جت اموزشی رزمی اسکورپیون
جت اموزشی رزمی اسکورپیون
در جریان نبرد در عراق و افغانستان نیروی هوایی امریکا در کنار ای 10 تاندر بلت از اف16 و اف15 ایی استریک ایگل برای عملیات تهاجمی بهره می برد . ای 10 چهار دهه سن دارد و اف16 و اف15 نیز بر اساس نیازهای دوران جنگ سرد به عنوان یک جنگنده چند منظوره با سرعت بالا طراحی شده بودند . اگرچه جنگنده ای چون اف16 در این عملیات بسیار موفق بود ولی با هزینه پرواز بالای 24000 دلار برای هر ساعت این سوال را پیش اورد ایا واقعا باید جنگنده ای با چنین هزینه عملیاتی دست به عملیات پشتیبانی هوایی بزند ان هم در محیطی که خطر پدافند وجود ندارد
در سال 2011 شرکت خصوصی Textron AirLand دست به توسعه مفهوم جدید با نام مقرون به صرفه ترین جنگنده تاکتیکی جهان زد. این شرکت این دیدگاه را داشت که با در نظرگرفتن افزایش روز افزون قیمت جنگنده های پیشرفته و کاهش بودجه دفاعی بسیاری از کشورها بازار نیاز به جنگنده ارزان و کارامد دارد تا برای کشورهای با بودجه دفاعی محدود به پرواز در اید. البته این دید کامل درست بود زیرا همکنون به غیر از گرپین هیچ جنگنده ای در غرب زیر 60 میلیون دلار قیمت ندارد الا که کشوری بخواهد یک جت اموزشی رزمی خریداری کند
تیم طراحی با 200 نفر تشکیل و از سال 2012 کار طراحی این جنگنده اغاز شد که به 170 نفر کاهش یافت که 120 نفر مهندس بودند. تولید قسمت های مختلف در ماه مه سال 2012 اغاز شد و تا میانه ان سال ماکت به تونل باد سپرده شد . از انجای که این جنگنده بر اساس نیاز هیچ ارتشی توسعه نیافته بود این کمپانی از مشاورین نظامی امریکا و غیر امریکا برای بررسی نیازهای این جنگنده استفاده کرد. این شرکت همچنین از مهندسین بل و سسنا در طراحی این هواپیما کمک گرفته شد . در طراحی در مرحل اول هزینه پایین تولید ، دوم هزینه پایین تعمیر و نگهداری ملاک بود و حتی تیم ویژه ای برای بررسی راهکارهای برای کاهش این هزینه این دو مورد تشکیل شد
جنگنده جدید با نام اسکورپیون در 16 سپتامبر سال 2013 رونمایی و در 12 دسامبر همان سال به پرواز در امد
اسکورپیون یک جت جنگی مادون صوت دو سرنشینه با دو خدمه در پشت سر هم است که از بدنه ای از مواد کامپوزیت طراحی شده است. این جت به عنوان یک جت اموزیش رزمی ساخته شده تا بتواند هم نیاز یک جت اموزشی را براورده کند و هم یک جنگنده تهاجمی. تلاش شده در این هواپیما از برخی اجزای جت های تجاری ساخت سسنا بهره برده شوند تا هزینه تولید کاهش یابد .
هواپیما دارای بالی کاملا صاف بدون پس گرایی است که برای پرواز در سرعت پایین و ارتفاع پایین بسیار مناسب است و باند مورد نیاز برای برخاستن را کاهش می داد . هر دو بال به هم چسبیده و به صورت ماژولادر در بالای بال قرار دارد و حتی به ورودی هوایی که زیر بالها قرار دارند نچسبیده و به راحتی می توان با باز کردند چند پیچ بال را کامل به سرعت پیاده کرد .هواپیما از دو موتور توربوفن از نوع Garrett TFE731 بهره می برد که بر روی جت های تجاری چون فالکن 900 نصب است و دارای قدرت 4000 پاوند رانش بدون پس سوز است. این موتورها در دو غلاف جدا از هم نصب شده است و از دو ورود هوا ثابت در دو طرف بدنه بهره می برد. داشتن یک موتور جت تجاری به معنی کاهش هزینه تولید و راحتی تعمیر و در دسترس بودن قطعات است و همچنین دو موتور جدا احتمال اسیب دیدن یکی از موتورها را در صورت نابودی موتور دیگر به شدت کم میکند. میتوان موتور را در عرض 30 دقیقه پیاده و تعویض کرد و در کل این پرنده به شکل فوق العاده ای ماژولار ساخته شده است. هواپیما دارای بیشترین سرعت 833 کیلومتر بر ساعت است و اگرچه کم به نظر می رسد ولی برای نقش یک جنگنده تهاجمی و پشتیبانی هوایی نزدیک بسیار موثر است(سرعت عملیات سوخو25 همین میزان و ای 10 از این میزان کمتر است)
هواپیما دارای دو سکان عمودی V شکل با زاویه باز است که تلاشی در کاهش سطح مقطعی هواپیما است و همچنین کنترل پذیری بهتر است . کابین جلو و عقب کاملا دیجتال بود و هر کابین از چهار نمایشگر رنگی تشکیل شده است و هر دو کابین دارای اچ یو دی هستند. هواپیما دارای رایانه چند ماموریتی قابل برنامه ریزی است و از سامانه ناوبری جی پی اس و یک نقشه خان دیجیتال خودکار بهره می برد. از نظر سامانه دفاعی دارای هشدار دهنده رادار با پوشش 360 درجه و پرتاب کننده شراره و پوشاله است و در صورت نیاز حتی میتوان روی ان هشدار دهنده فروسرخ برای هشدار در مورد نزدیک شدن موشک نیز قرار داد
هر دو خلبان روی صندلی صفر صفر قرار دارند و میدان دید کابین بسیار خوب و پرواز با ان به کفته استین والت یکی از خلبان این جنگنده که قبلا با ای10 پرواز کرده حتی از تاندربلت نیز نرم تر و خوش دست تر است
هواپیما در دماغه فاقد رادار است. کمپانی اعلام کرده در صورت نیاز میتواند رادار نیز روی دماغه نصب کرد ویا به شکل غلاف زیر بدنه نصب کند ولی در برنامه کنونی اسکورپیون بر اساس چند ماکت که از این پرنده در ابعاد واقعی در بخش ثابت نمایشگاه ها به نمایش در امده ، هواپیما دارای یک سامانه جلونگر فروسرخ در زیر دماغه خواهد شد که شامل یک دوربین دید حرارتی و نشان گذار لیزری برای نشان گذاری لیزری است
نکته مثبت این طرح توان بالای حمل سلاح است. این هواپیما اگرچه به ظاهرش نمی خورد ولی در این زمینه پتانسیل بالای دارد. اسکوریپین دارای شش جایگاه جنگ افزاری شامل سه جایگاه زیر هر بال است و میتواند تا 2.8 تن محموله خارجی را حمل کند. هواپیما فاقد توپ ویا مسلسل ثابت است ولی میتواند غلاف این دو را حمل کند. در نمایشگاه هوایی این جنگنده چه تنها نسخه تولید و چه ماکت نشان داده میتواند تا 12 موشک هلفایر ویا بریمستون ویا تا 12 بمب لیزری جی بی یو12 و یا همین میزان نسخه هدایت ماهواره ای 225 کیلوگرمی ویا 12 بمب SDB ویا 12 غلاف چهار لول راکت 70 م م هدایت لیزری با 48 راکت و یا ترکیبی از این سلاح ها را با خود حمل کند.از این رو برای حمله پشتیبانی هوایی، علیات ضد زره و حتی عملیات تهاجمی کاملا مسلح است و میتواند موشک های هوا به هوای هدایت فروسرخ را نیز حمل کند.
البته اسکوریپین یک چشمه دیگر نیز دارد و ان نیز یک دهلیز داخلی در زیر بدنه است که توان حمل 1.4 تن بار را میدهد . این دهلیز برای حمل تجهیزات شناسایی شامل یک دوربین پانورماتیک است و یا حتی میتواند ان را به یک رادار برای تصویر براداری رادار تجهیز کرد. البته میتوان درون این محفظه یک محفظه بار کارگو برای حمل بار مثلا تجهیزات همین هواپیما برای حمل و نقل بین پایگاه ها استفاده شود
اسکورپیون
هواپیما دارای برد انتقالی 4400 کیلومتر البته با دو مخزن سوخت خارجی و 3800 کیلومتر با سوخت داخلی است. این برد بسیار چشمگیری است که تقریبا مشابه جنگنده های نسل 4+ است که دلیل ان اول وزن کم این هواپیما است که بخش های زیادی از ان از مواد ترکیبی و کاچو ساخته شد به شکلی که بیشترین وزن برخاستن این هواپیما حدود 9 تن است که از کمترین وزن ای 10 دو تن نیز سبکتر است و مورد دیگر استفاده از موتور کم مصرف تجاری است از این رو هواپیما دارای شعاع رزمی بالای است و انتظار می رود با دو تن سلاح 2200 کیلومتر برد رزمی داشته باشد. هواپیما در حال حاظر توان سوختگیری هوایی ندارد ولی میتوان ان را به لوله سوختگیری هوای تجهیز کرد
سازندگان اسکورپیون مدعی هستند با هزینه 3000 دلار برای هر ساعت یعنی یک هفتم اف16 اسکوریپن گزینه بسیار خوبی برای کشورهای با درامد کم برای یک جنگنده بمب افکن و حتی برای کشورهای قدرتمند برایر نقش پشتیبانی و حمله به اهدافی که نیاز به یک جنگنده پیچیده ای نیست . اهدای چون گروه های تروریستی مانند داعش که سامانه پدافندی پیچیده ای ندارند.
از این رو این کمپانی ، اسکوریپت را به نیروی هوایی امریکا برای جایگزینی با ای 10 پیشنهاد داده است. این کپانی به این مسئله اشاره میکند که اگرچه اسکوریپن توپ 30 م م اونجر را حمل نمی کند ولی در عوض توان حمل تسلیحات ضد زرهی بسیار حتی بیشتر از ای 10 را دارد و از طرفی برد بیشتر و هزینه کمتری دارد. از طرفی سازندگان اسکورپیون امید زیادی بعه خدمت گیری این جت به عنوان یک جت اموزشی نیز دارند. سازندگان ادعا دارند کشور خریدار اسکورپیون میتواند در نقش اموزشی و تهاجمی از ان بهره ببرد و امید بسیاری دارند تا در برنامه مشهور TX که برنامه ای از طرف نیروی هوایی امریکا برای جایگزینی بیش از 500 فروند جت اموزشی تی 38 تالون است پیروز شوند و از این رو پیشنهادات زیادی را به نیروی هوایی داده اند
همکنون این جت ده میلیون دلاری مشتری ندارد و تنها یک پیش نمونه ان ساخته شد وباید دید ایا در اینده موفقیتی خواهد داشت
مشخصات
خدمه: دو نفر
طول:13.26 متر
بلندی:4.3 متر
کمترین وزن:5352 کیلوگرم
بیشترین وزن برخاستن:9636 کیلوگرم
موتور: دو دستکاه موتور توربوفن هانیول TFE731 با توان هر یک 4000 پاوند
بیشترین سرعت:833 کیلومتر برساعت
برد انتقالی:4400 کیلومتر
سقف پرواز:14000 متر
تسلیحات: شش جایگاه تسلیحاتی بیرونی با 2800 کیلوگرم و یک جایگاه داخلی با توان حمل 1400 کیلوگرم
ترجمه: عبدالحمید تارخ
منابع
http://www.scorpionjet.com