نبرد رزم ناو کلاس کیروف
بعداز بحران موشکی کوبا شوروی به خوبی متوجه شد روی سطح اب توان مقابله با امریکا را ندارد.نیرو دریایی ابرقدرت شرق نیروی دریایی وابسته به صدها قایق موشک انداز کلاس اوسا و کومار بود و بیشتر شبیه یک نیروی ساحلی بود. از این رو شوروی تصمیم به جبران عقب افتادگی خود در این زمینه کرد و در دهه 1960 و 1970 تلاش گسترده ای برای ساخت تعدادی ناوچه های سبک و سنگین و ناوشکن کرد. در دهه 1970 هنوز نیروی دریایی شوروی عقب بود زیرا امریکا بیش از 20 ناو هواپیما بر و 50 رزم ناو داشت در حالی که در ان زمان شوروی هیچ ناو هواپیما بری نداشت و تنها 7 رزم ناو در خدمت داشت.
با ورود رزم ناو تیکانداراگو به خدمت وضعیت برای شوروی بدتر هم شد زیرا این ناو دارای سامانه راداری پیشرفته اجیکس و سامانه های دفاعی موشکی پیشرفته ای بود. برد ان زیاد بود میتواند در درگیر با واحدهای سطحی شوروی حتی چند ناوچه و ناوشکن انها راغرق کند. از این روشوروی با فاش شدن جزئیات برنامه تیکاندارگو به سرعت دست به توسعه دو طرح بزرک زد یکی رزم ناو کلاس اسلاوا که در نهایت تنها سه فروند ان ساخته شد و دیگری نبرد رزم ناو کیروف
نبرد رزم ناو کیروف یک سنگ بزرگ برای شوروی بود. ساخت این رزم ناو سنگین که بیش از دو برابر تیکانداروگو وزن داشت راهکار شوروی برای پیروزی بر برتری دریایی امریکا بود. بر اساس این طرح کیروف باید می توانست در مدت نامحدود دست به گشت زنی بزند از این روباید مجهز به پیشرانه هسته ای می بود. تا ان زمان تنها امریکا شناور رزمی هسته ای ساخته بود و این اولین تجربه روسها بود . از طرفی قرار شد شناور حدید توان کامل دفاع از خود در برابر هر تحدید را داتشه باشد زیرا برنامه ارسال این رزم ناو به ماموریت بدون هیچ پشتیبانی بود(البته شوروی برنامه ای داشت که تا اواخر دهه 1990 با ساخت هشت ناو هواپیما و بر در کنار تعداد کیروف بتوان هر دو را مکمل هم کند که عمرش کفاف نداد)
اولین رزم ناو در سال 1980 وارد خدمت شد
رزم ناو کلاس کیروف یک غول واقعی از نظر اندازه و تناژ است. این رزم ناو دارای 252 متر طول و 24000 تن وزن است یعنی بیش از دو برابر رزم ناو امریکایی تیکانداروگو با وزن 9600 تن که سنگین ترین رزم ناو جهان غرب به شکل عملیاتی بود(البته کلاس زاموالت با وزن 14000 تن همکنون در غرب رکورد دارد)
دارای 1600 اتاق از جمله 140 اتاق یک و یا دو تخته برای افسران بود و از 220 سالون و20 کیلومتر راهرو برخوردار بود . برای افراد دارای 15 حمام و دو استخر بیمارستان و سینما بود. از نظر ظرفیت تنها ناو های هواپیما بر با ان قابل قیاس بودند(البته در جهان شنار سنگینتری هم هستند مانند ابر ناو نیمتز با وزن 104000تن) . ناو دارای 750 خدمه شامل 140 افسر بود
کشتی دارای بدنه ساده است بیشتر شبیه ناو هواپیما بر کلاس کیف است . دارای عرشه کشیده و پهن بود که کحل قرار گیری لانچر سلاح های مختلف بود و در میانه بدنه ساختمان اصلی ناو قرار داشت. هیچ تلاشی برای کاهش سطح مقطعی و رادار گریزی نشده و البته در ان زمان چنین مفهومی برای روسها بیگانه بود
شناور دارای دو راکتور اتمی NK-3 بود. همان طور که گفته شد شوروی تا پیش از این شناور جنگی اتمی نساخته بود ولی کشتی یخ شکن اتمی داشت . این رکتور از راکتور او کا 900 ساخته شده بود که روی یخ شکن نصب بود و قرار بود در نهایت روی ناو هواپیما بر بر اتمی اولیانوفسک نیز نصب شود(ناو هواپیما بر اتمی اولیانوفسک یک ناو هواپیما بر در کلاس نتیمتز بود که برنامه ان با فروپاشی شوروی لغو شد)
این راکتور های 342 مگاواتی دو دیگ بخار را به جوش اورده که این دیگ ها به توربین و توربین با میلنگ به دو شفت وصل است . در مجموع دیگ های بخار 70000 اسب بخار قدرت برای ناو ایجاد مینند. سوخت اورانیومی انها برای 10 تا 11 سال استفاده کافی بود و بعد از ان برای سوختگیری و تعمیر میان عمر سه تا چهار سال ناو زمینگیر می شد..
ناو می توانست به سرعت 56 کیلومتر بر ساعت حرکت کند اگرچه سرعت حرکت عملیاتی 37 کیلومتر بر ساعت است. برد این ناو نامحدود است زیرا اتمی است ولی ذخایر برای عملیات در ناو برای خدمه حدود سه ماه است
ناو دارای یک رادار جستجوی MR-800 است. این رادار بر اساس رادار ام ار 700 ساخته شده است. ام ار 800 یک رادار سه بعدی است که در باند ایکس کار بکند . این رادار دارای برد کشف یک جنگنده از برد 300 کیلومتر است و میتواند تا صد هدف را رهگیری کند . این رادار در بالی برجک اصلی قرار دارد
رادار دیگر ناو رادار ام ار 710 است که برای کشف اهداف دریایی و درگیری استفاده می شود و برد ان بین 150 تا 180 کیلومتر برای کشف یک شناور بزرگ است
همچنین ناو دارای یک رادار در پشت ساختمان فرمانده یا برای هدایت اتش توپ های 130 م م و دو رادار یعنی در جلو و یکی در عقب برای هدایت موشک پدافند SA-N-6 است.
تسلیحات
کیروف دارای یک توپ دو لول 130 م م است. این توپ در عقب ناو وجود دارد که دارای سرعت اتش 70 گلوله بر دقیقه است و دارای زاویه جستجوی منفی 10 و مثبت 85درجه است و برای این ناو از دو طرف 180 درجه را پوشش میداد. این توپ دارای گلوله های 27 کیلوگرمی و برد اتش 40 کیلومتر است این توپ توسط یک رادارهدایت اتش MP-184 در عقب ناو هدایت شود و البته دارای اپتیک و رایانه اتش بالستیک نیز است. یکی از نسخه های دیگر این ناو با نام یوشاکو دارای دو توپ 100 م م بود. البته این نسخه دیگر از خدمت خارج شده است(اولین نسخه تولید که کیروف نیز نام داشت)
کیروف نوع موشک ضد کشتی حمل میکند. اول 20 موشک پی-700 که با نام ناتو SS-N-19 شناخته می شود . این موشک مافوق صوت دایرا سامانه هدایت رادار فعال ، دارای برد 625 کیلومتر و سرعت 1.6 تا 2.5 ماخ بسته به ارتفاع پرواز است . البته شلیک در برد بیش از 150 کیلومتری به صورت مستقیم برای کریوف ممکن نیست زیرا هدف را در رادار نمی بیند الا که هدف توسط یک منبع دیگر کشف شود و اطلاعات ان به ناو داده شود و ناو نیز موشک را بدون قفل به طرف منطقه هدف شلیک کند تا موشک با رادار خود بعد طی مسافتی زیادی با هدایت اینرسی هدف را کشف و با درگیر شود. کشف هدف در دوربرد کار توپلوف 95 ار سی ویا بالگرد کاموف 27 است . برد رادار خود موشک 37 کیلومتر است ودارای یک کلاهک 750 کیلوگرمی است. این موشک برای غرق ناو هواپیما بر ساخته شده است گیروف بر روی عرشه جلوی خود دارای 20 سیلو برای پرتاب این موشک است
موشک دوم ، موشک ضد زیر دریایی میتل با نام ناتو SS-N-14 بود.این موشک که درون لانچر های چهارتایی در جلو نصب بود دارای برد 90 کیلومتر بود و سرعت ان مادون صوت بود. این موشک روی رزم ناو یوشکو نصب بود که از خدمت خارج شده و تنها نسخه کلاس کریوف که در خدمت است همکنون تنها دارای همان 20 موشک پی 700 است.
از انجای که نیروی دریایی شوروی تا مدتها ناو هواپیما بر نداشت وقتی هم داشت جنگنده درست حسابی نداشت(تنها یاک38 داشت که اصلا توان هوایی چشمگیری نداشت) از این رو در طراحی کریوف این مسئله مورد توجه قرار گرفته بود که باید بدون هیچ پوشش هوایی در دل اقیانوس با موجی از جنگنده های امریکا برخاسته از ابر ناو های هواپیما بر اتمی درگیر شود از این رو این ناو بیشتری یک پایگاه دفاعی هوایی بود تا ناو. سامانه های دفاع هوایی این ناو شامل
در یوشکو تا هشت توپ گاتیلینگ 6 لول 30 م م که چهار عدد در عقب و چهار عدد در جلو قرار دارند که وظیفه دفاع در برابر موشک های ضد کشتی را بر عهده دارند . هشت توپ که چهار عدد سمت راست و چهار عدد سمت چپ را پوشش میدهد میتوانند در هر ثانیه 800 گلوله روانه اسمان کنند و با در نظر گرفتن این توپ ها هدایت راداری هستند میتوان برای مشوک های ضد کشتی دشمن صد بزرگی به حساب ایند .
ولی در تنها نمونه عملیاتی این ناو یعنی رزم ناو پتر کبیر به جای ای کی 630 ، شش عدد سامانه کاشتان نصب شده است. هر سامانه کاشتان که روی این ناو نصب است دارای دو توپ 30 م م با برد 3000 متر و سرعت اتش مجموع 10000 گلوله بر دقیقه است که دو عدد کاشتان در جلو و چهار در عقب قرار داد
در برد بلندتر دارای چهار پرتاب گر موشک پدافند هوایی SA-N-4 است که نسخه دریا پایه موشک پدافندی سام 8 است. دو پرتاب گر در جلو و دو پرتاب گر در عقب قرار دارد که هر پرتاب گر دارای دو ریل پرتاب دارد و از زیر عرضه تغذیه می شود. در مجموع 40 موشک هدایت رادیویی در خط دید رادار SA-N-4 را حمل میکرند که دارای برد 15 کیلومتر و سقف پرواز 12 کیلومتر است و توسط دو رادار هدایت اتش Eye Bowl یکی در عقب و دیگری در جلو هدایت می شوند . از جمله معایب این موشک توان شلیک تنها دو موشک در دقیقه است
دیگر سلاح دفاعی هوایی این ناو موشک SA-N-9 است که نسخه دریا پرتاب موشک پدافندی کوتاه برد تور ام 1 است. این شناور دارای هشت لانچر پرتاب هر کدام با 16 موشک است و در مجموع 128 موشک درون خود حمل. این موشک های تنها در دو نسخه تولید اخر نصب شد
دیگر سامانه موشکی این ناو در سه فروند تولیدی اول شامل اوشاکوف ، لازاروف و ناخیموف 96 موشک پدافند هوایی SA-N-6 یا همان موشک اس 300 را حمل مکیند. این ناو دارای 12 سیلوی پرتاب عمود برای موشک اس 300 از نوع پی است که 75 کیلومتر برد و توان دفاع در برابر حملات موشکی در بین ارتفاع 25 تا 25000 متری را دارد. این ناو 12 لانچر هر کدام با 8 موشک را حمل میکند. پتر کبیر اخرین نسخه ساخته شده دارای موشک اس 300 پی ام است که دارای برد 150 کیلومتر است
همچنین این رزم ناو دارای دو پرتاب گرد راکت ضد زیر دریایی RBU-1000 و دو پرتابگر RBU-1200 است و از ده لوله پرتاب اژدر افکن 533 م م برای درگیری با زیر دریای های استفاده می شود
ناو توان حمل تا 3 بالگرد ضد زیر دریایی نیز دارد. ناو دارای اشیانه بالگرد در زیر ناو است. در این اشیانه که توسط یک بالابر که در جلوی عرشه فرود قرار دارد به روی ناو راه دارد. دو بالگرد کاموف 27 درون عرشه قرار میگرد
همان طور که گفته شد قرار شد 5 فروند از این رزم ناو ساخته شود . چهار فروند ان ساخته شد و برنامه ساخت یکی نیز کنسل شد ولی همان چهار فروند نیز سرگذشت خود را داشتند.
اولین فروند این رزم ناو ، رزم ناو کریوف بود که بعد از فروپاشی تغییر نام داد و به رزم ناو یاشکو نامیده شد که در سال 1980 عملیات شد. در سال1990 حادثه ای برای راکتور این ناو پیش امد که باعث زمینگیر شدن ناو شد . با فروپاشی شوروی این ناو به دلیل بی پولی روسها زمینگیر شد. در طی دو دوره قرار بود تا تعمیر و به خدمت برگردد یک بار سال 2001 که در نهایت برنامه دو سال بعد رها شد و دیگر بار در سال 2010 که قرار شد با تعمیر ان، تا سال 2002 تمامی چهار ناو کلاس کیروف به خدمت برگردند که باز برنامه برگشت این ناو به شکست انجامید. این ناو 26 سال است رها شده و بعید است به خدمت برگردد
دومین فروند این ناو ادمیرال لازاریو بود که قبل از فروپاشی شوروی با نام فرونزی شناخته می شد. این ناو در سال 1984 وارد خدمت شد . این ناو تا سال 1999 در خدمت بود ولی وقتی که زمان تعمیرات اساسی این ناو رسید روسها دیگر پول تعمیر ان را نداشتند و ان را در بندر ولادی وستکو زمینگیری کردند . درسال 2003 میلادی سوخت هسته ای ان خارج شد . در سال 2012 قرارشد به خدمت برگردد ولی در نهایت این عمر محقق نشد و احتمالا در نهایت اوراق خواهد شد
سومین فروند ان با نام ادمیرل نیکومو شناخته می شود که زمان شوروی دارای نام کالینین بود. این ناو در سال 1988 وارد خدمت شد . این ناو درسال 1999 برای تعمیر اساس پهلو گرفت وبه دلیل بی پولی کاملا زمینگیر شد . از سال 2006 چندین بار زمزمه ورود به خدمت این ناو شنیده شد و حتی 50 میلیارد روبل نیز برای ان در نظر گرفته شد ولی تعمیرات ان بسیار به درازا کشید و هزینه زیادی برد تا اینکه درسال 2015 در نهایت روسها تصمیم به نو سازی و ورود به خدمت این ناو در سال 2018 گرفتند. در برنامه ارتقاء این ناو نصب رادار ارایه فازی ، سامانه پدافند اس 400، و موشک کروز یاخونت و کلوب در نقش تهاجم زمینی برای ناو در نظر گرفته شده است
اخرین نسخه رزم ناو کرویف رزم ناو پتر کبیر است . این نسخه در زمان شوروی در سال 1986 به اب انداخته شد و ولی در زمان روسیه در سال 1996 تکمیل شد اگرچه تا دو سال بعد نیز به صورت عملیاتی در خدمت نبود . پتر کبیر که در حال حاظر تنها رزم ناو کلاس کریوف است که در خدمت است دارای موشک ضد کشتی پی 700، موشک پدافند هوایی اس 300 و تور ام 1 است و از شش سامانه دفاع موشک کاشتان استفاده می کند. پتر کبیر در همه اقیانوسها عملیات انجام داده و حتی درسال 2008 به ونزوئلا نیز رفت . از سال 2015 برای تعمیرات راهی بندر گلان شده تا دو یا سه سال دیگر زمینگیر است تا تعمیرات اساسی را پشت سر گذاشته تا سوخت هسته ان تعویض شود . این ناو نیز همانند ناو نیکومو مجهز به موشک یاخونت، موشک اس 400 و کلوب خواهد شد
رزم ناو کلاس کیروف یک رزم ناو رویایی بود. یک سکوی پدافند فوق العاده با توان اتش مهیب و برد عالی البته مشکلاتی هم دارد مثلا بسیار بزرگ است و به سرعت کشف می شود مسئله بعد این است که تنها یک فروند ان عملیاتی است و حتی با ورود دومین فروند نیز تعدادش بسیار کم است. هزینه نگهداری ان بر اساس گذارش در سال 2009 میلادی به اندازه شش زیر دریایی اتمی است اگرچه در گذارش روسها نیامد کدام کلاس زیر دریایی اتمی ولی در کل چون تنها عملیات انجام میدهد در صورتی که مورد موجی از حملات هوایی جنگندها مسلح به موشک ضد کشتی قرار بگیرد کار سختی خواهد داشت زیرا پشتیبانی هوایی ندارد. در کل دوران این گونه ناوها تمام شده است. واقعیت این است در سطح جهانی رزم ناوها جای خود را به ناوشکنها میدهد و ناوشکن ها نیز در اینده به ناوچه زیرا با پیشرفت فناوری شناورها روز به روز کوچکتر می شوند و شناوری به این بزرگ حالا هرچقدر قدرت اتشش بالا باشد باز زیادی بزرگ و هزینه بر است و خیلی راحت تر شکار می شود . امروز چه در خود روسیه ویا جهان غرب ناوچه های متوسط هستند که تسلیحاتی با برد و قدرت کیروف حمل میکنند و حداکثر زیر 4000 تن وزن دارند اگرچه به این میزان سلاح حمل نمی کند. زمانی به این ناو به چشم قاتل ناو های هواپیما بر نگاه می شد ویا شوروی دست کم اینچنین تبلیغ می کرد ولی مشخص است یک ناو نمی تواند با یک ناوگروه متشکل از یک ناو هواپیما بر با چند ده هواپیما مسلح که میتوانستند با اواکس کیروف را کشف و زودتر به ان حمله کنند و چندین شناور رزمی به تنهایی درگیر شود…شاید شوروی به جای ساخت این ناو تعداد بیشتری ناو هواپیما بر کلاس کیف و جنگنده مناسب تولید میکرد برایش موثر تر بود دست کم امروز با گذشت سه دهه از ساخت کیروف و تحولات جهانی می توان دید که مثلا اگر روسها همکنون تعداد بیشتری ناو هواپیما بر داشتند در نبرد سوریه بیشتر به کارشان می امد تا کروف(همکنون روسها یک ناو هواپیما بر عملیاتی دارند)با وجود این همکنون بهترین رزم ناو روسی بوده و البته بزرگترین رزم ناو جهان است که به زودی با تجهیز به 80 موشک کروز کلوب و یا یاخونت و همچنین موشک اس 4000 توان بالای را پیدا خواهد کرد.جالب اینکه همکنون روسیه به دنبال ساخت شناور بزرگی در این اندازه است که به زودی به آن خواهیم پرداخت
مشخصات
| Class and type: | Kirov-class battlecruiser |
| Displacement: | ·24,300 tons (standard)
·28,000 tons (full load) |
| Length: | ·252 m (827 ft)
·230 m (750 ft) (waterline) |
| Beam: | 28.5 m (94 ft) |
| Draft: | 9.1 m (30 ft) |
| Installed power: | 140,000 shp (100,000 kW) |
| Propulsion: | 2-shaft, nuclear propulsion with steam turbine boost |
| Speed: | 32 knots (59 km/h) |
| Range: | ·1,000 nautical miles (1,850 km) at 30 knots (56 km/h) (combined propulsion),
·Essentially unlimited with nuclear power at 20 knots (37 km/h) |
| Complement: | ·727
·Aircrew: 18 ·Flag staff: 15 |
| Sensors and processing systems: |
·Voskhod MR-800 (Top Pair) 3D search radar on foremast
·Fregat MR-710 (Top Steer) 3D search radar on main mast ·2 × Palm Frond navigation radar on foremast ·1 aft × Top Dome for SA-N-6 fire control ·1 forward x Tomb Stone (Passive electronically scanned array) ·4 × Bass Tilt for AK-630 CIWS System fire control ·2 × Eye Bowl for SA-N-4 fire control ·Horse Jaw LF hull sonar ·Horse Tail VDS (Variable Depth Sonar) |
| Armament: | ·20 P-700 Granit (SS-N-19 Shipwreck)anti-ship missiles
·16 × 8 (128) 3K95 “Kinzhal” (SA-N-9)surface-to-air missiles ·12 × 8 (96) S-300FM Fort-M surface-to-air missiles ·44 OSA-MA (SA-N-4 Gecko) PD SAM ·2 × RBU-1000 (Smerch-3) 305 mm ASW rocket launchers ·2 × RBU-12000 (Udav-1) 254 mm ASW rocket launchers ·1 twin AK-130 130 mm/L70 dual purpose gun ·10 533 mm ASW/ASuW torpedo tubes, Type 53 torpedo or SS-N-15 ASW missile ·6 × Kashtan (CADS-N-1) point defense gun/missile system |
| Armour: | 76 mm plating around reactor compartment, light splinter protection |
| Aircraft carried: | 3 × Kamov Ka-27 “Helix” or Ka-25 “Hormone” |
| Aviation facilities: | Below-deck hangar |
گرداوری: عبدالحمید تارخ
منابع
http://foxtrotalpha.jalopnik.com/russias-kirov-class-battlecruiser-fleet-is-expanding-an-1763392754
