج روش برنامه ریزی کرد

روش پاپ اپ در این روش موشک تا منطقه هدف در ارتفاع کم پرواز میکند و در نزدیکی هدف ارتفاع گرفته و از بالا به صورت یک شیرجه در زاویه 30 ویا 45 درجه به هدف برخورد میکند. این روش برای حمله به پناهگاه ها بهترین روش است
روش بعد حمله از بالا است که موشک از منطقه شلیک تا هدف را در ارتفاع بالا طی کرده و از بالا به طرف هدف حمله میکند.
روش حمله با زاویه 90 درجه که یک حمله عمود بر سر موشک باعث افزایش میزان تخریب می شود
حمله در ارتفاع کم با ریز مهمات .در ایم روش موشک در ارتفاع کم خود را به هدف رسانده بر فراز ان پرواز کرد ریز مهمات های خود را رها کرده و بعد دست به خودکشی میزند
روش حمله از پایین برای حمله در ارتفاع کم برای انهدام اهداف درون یک غاز ویا یک اشیانه با درب باز

تاروس از یک موتور توربوفن پی 8300-15 با توان 67 کیلونیتون بهره می برد که میتواند موشک را بسته به ارتفاع پروازی بین سرعت 700 تا بیش از 900 کیلومتر بر ساعت برساند. موتور موشک دو برابر تاماهاک قدرت دارد و این مسئله باعث سرعت بیشتر نسبت به تاماهاک در ارتفاع پایین است. همچنین یک خط ارتباط داده این امکان را می دهد تا در اسمان نیز مختصاد هدف جدید را به ان داد در صورتی که در محدوده برد موشک باشد . منبع ارسال مختصاد به هدف می تواند از یک پایگاه زمینی ویا یک کشتی باشد. برد موشک 350 کیلومتر در صورت پرواز در ارتفاع پایین است ولی پرواز در ارتفاع بالا دارای برد بیشتر و حدود 500 کیلومتر است.

نسخه فعلی در خط در تولید تاروس نسخه کی ایی پی دی 350 است.این نمونه دارای دو کلاهک با مجموع وزن 500 کیلوگرمی است . این دو کلاهک برای نفوذ در اهداف مستحکم طراحی شدو کلاهک اول نفوذ کرده و منفجر می شود و کلاهک دوم تاخیری بوده و بعد از نفوذ کافی منفجر میشود.

تاروس یک سلاح سنگر شکن است. در هسته مرکزی این موشک ، یک میله فولادی وجود دارد که دو سوم ان را هسته سنگین فولادی تشکیل داده و انتهای ان کلاهک جنگی 481 کیلوگرمی وجود دارد که میتواند در یک متر بتن مسلح نفوذ کند

نسخه دیگر کی ایی پی دی 150 نسخه ای بود که در سوئد تست شد ولی تولید نشد . این نمونه 150 کیلومتر برد داشت

تاروس N نسخه ای برای حمله به باند ها و یا حمله به اهداف سبک . سه نمونه ریز مهمات روی این نسخه سوار میوشد:1- MUSJAS ½: ریز مهمات غیر هدایت شونده برای استفاده بر علیه اهداف نرم 2- STABO : یک نمونه مهمات ضد باند 16 کیلوگرمی دارای پیشرانه که بعد از جدا شدن از موشک اصلی با سرعت بالا به سطح روی باند خورده ، نفوذ می کند و بعدن منفجر می شود 3- SMArt ریز مهمات ضد زره که 16 عدد ان توسط موشک حمل می شود . این نمونه هوشمند بعد از جدا شدن از موشک ، چتر خود را باز کرده در اسمان معلق میشود و بعد از کشف زره پوش دمشن توسط کاونده فروسرخ خود، چتر را رها کرده و به طرف هدف با موتور راکتی حرکت میکند

تاروس ام پی: هنوز جزئیاتی از این مدل فاش نشده ولی گفته شده یک نسخه جنگ الکترونیک و سرکوب کننده پدافند است

تاروس اپ پی ام: نسخه الکترونیک که در واقع با انفجار بر فراز تاسیسات دشمن و ایجاد یک موج الکترونیکی بسیار قوی تجهیزات الکترونیکی دشمن را نابود میکند(به دلیل وارد شدن ولتاز بالا). این نمونه در سال 2002 ازمایش شد

تاروس سی ال: نسخه پرتاب شونده از کشتی و کاموین مجهز به یک بوستر راکتی کمکی برای پرتاب و رسیدن به سرعتی که موتور توربوفن بتواند شروع به کار کند.

تاروس تی: نسخه ای برای پرتاب از هواپیما های ترابری چون سی 130 و ای 400 و یا بمب افکن ب 52 . این موشک را میتوان از درون محفظه بار و یا زیر بال هواپیمای ترابری پرتاب کرد.

همکنون تورنادو و تایفون ارتش المان، اف18 ارتش اسپانیا ، گرپین ارتش سوئد و اف15 کا ارتش کره جنوبی تاروس را پرتاب میکنند .

در سال 1997 نیروی هوایی انگلستان طی قرار دادی با کنسرسیون مترا بی ای ایی خواهان توسعه یک موشک کروز هواپرتاب بر اساس موشک کروز هواپرتاب فرانسوی اپاچی شد.

موشک	تاروس	اشتروم شادو
طول	5.1 متر	5.1 متر
قطر	1000 م م	480 م م
کلاهک	481 کیلوگرم	450 کیلوگرم
برد	350 تا 500 کیلومتر	250 کیلومتر
ارتفاع پروازی	30 تا 40 متر	30 متر
سرعت	700 تا 800 کیلومتر بر ساعت	1000 کیلومتر بر ساعت
هدایت	جی پی اس، اینرسی،مرجع زمین و تصویر بردار	جی پی اس، اینرسی،مرجع زمین و تصویر بردار