جنگنده هامقایسه

مقایسه بین سوخو30 و دیگر جنگنده های غربی مشابه

مقایسه بین سوخو30 و دیگر جنگنده های غربی مشابه

در این مقاله تلاش می‌شود تا نگاهی به کارایی سوخو 30 و قیاسی کوتاه بین ان با جنگنده‌های مشابه انجام شود که دست کم از  نظر ماموریتی به ان نزدیک هستند  ولی لازم است خواننده این مقاله  قبل از خواندن مقاله برای اشنایی بیشتر با سوخوی30 به مقاله  در همین  سایت در مورد تاریخچه  و مدل های مختلف سوخوی 30 نظری بیندازید (برای  خواندن این مقاله اینجا را کلیک کنید).

طرح سوخوی30 به اواخر دهه 1980 و در مرحله اول به عنوان یک نسخه دو سرنشینه   دوربرد سوخوی27 بر میگردد. سوخوی27 برد بلندی داشت و بدون مخازن سوخت خارجی به تنهایی 3500 کیلومتر برد داشت (منظور برد انتقالی در ارتفاع بالای بدون هیچ سلاحی با بیشترین سوخت ممکن است) به اندازه برد اف16 با سه مخزن سوخت خارجی و بیشتر از اف18  برد داشت و برد رزمی ان  با تسلیحات  کافی نیز چشمگیر  بود  از این رو  سوخو به این فکر بود که می شود با افزایش یک لوله سوختگیری هوایی حتی برد بیشتری به ان داد و برای پرواز های گشتی دوربرد بسیار موثر تر از ان استفاده کرد ولی مشکل این  بود که سوخوی27 تک سرنشینه  بود  و  یک خدمه  از پرواز بلند مدت به سرعت خسته شده و کارایی لازم را از دست می داد از این رو تصمیم  به دو نفره بودن  طرح جدید که سوخوی 30 نامیده  میشد گرفته شد

در نسخه اولیه در واقع سوخوی30 همان سوخوی27 یو بی (نسخه اموزشی دو سرنشینه  سوخوی27 )بود و به غیر از یک لوله سوختگیری هوایی هیچ فرقی با ان نداشت  و در مرحله اول نیز سوخوی27 پی یو نامیده  شد. (برای اشنایی با سوخوی27 اینجا را کلیکی کنید)

اگرچه تعداد کمی  از این جنگنده تا پیش از فروپاشی شوروی تحویل شد ولی همگی  در واقع همان سوخوی27 یو بی بودند که تنها مجهز به یک لوله سوخت گیری هوایی شده بودند (البته نو ساز بودند) حتی وقتی زمانی که نام انها سوخوی30 شد

سوخو27 پی یو جنگنده ای که بعدها تبدیل به سوخوی30 شد
سوخو27 پی یو جنگنده ای که بعدها تبدیل به سوخوی30 شد

جنگنده از همان رادار ان001 بهره می‌برد که حدود 90 کیلومتر برد و توان پایینگری مناسبی داشت . بعد از فروپاشی شوروی روسها صاحب صنایع تسلیحاتی شوروی شدند و برای کسب بازار   جهانی با در نظر گرفتن اینکه نیروهای هوایی  در جهان به سمت یک  جنگنده چند منظوره می رفتند  ، انها نیز به سرعت نسخه های چند منظوره سوخوی30 و میگ29 را توسعه دادند البته این ایده در میانه دهه 1980 در شوروی نیز بود. واقعیت مشخص بود در غرب نیز همه یک چند منظره می خواستند  و تنها کافیست به لیست بالا بلند مشتریان اف16 در قیاس  با مشتریان نسخه شکاری اف15 نگاهی کنیم .  اکثر کشورها یک جنگنده با توان انجام طیف  وسیعی از ماموری تها را می خواستند  تا یک شکاری تخصصی

سوخوی در سال 1993 در نخستین نمایشگاه هوای ماکس دست به  نمایش سوخوی30 ام زد اولین نسخه  چند منظوره  که بعدها به عنوان سوخوی30 ام کا بازاریابی  شد. این نسخه  می توانست  دست کم انواع بمب های هدایت اپتیکی  را حمل کند و به موشک ضد رادار و ضد کشتی مجهز بود . در ادامه مدل های مختلفی  چون سوخوی30 MKI ، ام کا ام ، ام کا کا نیز ساخته شد و سوخوی30 تبدیل به جزاب ترین جنگنده صادراتی  روسها شد(برای اطلاع در مورد مدلهای مختلف سوخوی30 به مقاله اصلی سوخوی30 رجوع کنید)

ولی بزرگترین رقیب سوخوی30  جنگنده اف15 ایی استریک ایگل  است شاید دلیل ان نیز این باشد که سوخوی27 رقیب نسخه های شکاری اف15 بود ولی با در نظر گرفتن اینکه سوخوی30 یک جنگنده تهاجمی است تمامی جنگندهای غربی با این نقش مانند سوپر هورنت، رافال و یا تایفون   و اف16 هم میتوانند در یک کلاس با سوخوی30 قرار  بگیرد حتی با وجود اینکه سوخوی30 سنگینتر است. در این مقاله ما سوپر هورنت، اف16 بلوک 52، اف15 ایی و تایفون را با سوخوی30 قیاس  میکنیم(برای درک بهتر مقاله ، مطالب موجود در سایت در مورد این جنگنده ها را بخوانید و روی ان نام انها کلیک کنید)

SU-30M
SU-30M

سوخوی30 جنگنده بزرگی است همانند پدر خود یعنی سوخوی 27 . این پرنده  21.93 متر طول دارد که  در قیاس   با سوپر هورنت با طول 18.3 متر ،  رافال 15.27 متر و یا حتی اف15 ایی(F-15E) به عنوان بزرگترین  جنگنده غربی با طول 19.43 متر واقعا جنگنده بزرگی به حساب می اید. یکی از دلایل بزرگی میزان  زیاد مخازن سوخت داخلی است . این پرنده 7660 لیتر سوخت داخلی  حمل میکند که در مقام قیاس با اف16 امریکایی  3985 لیتر  به خوبی حجم بالای سوخت مشخص می شود . تمامی سوخت قابل حمل داخلی و خارجی اف16 ( سه  مخزن سوخت خارجی ) روی هم  به 7938 لیتر میرسد . البته اف16 تک موتوره است و سوخوی30 دو موتوره   از این رو مصرف سوخت کمتری دارد ولی برتری  یک دو موتوره بسیار بالاست  زیرا  در یک پرواز غیر رزمی نیز از دست  رفتن موتور برای اف16 به معنی نابودی جنگنده است  ولی دست کم سوخو30 حتی با یک موتور سالم نیز میتواند پرواز کند.

با وجود این داشتن سوخت زیاد برای سوخوی30 نشان دهنده برتری نیست  زیرا مصرف سوخت  عامل مهمی است . سوخوی27 دارای برد انتقالی   3500 کیلومتر است(برد انتقالی به برد بدون سلاح در ارتفاع بالا  و بیشترین سوخت داخلی و خارجی می گویند که البته سوخوی27 مخزن سوخت خارجی نداشت ) این میزان برای سوخوی30 کمتر است و به عدد  3000 کیلومتر می رسد   زیرا داشتن  یک کابین دوم باعث این شده بخشی از مخازن سوخت پشت کابین گرفته شود این چیز عجیبی نیست  در تمامی جنگنده های دیده میشود برای نمونه اف16 سی دارای 3985 لیتر سوخت داخلی است ولی اف16 دی نسخه دو سرنشینه  دارای 3295 لیتر است این مورد تقریبا بین تمامی جنگنده های تک سرنشینه که دارای  نسخه دو سرنشینه  نیز هستند دیده می شود

در مقام قیاس  برد انتقالی اف15 ایی با سه  مخزن سوخت خارجی و دو مخزن سوخت سی اف تی  (مخازن سوخت کمکی کنار ورودی موتور) 5745  کیلومتر، برد تایفون  با سه مخزن سوخت خارجی  حدود 3800 کیلومتر است و برد اف16 سی بلوک 5 با دو مخزن سوخت سی اف تی و سه مخزن سوخت خارجی 4200  کیلومتر و  سوپر هورنت با پنج   سوخت خارجی  دارای برد بیش از 4200 کیلومتر است  . شاید این سئوال پیش بیاید  چرا سوخوی30 با وجود اینکه تقریبا  بین 30 تا 40 درصد از باقی  جنگنده ها(به غیر از اف15 ایی که میزان سوخت داخلی مشابه سوخوی30 دارد) سوخت داخلی بیشتری را حمل می کند  ولی برد کمتری دارد  . اولین جواب این است که سوخوی 30 مخزن سوخت خارجی حمل نمی کند   دست کم به شکل عملیاتی  حالی که جایگاه زیادی در اختیار دارد . برای نمونه تایفون 5640 لیتر سوخت   داخلی و چهار مخزن سوخت خارجی 1500 لیتری حمل میکند که مجموع ان 11640 لیتر سوخت میشود که 40 درصد بیشتر از مجموع سوخت داخلی  سوخوی30 است ویا  اف16 دارای 4060 لیتر سوخت داخلی  و  دو مخزن سوخت خارجی 1400 لیتری و یک مخزن سوخت  1130 لیتری است که مجموع ان 7990 لیتر سوخت یعنی تقریبا هم میزن با سوخوی30 انهم با یک موتور و یا اف15 ایی دارای 7863 لیتر سوخت داخلی است که توسط دو مخزن سوخت سی اف تی 3213 لیتری   همراهی  می شود و در کنار سه مخزن سوخت 2800 لیتری در مجموع 22800 لیتر سوخت  حمل میکند  که همکنون متوجه می شوید  چرا برد انتقالی سوخوی30 حدود 3000 کیلومتر(با سوخت داخلی 7660 لیتر ) و برد اف15 ایی 5500 تا 5700 کیلومتر است .مسئله دوم موتور است .موتور ای ال 31 مصرف سوختش  از انواع  غربی بیشتر است و این همواره در موتور های روسی بوده و چیز جدیدی نیست

مقایسه بین سوخو30 و دیگر جنگنده های غربی مشابه
در این تصویر بزرگی سوخو30 در قیاس با تایفون به خوبی مشخص است

موتور ای ال 31  موتور اصلی خانواده سوخوی30 است ولی در مدلهای مختلف روی این جنگنده نصب شد . ای ال 31 روی سوخوی27 نیز نصب شد و در دهه 1980  در بین موتور های توربوفن  شوروی  یک  موتور موفق بود. این موتور بعدها پاییه موتور الی ال 41 جنگنده سوخوی35  و  جنگنده سوخوی تی 50 شد و در چین نیز با نام دبلیو اس 13  تولید شد. ای ال 31 اولین نسل  توربوفن های  شوروی است. شوروی دست کم یک دهه بعد از امریکا به فناوری توربوفن دست یافت و به صورت عملیاتی از ان بهره برد . ای ال31 قدرت بالای دارد حتی در قیاس  با ار دی33 موتور میگ29 که همزمان  با سوخوی 27 البته کمی زودتر وارد خدمت شد. دو نسخه ای ال 31 روی سوخوی30 نصب شده است یکی  ای ال 31 اف که فاقد خروجی متغییر است و روی سوخوی30 چینی و ویتنامی ، ونزوئلا و چند کشور دیگر نصب شده است  و دیگری  ال ال 31 اف پی با خروجی متغیر  که روی سوخوی 30 اس ام ، MKIو ام کا ام نصب شده است . ای ال 31 اف پی که   میتواند بدون پس سوز 17731 پوند  و با پس سوز 27560 پاوند رانش ایجاد  کند  در مقام قیاس   با موتور پرات اندویتنی اف100 -229  با توان 17800 پاوند  بدون پس  سوز و 29160 پاوند  با پس سوز   قدرت کمتری ایجاد میکند. اف16  بسته به سفارش میتواند از دو نوع موتور بهره ببرد  ،  پرات اندویتنی  اف100 -229 که روی اف15 نیز نصب است ویا موتور جنرال الکترونیک اف110  که 17550 پاوند بدون پس سوز 28600 پاوند با پس  سوز قدرت فراهم میکند از این روی می بینید  با اختلاف کمی جنگنده های غربی قدرت بیشتری را در زمینه  موتور دارند ولی در قیاس  سوپر هورنت مجهز به دو موتور اف414  با بیشترین قدرت 22000 پاوند .یا  تایفون  با بیشترین قدرت 20000 پوند تر و یا تایفون  ویا حتی رافال ، موتور سوخوی30 در حالت پس  سوز بین 6 تا 10 هزار پوند رانش بیشتری را فراهم میکند  ولی  ایا سوخوی30 با اخلاف  بسیار کم با اف15 و اف16 (البته رو به پایین)و برتری بزرگ با اختلاف زیاد بر تایفون  و رافال و سوپر  هورنت در زمینه قدرت موتور برتر است

رانش به وزن یعنی میزان قدرتی که موتور نسبت به وزن ایجاد میکند بسیار مهم است  وقتی به این مسئله  نگاه کنیم می بینید  درست است موتور اف15 کمی بیشتر از موتور سوخوی30 قدرت فراهم میکند و  اختلاف خیلی زیاد نیست ولی وقتی بدانیم  که سوخوی 30  عدد 4 تن در وزن خالی  از اف15 سنگینتر  است اختلاف  بیشتر نیز میشود از این رو رانش به وزن سوخوی30  عدد 0.96 با نیمی از سوخت خود است و اف15 با همین وضعیت  0.98 است. در مورد اف16 نیز  اینچنین است اگرچه اف16 تک موتوره است و مجموع دو موتور الی ال 31 قدرت بیشتری را فراهم میکنند ولی  اختلاف وزن این دو بسیار  است و اف16 ده تن سبکتر از سوخوی30 در وزن سبک  و19 تن سبکتر در بیشترین وزن برخاستن  است که رانش به وزن اف16 را به رقم 1.095 می رساند

حتی تایفون که با بیشترین  رانش موتور 20000 پاوند با پس  سوز(برای  هم دو موتور  40000 پاوند) دست کم 7000 پاوند رانش کمتری را نسبت به موتور سوخوی30 دارد ولی با در نظر گرفتن  وزن 7 تن سبکتر است  و در بیشترین وزن برخاستن نیز اختلاف این دو حدود 15 تن است از این رو با رانش به وزن 1.15  تایفون  هم از سوخوی30 برتر است. با وجود این سوپر هورنت با رانش به وزن 0.93 از همه جنگنده های  گفته شده رانش به وزن کمتری دارد

مسئله بعد عمر موتور نیز است ، اف16 ، اف15 و تایفون  دارای  عمر تعمیراتی  4000 تا 4400 ساعت برای موتورهای خود هستند ولی ای ال 31 دارای  عمر تعمیراتی  2000 ساعت است اگرچه نسخه ای ال 41 نصب شده روی سوخوی35 به عمر تعمیراتی  4000 ساعت رسیده است از این  رو هزینه عملیات موتور ای ال 31 نیز بیشتر است

موتور با خروجی متغییر سوخوی30
موتور با خروجی متغییر سوخوی30

ولی سوخو30  البته در نه  تمامی  نسخه ها مانند نسخه هندی، نسخه تحویلی به مالزی و روسیه دارای خروجی متغییر است که به خلبان اجازه انجام مانورهای چشمگیری را میدهد که احتمالا  همه دوستان  ان را دیده اند. اینکه واقعا یک خلبان معمولی چقدر توان استفاده از این خروجی هارا در شرایط  رزمی دارد جای بحث  بوده است ، در یک تمرین  مشترک بین بین هند و امریکا با حضور سوخوی30 واف15 سی ، خلبانان امریکا فهمیدند که خلبانان سوخوی30 نمی توانند  به خوبی از این خروجی در شرایط  پر استرس حتی یک تمرین استفاده کننده و دستپاچه  می شوند و البته واقعیت هم این است چیزی که شما در نمایشهای هوایی می بینید  بارها تمرین شده و توسط خلبانان  ازمایشگر انجام  میشود

اینکه بگویم تایفون   که در چالاکی در غرب شهرت بسیار دارد  و یا اف16 تک موتوره که از روز اول برای درگیر تن به تن ساخته شده ویا اف15 با موتورهای قدرتمندش ویا سوخوی30 با خروجی متغییرش در رزم هوایی نزدیک برتر هستند یا نه،  به اموزش خلبان ، سلاح و تاکتیک  بستگی دارد تا نمایشگاه هوایی و مانورهای خیره کننده . اگرچه خانوده فلانکر از سوخوی27 تا 35 با و یا بدون خروجی متغییر همواره یکی از چالاکترین جنگنده های موجود  جهان البته در وزن سبک بوده اند و یک خلبان اموزش دیده روی سوخوی30 در رزم هوایی نزدیک هر جنگنده ای را حریف است

 در زمینه  الکترونیک

سوخوی30 دارای چندین نوع  رادار است .  نسخه MKI که توسط هند خریداری شده ، اس ام که توسط روسها خریداری  شده و  ام کا ام که توسط مالزی خریدار شده دارای رادار  اریه فازی غیر فعال ان011 ام است که بارس هم خوانده می شود. بارس  رادار پیشرفته است و بیشترین برد ان 400 کیلومتر است و می تواند همزمان  چهار هدف درگیر شود. رادار بدون اینکه حرکت مکانیکی داشته باشد در عرض چند صدم ثانیه   تمام اسمان از بالا تا پایین و چپ و راست را اسکن کرده و میتوان همزمان  با چند هدف در اسمان و زمین  درگیر شود.  رادار ارایه فازی غیر فعال به این معنی است که روی دیش رادار تعداد زیادی فرستنده و گیرنده است (بیش از صد ها  عدد و حتی بیش از هزاران عدد بسته  به اندازه دیش ) که امواج رادار را  ارسال و دریافت میکنند در واقع هر کدام  برای خود یک فرستند و گیرنده جدا  هستند. در این نوع رادار ها تغییر زاویه جستجو با حرکت  میکانیکی دیش رادار انجام نمی شود در  واقع این امواج هستند که تغییر جهت می دهد  از این رو برای اینکه یک رادار  ارایه فازی یک زاویه 90  درجه در دو سمت در مجموع 180  درجه  را اسکن کند کمتر از چند صدم ثانیه  نیاز دارد این کار برای رادار پالاس داپلر معمولی چند ثانیه  زمان لازم است. همچنین رادار ارایه فازی چه فعال و چه غیر فعال  در برابر جنگ الکترونیک بسیار مقاوم هستند زیرا نتنها به سرعت تغییر فاز می دهند بلکه می توانند میزان امواج خروجی رادار را کم کنند و یا اینکه تنها هر از چند ثانیه  یک بار اسمان را جستجو  کنند و حتی توان این را دارند که به صورت غیر فعال نیز عمل  کنند یعنی به جای  ارسال امواج، امواج رادار دشمن را دریافت کنند  .

رادار دیگر رادار پالس داپلر ان 001وی ایی است که  بر روی برخی سوخوی30 ارتش چین نصب است که نسخه ارتقا یافته رادار ان001 سوخوی27 است . این رادار کارایی کمتری نسبت به بارس دارد و دیگر رادار ژوک ام اس است که ان نیز بر روی برخی سوخوی30 چینی و ویتنامی نصب است . این نسخه دارای دیش ارایه فازی است و بیشترین برد ان برد ضد یک جنگنده در ابعاد میگ29 عدد 100 تا 120 کیلومتر است. تمامی رادار یاد شده توان کامل هوا به هوا و هوا به زمین و دریا شامل کشف و رهگیری اهداف دریایی و زمینی را داشته و میتواند دست به ناوبیر در ارتفاع پایین با انها زده و با چهار تا شش هدف در یک زمان درگیر شد.

در مقام قیاس  با تایفون ، اف15 ایی و اف16  باید  گفت بارس برتری ها زیادی دارد دست کم تا زمانی که این جنگنده ها مجهز به رادار  ارایه فازی  نشدند ، رادار سوخوی30   یک نسل برتر از رادار پالس داپلر ای پی جی 70 اف15 ، کاپتور تایفون و یا ای چی جی 68 وی 9 جنگنده اف16 سی و دی است  اگرچه همکنون  سوپر هورنت مجهز به  رادار ارایه فازی ای پی جی 79 از همه انها برتر  می باشد . برتری سوخوی30 بر سه جنگنده اولی  بیشتر در رزم هوایی است برای نمونه رادار تایفون و ای پی جی 68 وی 9  اف16 توان نقشه برداری سه بعدی از سطح زمین  را دارند که رادار بارس چنین توانی ندارد . برد  رادار بارس بسیار  بالاست به صورتی که یکی از فرماندهان هندی از ان به عنوان یک مینی اواکس نام برد این قابلیت زمانی بیشتر می شود که بدانیم می شود  تصاویر رادار  بارس را با دیگر جنگندهای سوخوی30 موجود در منطقه  به اشتراک گذاشت

تصویری از رادار بارس سوخوی30 ..در تصویر گیرنده های ریز روی صفحه رادار مشخص است...برد بسیار بالای این رادار ان را از رقیبان غربی در این زمینه برتر کرده است
تصویری از رادار بارس سوخوی30 ..در تصویر گیرنده های ریز روی صفحه رادار مشخص است…برد بسیار بالای این رادار ان را از رقیبان غربی در این زمینه برتر کرده است

البته این برتری سوخوی30 موقتی است زیرا همکنون برخی از نسخه های اف15 ایی استریک  ایگل نیز رادار ارایه فازی  ان هم از نوع فعال دارند. برای نمونه اف15 سنگاپوری  و اف15 اس ای عربستان رادار ارایه  فازی فعال دارند و ارتش امریکا تصمیم به ارتقا  اف15 ایی خود با رادار ای پی جی 63 وی 3  دارد که یک رادار ارایه فازی  فعال است .(تفاوت فعال و غیر فعال در ارایه فازی این است که در رادار ارایه فازی غیر فعال تمامی سلول های گیرنده و فرستند توسط یک منبع تغزیه می شود ولی در رادار اریه فازی فعال هر سلول  منبع  جدا گانه ای دارد  از این رو ایجاد اختلال روی ان سخت است و دقت بیشتری دارد

همچنین تایفون  نیز به زودی  به رادار فازی فعال  رادار کاپتور مجهز خواهد شد   و همکنون نیز اف16 بلوک 60 اماراتی رادار ارایه فازی فعال ای پی جی 80 دارند و ارتش امریکا و چند ارتش دیگر در حال  ارتقا رادار های اف16 خود به این رادار ارایه فازی فعال هستند.البته اگرچه همچنان  از قرار معلوم باز هم رادار بارس برد بیشتری دارد و دست کم تا کنون در تمرینات از پس رادار های پالس داپلر برامده است

سوخوی30 در دماغه دارای  یک کاونده تصویر ساز حرارتی OEPS-30 با برد 20 تا 80 کیلومتر برای کسب هدف به صورت غیر فعال است. این سامانه با دریافت تصاویر حرارتی هدف، میتواند به صورت غیر فعال هدف را کسب کند ولی برد کشف بسته به این دارد که جنگنده از جلو ویا عقب در دید سامانه باشد زیرا از عقب به دلیل قرار داشتن خروجی گرم در دید سامانه حرارتی بردش بیشتر  است. اف15  و سوپر هورنت چنین  سامانه ای دست کم برای رزم هوایی ندارد  و اف16 نیز تنها نسخه اف16 بلوک 60 اماراتی چنین  نمونه ای را دارد ولی تایفون  در دماغه دارای سامانه  مشابه است که کارایی بسیار بهتری دارد و حتی گفته شده برضد اهداف زمینی  نیز به کار می رود

از نظر جنگ الکترونیک اگرچه سوخوی30 چندین غلاف را میتواند حمل کند ولی این واقعیت تاریخی  است که همواره غرب از نظر جنگ الکترونیک از شرق برتر بوده و تنها کافی است به غلاف های جنگ الکترونیک مشهوری چون ای ال کیو 128 8 ، 131 و 184 نگاه کنید که اصلا نمونه های مشابه  ای در روسیه وجود ندارد

سوخوی30 پرنده بزرگی است درست است رادار دوربردی دارد ولی زودتر نیز کشف میشود. در مورد اینکه سطح مقعطی سوخوی30 چقدر است همیشه بحث بوده است. روسها یک بار عدد 5 متر مربع را اعلام کردند و هندی ها در یک گذارش 21 متر مربع  البته این مسئله بعید است زیرا سطح مقطعی سوخوی27 بین 15 تا 20 متر مربع اعلام کرده اند و با در نظر گرفتن استفاده از مواد ترکیبی  در ساخت سوخوی30 (در حالی که سوخوی27 الومنیومی  بود) از این رو  عدد 21 متر مربع برای سوخوی30  تا حد زیادی  مسخره است. کلا  خانواده فلانگر مانند سوخوی27 سطح مقطی بزرگی دارند(منظور از سطح مقطعی میزان امواج رادار برگشتی از جنگنده) که دلیل ان به صورت خاص  ورودی هوایی در زیر  بدنه است که امواج زیادی را بر میگرداند. ورودی هوایی سوخوی30 به دلیل شکل  خاص خود از جمله  جلوتر بودن  لبه بالای  باعث افزایش امواج بازگشتی از ان می شود   . این مسئله در مورد اف15 نیز صدق  میکند . اف15 نیز با دو ورودی بزرگ در دو طرف بدنه در بین جنگنده های امریکای سطح مقطی بزرگی دارد و بین 15 تا 20 متر مربع  ذکر شده است و احتمالا اف15 ایی نیز سطح مقطعی بالای 5 متر مربع دارد. ولی چیزی که مشخص  است سطح مقطی سوخوی30 بیشتر ازاستریک ایگل  نباشد  ولی بسیار بیشتر  از اف16 ، سوپر هورنت و تایفون است. اف16 جنگنده کوچکی است و سطح مقطعی ان بین 2.5 تا 3 متر مربع اعلام شده، سوپر هورنت نیز با حجم زیادی مواد ترکیبی در ساخت بدنه  دارای سطح مقطعی 1 تا 2.5 مترمربع است  و تایفون  که در  بین جنگنده های متعارف با سطح مقطعی 0.5 متر مربع (اندازه  یک موتور سیکلت) از همه سر تر است . این رو سوخوی30 همان طور که رادار دوربرتری دارد ولی  زود تر هم کشف میشود(حالا نداشت  سامانه جنگ الکترونیک به خوبی نسخه غربی  هم مزید بر علت است)

Su-30-and-F-15-672x372

در زمینه  غلاف خارجی سوخوی30 غلاف های مختلفی حمل میکند . برای نمونه غلاف  شناسایی ام 400  که توان تصویر بردار در روز وشب را دارد و از  یک رادار نقشه بردار سه بعدی  با  توان تصویر بردار از یک چشم دو متری  را در برد 100 کیلومتری  بهره می برد . دوربین شناسایی نیز از برد 70 کیلومتری میتواند دست به تصویر برداری  با کیفیت بالا بزند و تصاویر را تا برد 400 کیلومتری به صورت زنده بدون نیاز به ماهواره ارسال کند

دیگر غلاف این جنگنده ، غلاف ساپسان- ایی است که یک غلاف نشان گذاری و ناوبری شبانه است که برای شناسایی و نشان گذاری لیزری  به کار می رود و گفته شده توان تشخص هدف را از برد 25 کیلومتری  و نشان گذاری از 15 کیلومتری را دارد

 اف16  ، سوپر هورنت و اف15 هر سه  چندین غلاف بسیار پیشرفته حمل میکنند. غلاف ناوبری شبانه  پیشرفته لانتیرین   که برای پرواز در ارتفاع پایین در شب استفاده میشود و تصاویر ان روی اچ یو دی به خلبان نشان داده می شود و یا غلاف ناوبری و نشان گذاری لیزری اسرائیل لیتینیگ که غلاف بسیار مشهوری است و در 15 ارتش جهان از جمله ارتش امریکا استفاده می شود  ویا غلاف نشان گذاری  اسناپیر که چند سال است در ارتش امریکا وارد خدمت شده است. سوپر هورنت نیز غلاف نشان گذاری و ناوبری ای اس کیو 228 را حمل میکند که تنها در نیروی دریایی  و روی سوپر هورنت استفاده میشود و گفته شده از تمامی غلاف های نیروی هوایی برتر است و توان کشف یک هدف را از برد 55 کیلومتری دارد . همچنین این غلاف را میتوان برای کشف اهداف هوایی نیز استفاده کرد از این رو نداشتن کاونده تصویر ساز حرارتی همانند نمونه نصب شده در دماغه سوخوی30 به خوبی در سوپر هورنت جبران شده است.  تایفون  نیز غلاف  خارجی چون نسل سوم لیتینیگ و یا Damocles  را حمل میکند که هر دو در نقشه نشان گذاری لیزری و پرواز شبانه بسیار موثر هستند . چیزی که مشخص است این است که ما از کارایی غلاف های  غربی اگاه  هستیم زیرا بارها خود را میدان نبرد ثابت  کرده اند ولی در مورد نسخه های  روسی چیزی زیادی  نمی دانیم   ولی در کل اگرچه سوخوی30 غلاف های لازم را دارد ولی نمیتوان گفت غلاف هایش به خوبی نسخه های غربی هستند زیرا این غلاف ها به ندرت صادر شده اند  و دست کم اندونزی و هند از غلاف های اسرائیلی ویا اروپایی روی سوخوی30 خود بهره می برند و چین نیز غلاف  بومی بلو اسکای روی سوخوی30 خود بهره می برد

در زمینه کابین سوخوی30 دارای سه نمایشگر رنگی دست کم در نسخه های فعلی تولیدی در هر کابین است و کابین بروز و پیشرفته ای دارد که ال نمایشگرهای ساخت فرانسه که در روسیه منتاژ می شوند بهره می برد

سوخوی30 همچنین از هشدار دهنده راداری اس پی او 15 و در برخی نسخهای صادراتی مانند نسخه هندی و مالزیایی دارای هشدار دهنده غربی  است و این دو نسخه همچنین سامانهای دیگر غربی از جمله غلاف جنگ الکترونیک و یا اچ یو دی و خط ارتباط داده غربی بهره میبرند

تصویری از دو غلاف زیر سوخوی30..یکی غلاف شناسایی ام 400 در میانه دو ورودی و دیگر غلاف نشان گذاری لیزری ساپسان- ایی زیر ورودی هوا
تصویری از دو غلاف زیر سوخوی30..یکی غلاف شناسایی ام 400 در میانه دو ورودی و دیگر غلاف نشان گذاری لیزری ساپسان- ایی زیر ورودی هوا

سلاح

در زمینه  میزان سلاح قابل حمل  سوخوی 30 توان حمل   هشت تن سلاح را دارد. در یک لود سنگین میتواند  تا 28 بمب  250 کیلوگرمی و یا 32 بمب 100 کیلوگرمی و یا هشت بمب 500 کیلوگرمی  و یا شش بمب 1500 کیلوگرمی را حمل کند  .  اف15 ایی به صورت عملی توان   میتواند تا 20 بمب مارک 82 و یا شش بمب مارک 84  ویا 12 بمب خوشه ای را حمل کند ، اف16 توان حمل تا 24 بمب مارک 82 و چهار بمب مارک 84 ، سوپر هورنت تا ده بمب مارک 82 و چهار بمب مارک 84  و تایفون  نیز توان حمل تا 12 بمب مارک 82 و یا شش بمب مارک 84 را دارد  اگرچه این لودهای سنگین در برد جنگنده تاثیر بسیار دارد و تنها در میدان نبرد کاربرد زیادی ندارن و تنها به عنوان مثال گفته شد. سوخوی 30 دارای 12 جایگاه جنگ افزاری است  که شامل چهار عدد زیر هر بال ، یکی زیر هر ورودی هوا و دو عدد میان ورودی هوا ولی اف15 ایی  21  عدد  اگر مجهز به مخزن سی اف تی باشد زیرا هر   سی اف تی داری شش جایگاه است

جایگاه جنگ افزاری اف15یی. در تصویر جایگاه زیر بال یکی نشان داده شده ولی این جایگاه سه شاخه است
جایگاه جنگ افزاری اف15یی. در تصویر جایگاه زیر بال یکی نشان داده شده ولی این جایگاه سه شاخه است

در زمینه سلاح هدایت شونده   سوخوی30 تمامی سلاح های هدایت شونده روسها را پرتاب میکند و  توان حمل انواع  بمب های هدایت لیزری  و اپتیکی سری  کاب 500  و 1500 ، موشک های هدایت لیزری و اپتیک  خا 29 و 25 ، موشک های دوربرد اپتیکی   خا 59،  هر دو نسخه ضد کشتی و ضد رادار موشک خا 31  و موشک ضد کشتی خا 35 را دارد .ولی  در زمینه  تاثیر پذیری سلاح ، جنگنده های غربی در یک عملیات تهاجمی برتری کامل دارند

به غیر از سلاح های هدایت لیزری و اپتیکی  که  انواع غربی حمل میکنند  حل میکنند(مانند بمب های جی بی یو12/10 و 24   بی جی ام 15  و ای جی ام 130  توسط اف15 ایی ،سوپر هورنت و اف16  و بمب هدایت لیزری جی بی یو 12و 10 و  پیویی 4  توسط تایفون) که همگی مشابه روسی دارند ولی چند سلاح اصل که دست کم به صورت عملیاتی روسها مشابه ان را ندارند

برای نمونه  اف15 ایی میتواند تا 20 بمب اس دی بی را حمل کند. اس دی بی یک سلاح هدایت ماهوار  ای بالدار بدون پیشرانه هواسر است  که بسته به ارتفاع  پروازی از 30 تا 120 کیلومتر برد دارد . هدایت ماهوارای یعنی اینکه می توان 20 بمب اس دی بی را با دقت کمتر از شش متر از فاصله 30 تا 120 کیلومتری بر ضد 20 هدف مختلف استفاده کرد زیرا به هر کدام مختصاد یک هدف جدا را می دهد…سلاحی مشابه با چنین کارایی  در روسیه فعلا نداریم

همچنین اف15 ایی میتواند  تا 12 بمب هدایت ماهواره ای 225 کیلوگرمی ویا 5 بمب هدایت ماهواره ای سری جی دم را حمل کند که با برد 28 کیلومتر و دقت زیر 6 متر در هر شرایط  اب وهوایی کاربرد دارد ..اگرچه روسها نیز برای سری بمب های کاب خود نسخه هدایت ماهواره ای با هدایت گلناس ساخته اند(کاب 500 اس ایی)  ولی هرگز به صورت عملیاتی دیده نشده  در حالی که بمب های سری جی دم در  بیش از 20 کشور جهان در  خدمت است و امریکا در چند جنگ، اسرائیل و عربستان  در منطقه خاورمیانه بارها جی دم را افکنده اند. امتیاز بمب های هدایت ماهواره ای در این است که می شود چندین تیره ان را همزمان از یک جنگنده افکند و هر کدام را به یک هدف مختلف کوبید ، این یعنی مثلا 20 بمب و 20 هدف تایفون نیز میتوان  بمب 500 کیلوگرمی سری پیویی 4 را حمل کند که دارای  هدایت ترکیبی لیزری و ماهواره ای است که به ان اجازه درگیر با اهداف متحرک و ثابت را میدهد(سلاح های  ماهواره ای برای انهدام اهداف ثبات هستند). چنین سلاحی نیز توسط جنگنده های روسی پرتاب نمی شود

SU-30MK2
SU-30MK2

و دیگر برتری نسخهای غربی بر سوخوی30 موشک های و سلاح های شلیک کن و فراموش  کن دوربرد است. اف15 ایی  و دیگر جنگنده های امریکایی توان پرتاب سلاح دور ایستایی  هواسر ای جی ام 154 با برد 130 کیلومتر با هدایت ماهواره ای و موشک ای جی ام 158 با برد 370  کیلومتر ان نیز با هدایت ماهواره ای  ویا موشک اسلم از جمله نسخه ER  بار برد 270 کیلومتری نیز با  هدایت ماهواره ای در خدمت دارد . این مسئله مفید است که بدانیم که نسخه جدید ای جی ام 158 با برد 1000 کیلومتر یک سالی است که عملیاتی شده و اگرچه همکنون از بمب افکن ب1 پرتاب میشود ولی به زودی از جنگنده های معمولی نیز پرتاب می شود . سوخوی30 میتواند موشک های خانواده خا 59 را با برد بیش از 200 کیلومتر پرتاب  کند ولی موشک خا 59  به طرف منطقه هدف پرتاب میشود، دوربین سر موشک از جلوی موشک  تصویر برداری میکند ، تصاویر را برای جنگنده ارسال میکند و بعد از رویت هدف   توسط افسر اسلحه دوربین روی ان قفل شده و موشک با هدف درگیر میشود. این بدان  معنی است که خا 59 روسی شلیکی از سوخوی30 شلیک کن و فراموش کن نیست و نیاز به هدایت کاربر دارد ولی چند  سلاح نام برده غربی  بعد از شلیک کاملا خودمختار هستن. تایفون  نیز میتواند به چند سلاح گفته شده مجهز شود و حتی موشک های چون تاروس  ویا اشتروم شدو با برد 500 کیلومتر را حمل کند که انها نیز شلیک کن فراموش کن هستند و همکنون از تایفون پرتاب می شوند(برای اشنایی با سلاح های هواپرتاب امریکایی که در بالا از ان نمام برده شد اینجا را کلیک کیند)

سوخوی30 مسلح به موشک های ار77، خا59 و خا31
سوخوی30 مسلح به موشک های ار77، خا59 و خا31

از این رو در عملیات تهاجمی تقریبا  تمامی جنگنده های غربی به دلیل داشتن توان پرتاب بمب ها و تسلیحات دوربرد  هدایت ماهواره ای از سوخوی30  برتر هستند که متکی به بمب و موشک های هدایت لیزری  و اپتیکی هستند. همچنین تنوع تسلیحات دوربرد در جنگندهای غربی شامل  دست کم 7 نوع موشک میشود این میزان برای سوخوی30 معطوف به خا 59 است. البته در نمایشگاه  ماکس 2015 روسها نسخه جدید از موشک خا 59 با نام خا 59 ام کا 2 را به نمایش گذاشتند که با برد 200 کیلومتر دارای سامانه هدایت ماهواره ای است و توان شلیک کن و فراموش کن را دارد   ولی باید دید در اینده  ایا به شکل فراگیر وارد خدمت میشود و یا نه

در زمینه  تسلیحات هوا به هوا  سوخوی30 توان حمل تعداد زیادی موشک را در یک پرواز دارد . این هواپیما سه نوع موشک هوا به هوا را اتش میکند. موشک هوا به هوای فروسرخ کوتاه برد ار 73، نسخه های مختلف موشک هوا به هوای ار 27 در انواع رادار نیم فعال و فروسرخ و دیگری موشک هوا به هوای رادار فعال ار 77.

سوخوی30 میتواند تا 12 موشک هوا به هوا مانند تا شش تا هشت  موشک ار 77 و یا ار 27 و چهار موشک ار 73  را حمل کند اگرچه در یک پرواز کشتی شش موشک راداری و دو موشک فروسرخ حمل میکند.در قیاس اف15 توان حمل هشت موشک هوا به هوای امرام و یا ترکیبی شامل چهار امرام و چهار سایدواندر و سه مخزن سوخت خارجی را دارد، اف 16 ، سوپر هورنت و  تایفون  توان حمل چهار امرام و دو سایدواندر و سه مخزن سوخت خارجی را دارد . البته سه جنگنده اخر میتوانند موشک های بیشتری را نیز حمل کنند ولی در یک پرواز گشتی دوربرد از داشتن مخزن سوخت خارجی محروم میشوند(برای اشنایی با موشک های هوا به هوای روسی اینجا را کلیک کنید)

نسخه تمرینی موشک ار77 و ار73
نسخه تمرینی موشک ار77 و ار73

در رزم هوایی نزدیک فعلا باز برتری با انواع  غربی است. روسها در دهه 1980 موشک ار 73 را معرفی کردند . این موشک در اواخر دهه 1980 دارای  زاویه جستجوی 60 درجه بود زاویه  که در غرب بی مانند بود  در بهترین حال سایندواندر نسخه (ام) و یا ماژیک 2 در ان زمان 40 درجه توان جستجو  داشتند. همچنین ار 73 با سامانه نصب شده روی کلاه خلبان  این اجازه را  میداد که در هنگام  نبرد به جای اینکه تمام منطقه  پیش روی خلبان توسط کاونده موشک جستجو شود، تنها با نگاه کردن خلبان  به  هدف جستجو گر موشک  به همان سمت متمرکز شود و همانجا را جستجو کند

این یک برتری کامل بود از این رو  ار 73 جهشی در غرب برای  مقابله با خود ایجاد کرد که نسل جدید موشک  های فروسرخ  با کاونده تصویر بردار فروسرخ  وارد میدان شدند. این نسل جدید به جای  یک کاونده فروسرخ که  طول موج فروسرخ   خروجی موتور هواپیما  دشمن را پیدا می کرد و روی ان قفل میشد  دارای یک دوربین بودند که به صورت  حرارتی  تصویر برداری میکرد از این رو حتی گرمایی کوچکی نیز برای کسب  هدف کافی بود مانند گرما در ریشه بال ویا دماغه که به دلیل برخورد هوا ایجاد میشد

جنگتده های غربی از موشک های نوینی  چون سایندوندر ایکس و یا اسرام و یا IRIS-T بهره می برند که  اگرچه زاویه جستجو  ان با ار 73 برابر است ولی به دلیل  داشتن کاونده تصویر  ساز فروسرخشان یک نسل برتر از موشک ار 73 است. از جمله قابلیت های این نمونه ها نسبت به ار 73 توان درگیر در همه جهت است  یعنی میشود موشک را بدون قفل نیز شلیک کرد. در این روش مثلا  جنگنده دشمن  در زاویه دور از دستراس خلبان است حتی پشت سر جنگنده، خلبان موشک را بدون قفل شلیک میکند، موشک یک چرخش 180 درجه انجام داد و به عقب بر میکردد(البته با یک زاویه بسته ) و بعد با کاونده خود به دنبال هدف گشته و با ان درگیر میشود .این قابلیت   درگیری در همه سمت یک امتیاز  است که نیاز به چالاکی بالا  را از بین می برد .البته روسها اعلام کرده اند نسخه جدید از موشک ار 73 (و شایدم کا 74) با چنین قابلیتی در سال 2016 برای پاکفا وارد خدمت خواهند کرد و احتمالا روی سوخوی30 نیز سوار خواهد شد. البته همکنون نیز ار 73 کارایی بسیار بالای دارد

درگیری همه جهت برای موشک اسرام
درگیری همه جهت برای موشک اسرام

موشک رادار نیم فعال ار 27 را با وجود برد بلندش باید فراموش کرد زیرا موشک های رادار نیم فعال متعلق به گذشته بوده و امروزه هیچ نسخه ای در جهان در خط تولید نیست. نیاز به هدایت تا لحظه اخر و صدمه پذیری بالا در برابر جنگ الکترونیک از مشکلات این  نوع موشک ها است

در زمینه موشک های  راداری  وقعا نمی توان   در موردش با قاطعیت  صحبت کرد.موشک رادار فعال ار 77 چالایک بالای  دارد که بیشتر به دلیل بالچه عقبی شبکه ای ان است احتمالا از  امرام  بسیار چالاکتر است . ار 77 در نسخه فعلی حدود 80 کیلومتر  برد دارد که کمتر از امرام نسخه سی با برد حدود 108 کیلومتر  و یا میتئور است ولی بردش کافی است .موشک های رادار فعال اینگونه هدایت می شوند که  موشک قبل از شلیک اطلاعات هدف را از رادار جنگنده دریافت میکند که شامل موقعیت   فعلی و مسیر حرکت  جنگنده دشمن است. همچنین محاسبه میشد  که موشک باید چه مسیر را طی کند که در ثانیه  های اینده  به محدوده پرواز جنگند دشمن برسد  . این مسیر به صورت اینرسی طی میشود تا اینکه در نهایت هدف توسط  رادارموشک کسب  شود. اینکه ار 77 و یا امرام  و هر موشک رادار  فعال دیگری  چقدر شانس موفقیت در برد بالای ۵۰ یا ۷۰  کیلومتر دارند به عوامل زیادی مثل سرعت، ارتفاع و زاویه حرکت جنگنده دشمن بر میکردد. اینکه جنگنده نزدیک میشود یا دور میشود ویا نسبت به خط افق در حال حرکت از روبرو است همگی تاثیر دارد ولی چیزی که مهم است اینکه استفاده از موشک  رادار فعال در نقش شلیک کن و فراموش کن بر ضد یک هدف در فاصله بیش از ۶۰ کیلومتر ریسک بزرگی است زیرا در صورت داشتن سامانه  هشدار  دهنده  رادار توسط  جنگنده دشمن(که امروزه تمامی جنگندها دارند ) جنگنده دشمن بلافاصله بعد از دریافت هشدار میتواند دست  به مانورهای شدید  و تلاش در دور شدن از محدود محاسباتی پیش روی موشک  بکند. تنها انگشت شماری  درگیر هوایی در برد بیش از 60 کیلومتر انهم مربوط به فونیکس در جنگ ایران و عراق انهم بر ضد جنگنده های نسل دوم و سوم موفق بوده

از این رو برد 80 تا 110 کیلومتری برای ار 77 کافی است اگرچه مسئله دیگری  نیز در این میان است. موشک امرام نسخه دی با برد 180 کیلومتر و میتئور هر دو دارای توان نبرد شبکه محور  هستند. این بدان معنی است که موشک شلیک میشود و حتی اگر هدف دست به یک تغییر جهت اساسی در برد و زاویه حرکت بزند، موشک میتواند مختصاد وجدید هدف را از یک منبع   دیگر که ممکن است یک جنگنده دیگر ویا یک اواکس باشد دریافت کند.

از این رو در چنین درگیر جنگ الکترونیک رادار و هشدار دهنده ها  نتیجه  را مشخص میکنند

در زمینه برد رزمی  سوخوی30 در یک ماموریت دفاع هوایی با هشت موشک شامل شش   موشک ار 77 و یا ار 27 و دو 73 دارای  برد 1400  کیلومتر است   و برای  اف15 ایی با هشت موشک هوا به هوا شامل  چهار امرام و چهار ساینداندر و سه مخزن سوخت خارجی 1900 کیلومتر است  و برای تایفون   با چهار  موشک امرام ویا میتئور و دو سایندوادر ویا اسرام  و سه مخزن سوخت 1400 کیلومتر و برای اف16 به سه مخزن سوخت ، چهار امرام  و دو ساینداندر  1300 کیلومتر  و برای سوپر هورنت  با چهار موشک امرام و دو سایدواندر و سه مخزن سوخت خارجی 1500 کیلومتر است

در عملیات تهاجمی  سوخوی30 با  سه تن مهمات (که میتواند ترکیبی از سلاح هوا به زمین  و هوا به هوا باشد) برای  نمونه چهار بمب هدایت شونده کاب500 و چهار موشک هوا به هوا دارای برد 850 کیلومتر است ، اف15 ایی با سه تن سلاح شامل  دو بمب 900 کیلوگرمی و چهار موشک هوا به هوا و سه مخزن سوخت در کنار دو غلاف خارجی دارای  برد 1200 تا 1300  کیلومتری  ، سوپر هورنت با  با دو بمب  900 کیلگرمی ، دو سایدواندر  ، دو غلاف خارجی و سه مخزن سوخت 930   کیلومتر   و تایفون  با دو بمب 450 کیلوگرمی و چهار موشک هوا به هوا و سه مخزن سوخت خارجی 850 کیلومتر برد دارد..تمامی اعداد گفته شده در ارتفاع بالای می باشد . در این بین به صورت چشمیگیری  برد پروازی استریک ایگل از تمامی  جنگنده های موجود برتر است حتی قیاس  با سوخوی34

تصویری از سی اف تی یا همان مخازن سوخت تطبیقی متعلق به جنگنده اف15 ایی که کنار بدنه وصل میشود و قابل جدا شدن است. اف15 بیش از سه برابر سوخوی30 سوخت حمل میکند

سوخوی30 در چندنی کشور به خدمت گرفته شد. هند، اندونزی ، الجزیره، ونزوئلا ، مالزی، چین، قزاقستان ،ویتنام،  اوگاندا   و انگولا… در این  میان هند با  داشتن 200 فروند سوخوی30 (همکنون کا سفارشات  272 فروند است) بزرگترین دارنده این جنگنده  است که انها را در داخل تولید میکند. تاکنون 5 فروند سوخوی30 هندی از دست رفته ای مسئله باعث بحث های در مورد ایمنی ان شده است ولی واقعیت  این است بر خلاف تمامی جنجال ها  هند ناوگان بزرگی دارد و شما اگر در کشورهای دیگر که همین میزان  از یک نوع جنگنده دارند دقت کنید همین میزان  سانحه را طی 15 سال داشته اند. البته هندیکه  مشکل را از سوخوی30 میدانند و روسها معتقدند مشکل در نسخه تولید هندی از جمله سیستم پرواز دیجیتال با سیم است ولی ادعای روسها از این رو قابل پذیرفتن  که چرا حتی یک مورد سقوط سوخوی30 در دیگر کشورها  گذارش نشده است و همچنین هند  میزان سانحه بالای در  ناوگان غربی نیز است برای نمونه 15 جگوار در بین  بیش از 140 جگوار در خدمت ویا 6 فروند میراژ 2000 در بین 59 میراژ به خدمت گرفته شده ویا در مورد جالب دیگر  در مورد سی هارییر های نیروی دریایی هند که از 30 فروند تحویلی  تنها 12 فروند ان همکنون در خدمت است و مابقی بدون درگیر در جنگی در حوادث غیر رزمی از دست رفته و یا از دست رفتن 150 بالگرد غربی الوئت 2 و 3  طی ده سال (همگی تولید هند بودند). واقعیت این است مشکل تعمیر  و نگهداری در ناوگان غربی  هندی ها  نیز وجود دارد و حتی هند یک فروند از 6 فروند سوپر هرکولس  خود را که کمتر از سه سال بود تحویل گرفته از دست داده است .از این رو می توان  ببینید  عملا از دست دادن 5 فروند سوخوی30 در ارتش هند بین 200 جنگنده با در قیاس  با دیگر جنگنده های هندی  امار کمی نیز است

سوخوی30 در هیچ میدان جنگی شرکت نکرده است ولی در چند تمرین با تایفون و اف15 سی شرکت داشت. در سال 2004  سوخوی30 هندی به امریکا رفتند تا انجا  در تمرین پرجم قرمز  شرکت کنند. در این تمرینات هندی ها در پرواز های شبیه سازی  شده  درمواردی بر اف15 سی پیروز بوده است. این تمرینات در حالی انجام شده که رادار در وضعیت اموزشی بود تا کارایی رادار لو نرود و از قرار معلوم این مربوط به درگیر از فاصله دور بوده ولی در این تمرینات اف15 ایی حضور نداشته است. در سال 2008 هندی ها بار دیگر به امریکا رفتند. در انجا باز درگیری انجام شد ولی اینبار از قرار معلوم بر اساس فیلمی که در یوتیوپ   از یکی از خلبانان امریکایی شرکت کننده در تمرین  گذاشته شد ، سوخوی30 در رزم هوایی نزدیک کارایی خوبی  در برابر اف15 نداشته . خلبان امریکا شرح میدهد که خلبان  سوخوی30 زمانی که در مخمصه  می افتادن تلاش در استفاده از  خروجی متغییر میکردند ولی وضعیت بدتر نیز می شد. همچنین در این ویدئو  در مورد کارایی بد موتور ای ال 31 در رزم هوایی  حرف های گفته  شد . هندی ها این ادعا ها را رد کردند، ارتش امریکا نیز کوتاه امد و در نهایت فیلم از روی یوتویپ  برداشته  شد

ولی  دو درگیر دیگر  هندی ها یکی به سال 2007 بر میگردد که سوخوی30 در درگیری هوایی نزدیک تایفون  را مقلوب خود کرد و دیگر در سال 2015 میلادی که طی درگیر در انگلستان به صورت یک به یک و یک به دو  در   درگیری هوایی نزدیک  تایفون مقلوب سوخوی30 شده و در رزم هوایی دور باز بیشتر نتیجه به سود  سوخوی30 بوده حتی زمانی که دو تایفون با یک سوخوی30 درگیر بوده است  و حتی در برخی درگیر ها سوخوی 30 توانسته با پیروزی 12 به صفر  تایفون را شکست  دهد. ولی در نهایت  انگلیسیها زیر بار نرفتند و اعلام کردند که این عدد را هندی ها برای مصرف داخلی در رسانه های داخلی دادند و  مورد تائید ما نیست  و هند نیز نتوانست هیچ مدرکی را بیاورد که این پیروزی به دست امده….اموزه مشخص است این پیروزی پر کل زاده بالیود بوده  تا واقعیت رزم هوایی

البته این درگیری ها به معنی دست پا بسته بودن تایفون و یا اف15  نیست به هر حال یک تمرین  با یک جنگ فرق میکند ولی میتواند بازتابی از  واقعیت باشد. چالب اینکه در تمرین سال 2007 بین تایفون و سوخوی30 ، خلبانان هندی بسیار تحت تاثیر چالاکی تایفون قرار گرفتند از این رو باید نگاهی نیز به کارایی خلبانان انگلیسی کرد

پیروزی سوخوی30 بر تایفون

دست اخر سوخوی30 نسبت  به رقیبان غربیش برابر است  و حتی میتوان گفت در رزم هوایی برتر   از بسیاری از انها که شاید به این بر می گردد  که ریشه شکاری دارد و البته در زمینه  تاثیر پذیری  حملات هوا به زمین  و برد رزمی و به دلیل تنوع کمتر سلاح های دوربرد کارایی کلی پاینتری دارد .

ولی بزرگترین برتری سوخوان داشتن 40 تا 50 درصد  قیمت کمتر است که به دلیل اختلاف قیمت روبل با دلار ویا یورو است.در حالی که استریک ایگل حدود نود تا صد میلیون دلار قیمت دارد ولی سوخوی 30 حدود 40 تا 50 میلیون دلار. تفاوت قیمت بین سوخو و دیگر قریبیان اروپای نیز همین میزان است

 نام سوخوی30 اف15 ایی اف16 سی سوپر هورنت تایفون
طول 21.09 متر 19.43 متر 15.06 متر 18.31 متر 15.96 متر
ارتفاع 6.36 متر 5.63 متر 4.88 متر 4.88متر 5.28متر
وزن خالی 17 تن 14.3تن 8.5 تن 14.5 تن 11 تن
بیشترین وزن برخاستن 34.5 تن 36.7 تن 19.2 تن 29.9 متن 23 تن
موتور دو دستگاه موتور ای ال 31 دو دستکاه موتور پرات اندویتنی اف100- 229 یک دستگاه موتور جنرال الکترونیک اف100-جی ایی-100 دو  دستگاه موتور جنرال الکترونیک اف414 دو دستکاه موتور ایی جی-2000
قدرت موتور برای هر موتور 27600 پاوند با پس سوز برای هر موتور 29000 پاوند با پس سوز با توان 28600 پاوند با پس سوز برای هر موتور 22000 پاوند با پس سوز برای هر موتور 20000 پاوند با پس سوز
رادار  ارایه فازی غیر فعال  ان001ام بارس پالاس داپلر ای پی جی 63 و یا 70 پالاس داپلر ای پی جی 68 وی9 ارایه فازی فعال ای پی جی 79 پالاس داپلر کاپتور
برد و ویژگی رادار 400 کیلومتر، توان درگیری با چهار هدف 180 تا 250  کیلومتر، توان درگیری با چهار هدف 280  کیلومتر، توان درگیری با چهار هدف 200 کیلومتر و توان درگیر با شش تا هشت هدف 250 تا 300 کیلومتر و توان درگیر با شش هدف
بیشترین سرعت در ارتفاع بالا بدون سلاح 2 ماخ 2.5 ماخ 2 ماخ 1.8 ماخ 2 ماخ
برد انتقالی 3000 کیلومتر 5500 کیلومتر با سی اف تی و 3900 کیلومتر بدون انها 4200 کیلومتر 4000 تا 4200 کیلومتر 3700 کیلومتر با سه مخزن بیش از 4100 کیلومتر با پنج مخزن
ارتفاع پروازی 17300 متر 18200 متر 15240 متر 15000 متر 19000 متر
تسلیحات 12 جایگاه تسلیحاتی  با توان حمل  8 تن سلاح 21 جایگاه جنگ افزاری با  توان حمل 10 تن سلاح 11 جایگاه جنگ افزاری با  توان حمل 7.7 تن سلاح 11 جایگاه جنگ افزاری با  توان حمل 8  تن سلاح 13 جایگاه جنگ افزاری با  توان حمل 7.5  تن سلاح

عضویت در کانال تلگرام جنگاوران 

برای عضویت در اینستاگرام جنگاوران اینجا را کلیک کنید

گرداوری:عبدالحمید تارخ

 

منابع:

http://www.ausairpower.net/

http://vayu-sena.tripod.com/info-su30mki.html

http://www.globalsecurity.org/military/

https://en.wikipedia.org/wiki/Main_Page

 

http://www.airsceneuk.org.uk/hangar/2007/441indians/indra.htm*

http://www.csmonitor.com/2005/1128/p01s04-wosc.html*

*http://www.ibtimes.co.uk/reports-indian-air-force-pilots-beating-raf-combat-exercises-ridiculed-1514457

با ذکر نام و ادرس سایت درج مطلب بلامانع است

نوشته های مشابه

‫2 نظرها

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن