نیروی هوایی اسرائیل دارای ۱۴ پایگاه هوایی و فرودگاه است البته همه آنها نیز مجهز به جنگنده نمیباشند و یا فعالیت رزمی نمیکنند. بخش عمده پایگاههای هوایی اسرائیل پایگاههای هوایی بوده که توسط انگلیسیها در زمانی که فلسطین تحت قیمومیت انگلیسی بود در آنجا ساخته شده که اکثراً در دهه ۱۹۳۰ یا ۱۹۴۰ برپا شده و طی جنگ جهانی دوم نیز از آنها استفاده شده است
با ترک فلسطین توسط انگلیسیها و استقرار دولت یهودی اسرائیل از سال ۱۹۴۸ در آنجا این پایگاهها که معمولاً در مرکز اسرائیل قرار دارند به دست آنها افتاد تعداد محدودی از پایگاهها نیز بعد از تشکیل اسرائیل معمولا با کمکهای فنی و مالی آمریکا ساخته شد. اسرائیل در دو برهه از زمان یعنی بعد از جنگ سال ۱۹۵۶ و جنگ سال ۱۹۶۷ که صحرای سینا نیز جزئی از اسرائیل شد تعداد پایگاه هوایی نیز در آنجا برپا کرد که معمولاً متعلق به مصر بود که حالا به دست آنها افتاده بود ولی با بازگردانده شدن صحرای سینا به مصر در پی صلح کمپ دیوید این پایگاهها نیز از دست اسرائیل خارج شد
در زیر به لیست پایگاه های هوایی اسرائیل میپردازیم
فرودگاه شمر
یک فرودگاه در شمال تل آویو است که حدود ۸۱ کیلومتر با مرز لبنان فاصله دارد محل نگهداری پهبادها میباشد و در حال حاضر هیچ جنگندهای در آن مستقر نیست . این پایگاه در سال ۱۹۴۲ توسط انگلیسیها ساخته شد و تا سال ۱۹۴۸ نیز نیروی هوایی انگلستان در آنجا مستقر بود و هنگامی که انگلیسی ها در ان سال از اونجا رفتن تا سال ۲۰۰۸ نیز بعنوان یک فرودگاه غیرنظامی استفاده میشد تا اینکه محلی برای نگهداری پهپادهای اسرائیلی شد. این پایگاه هم اکنون محل نگهداری عمده پهپاد های اسرائیلی است و دست کم یک آتش بار سامانه پدافند پیکان ۲ و یک رادار گرین پین با برد ۱۰۰۰ کیلومتر برای کشف موشکهای بالستیک در این پایگاه مستقر هستند
پایگاه هوای هاتزریم
پایگاه هوای هاتزریم در مناطق جنوبی اسرائیل واقع شده و حدود 214 کیلومتر با مرز لبنان فاصله دارد این پایگاه در سال ۱۹۶۰ ساخته شد و از سال 1966 عملیاتی شد . این پایگ بیشتر به عنوان یک پایگاه آموزشی استفاده میشد و برای سالها جتهای آموزشی تی ای ۴ نسخه آموزشی هواپیمای تهاجمی اسکای هاوک که آموزش خلبان اسرائیلی را بر عهده داشت در آنجا مستقر بودند .همچنین تیم آکروجت نیروی هوایی اسرائیل نیز معمولاً در این پایگاه عملیات انجام میدهد. این پایگاه در دهههای ۱۹۶۰ تا ۱۹۸۰ میزبان دو اسکادران جنگنده فانتوم بود
اعتقاد بر این است که این پایگاه محل محل استقرار تعدادی از بمبهای هواپرتاب اتمی اسرائیل نیز میباشد.هم اکنون نیز اسکادران ۶۹ نیروی هوایی اسرائیل که مجهز به جنگندههای F-15I و اسکادران ۱۰۷ مجهز به F-16I در انجا مستقر هستند
با وجود این همانطور که گفته شد این پایگاه جنبه آموزشی نیز دارد و اسکادران 102 که مسئول نگهداری جتهای آموزشی ام ۳۴۶ ایتالیایی است در این پایگاه مستقر هستند. همچنین هواپیماهای آموزش تی6 تگزان نیز در این پایگاه مستقر هستند که وظیفه آموزش پاییه خلبانان جنگنده را بر عهده دارند
یک موزه هوایی نیز در این پایگاه وجود دارد که بسیار از هواگردهای قدیمی ارتش اسرائیل در این موزه نگهداری میشود
پایگاه هوای هاتزر
این پایگاه نیز در سال ۱۹۴۲ توسط انگلیسیها ساخته شد.این پایگاه در جنوب تل آویو و حدود ۱۵۰ کیلومتر با مرز شمالی اسرائیل فاصله دارد .از سال ۱۹۴۸ از جمله نخستین پایگاههای هوایی ارتش اسرائیل بود که هواپیمای اس 199 که نسخه ساخت چک اسلاواکی جنگنده مشهور میشراسمیت ۱۰۹ آلمانیها طی جنگ جهانی دوم بود و همچنین تعدادی هواپیمای اسپید فایر بازمانده از جنگ جهانی دوم از سال ۱۹۴۸ در آنجا مستقر بودند .بعدها و اف ۱۶ و میراژ ۵ نیز در این پایگاه مستقر شدند
با وجود این این پایگاه بین دو رودخانه قرار دارد که در اکثر مواقع سال خشکند ولی چند بار طغیان باعث آبگرفتگی شدید این پایگاه شد که در سال ۲۰۱۳ و ۲۰۲۰ از جمله موارد اخیر آن بود . بعد از اینکه در سال در سال ۲۰۲۰ چند سامانه پدافندی و هواپیما طی یک آبگرفتگیها صدمه دیدند دستور تخلیه این پایگاه از هواپیماهای جنگی داده شد و از سال ۲۰۲۱ نیز هیچ هواپیمای جنگی در آن مستقر نیست با وجود این این پایگاه میزبان دو سامانه پدافندی و تعدادی پهپاد است که از جمله میتوان از میان آنها به پهپاد هرون اشاره کرد
پایگاه هوای لود
این پایگاه در جنوب شرقی تلاویو قرار دارد و حدود ۱۲۲ کیلومتر با مرز لبنان فاصله دارد .این پایگاه از نخستین پایگاههای هوایی ساخت انگلستان در فلسطین بود که در سال ۱۹۳۴ ساخته شد این پایگاه تا سال ۲۰۰۸ میلادی به عنوان یک فرودگاه نظامی معمولاً برای هواپیماهای ترابری استفاده میشد ولی از آن به بعد بسته شد
پایگاه هوایی نواتیم
این پایگاه که در مرکز اسرائیل قرار دارد در سال ۱۹۴۷ ساخته شد و برای مدتها تنها شامل یک باند خاکی بود . از سال ۱۹۸۳ با سرمایهگذاری آمریکا تبدیل به یک پایگاه هوای مدرن با دو باند فرود شد و از همان اوائل دهه ۱۹۸۰ جنگندههای اف ۱۶ در این پایگاه حضور داشتند و برای نمونه عملیات مشهور اپرا بر ضد نیروگاه اتمی بغداد از این پایگاه شکل گرفت .از سال ۲۰۰۳ این پایگاه بزرگتر شد و اسکادرانهای بیشتری را به خود جذب کرد و سومین باند فرودگاه آن نیز افتتاح شد. این پایگاه محل نگهداری جتهای جنگی اف ۳۵ و همچنین هواپیماهای سوخت رسان کی سی ۷۰۷ و در آینده کی سی ۴۶ هستند .همچنین هواپیماهای آواکس شاویت و ایتام و هواپیمای ۷۶۷ نخست وزیر اسرائیل در این پایگاه مستقر است . از آنجایی که فرودگاه بنگوریان در نزدیکی تل آویو ممکن است به هر دلیلی بسته شود این پایگاه به عنوان فرودگاه ذخیره برای هواپیماهای تجاری استفاده میشود همچنین احتمال میدهد که این پایگاه محل نگهداری بمبهای اتمی اسرائیل باشد .همانطور که گفته شد در این پایگاه اسکادرانهای ۱۱۶ و ۱۱۷ و ۱۴۰ جنگنده اف ۳۵، اسکادران ۱۲۰ با هواپیماهای 707 ، اسکادران ۱۳۱ هواپیماهای سی130 هرکولس، اسکادران ۱۲۲ مجهز به هواپیماهای آواکس در این پایگاه مستقر هستند
پایگاه عوودا
این پایگاه در ۴۰ کیلومتری شمال الیات واقع شده و یکی از جنوبیترین پایگاههای هوایی اسرائیل است که دارای دو باند یکی با طول ۳۰۰۰ متر و دیگری ۲۶۰۰ متر میباشد. این پایگاه در سال ۱۹۴۹ ساخته شد ولی در آن زمان تنها یک فرودگاه کوچک بود و تا سال ۱۹۸۱ عملاً یک پایگاه هوایی حساب نمیشد این پایگاه مدت پذیرای جنگندههای اف ۱۶ ای و بی بود که در نهایت با خروج از خدمت این دو نسخه از خدمت نیروی هوایی اسرائیل دیگر هیچ یگان عملیاتی رزمی .در دهه ۱۹۹۰ و دهه بعد آن نیز بالگردهای کبرا در این پایگاه مستقر بودند که با خروج از خدمت این بالگردها نیز در سال ۲۰۱۳ از خدمت خارج شد و جایش را اسکاران جدید نگرفت.تنها اسکادران ۱۱۵ که مجهز به جنگندههای اف ۱۶ سی و دی در نقش دشمن متجاوز برای تمرین هوایی هستند در آنجا مستقر میباشد از این رو این پایگاه جنبه رزمی ندارد
پایگاه هوایی پالماخیم
این پایگاه در ۱۲ کیلومتری جنوب تل آویو قرار دارد و در سال ۱۹۶۰ تاسیس شد تا مدتی محل نگهداری بالگردها چون کبرا و بالگردهای ترابری چون یو اچ1 هیویی بود ولی از سال ۱۹۹۰ سروکله پهبادهای هرمس در آن پیدا شد. همچنین از سال ۲۰۰۰ اولین آتشبار سامانه ضد بالستیک پیکان ۲ در این پایگاه عملیات شد و یک رادار گرین پین نیز که وظیفه کشف موشکهای بالستیک را دارد در این پایگاه نگهداری میشود .هم اکنون دراین پایگاه بالگرد بلک هاوک و سه اسکادران پهپاد شامل پهپادهای هرمس ۴۵۰ و ۹۰۰ نگهداری می شوند
پایگاه هوایی رامات دیوید
این پایگاه هوایی در شمال اسرائیل واقع شده و ۴۶ کیلومتر با مرز شمالی این کشور با لبنان فاصله دارد و دارای دو باند فرود و دو باند خزش است .این پایگاه نیز در سال ۱۹۴۲ توسط انگلیسیها ساخته شد و طی جنگ جهانی دوم چتربازان یهودی در خدمت ارتش انگلستان در این پایگاه آموزش میدیدند. از سال ۱۹۴۸ این پایگاه در اختیار نیروی هوایی اسرائیل قرار گرفت و اولین حمله هوایی مصر به این اسرائیل به این پایگاه بود. از سال ۱۹۸۰ با استقرار اسکادران ۱۱۰ که مجهز به جنگندههای اف ۱۶ بود این پایگاه همواره یکی از مراکز نگهداری جنگندههای اف ۱۶ بود اگرچه جنگندههای دیگر چون کفیر و اسکای هاوک نیز در این پایگاه مستقر بودند. این پایگاه دارای آشیانههای زیرزمینی است که جتهای جنگی بعد از فرود در آن میتوانند در این آشیانههای زیرزمینی مخفی شوند. این سطح حفاظت به دلیل فاصله کم این پایگاه با سوریه و لبنان است و برای نمونه این پایگاه در سال ۱۹۷۳ در جریان جنگ جنگ یوم الکیپور تنها پایگاه هوای اسرائیل بود که مورد حملات راکتی نیز قرار گرفت. هم اکنون این پایگاه محل استقرار اسکادران ۱۰۱ مجهز به جنگندههای اف ۱۶ سی ، اسکادران ۱۰۵ مجهز به جنگندههای اف ۱۶ دی، اسکادران ۱۰۹ مجهز به جنگندههای اف ۱۶ دی در کنار دو اسکادران پهپاد و یک اسکادران بالگرد جستجو و نجات پانتر است که وظیفه جستجو و نجات را در نیروی هوایی اسرائیل بازی میکند
پایگاه هوای رامون
این پایگاه هوایی در جنوب اسرائیل و در ۲۰ کیلومتری جنوب صحرای نقبه قرار دارد .پایگاه رامون با کمک مستقیم مالی نظامی آمریکا ین سالهای ۱۹۷۸ تا ۱۹۸۲ ساخته شد و با تخلیه پایگاه هوایی صحرای سینا توسط اسرائیل و تحویل آن به مصر اکثر اسکادرانهای مستقر در پایگاه هوایی مستقر در سینا به این پایگاه منتقل شدند که از جمله به اسکادران های جنگندههای اف ۱۶ ای و بی و جنگندههای اسکای هاک میتوان اشاره کرد .در سال ۱۹۹۰ بالگردهای آپاچی نیز بعد از تحویل وارد این پایگاه شدند و همچنین اولین اسکادران جنگنده اف ۱۶ آسوفا نیز در این پایگاه مستقر شد . این پایگاه یکی از پایگاههای اصلی هوایی اسرائیل در حمله به اهداف در خاک سوریه است. در سال ۲۰۲۴ نیز ایران طی عملیات موشکی وعده صادق بر ضد اسرائیل این پایگاه را مورد هدف قرارداد که به گفته منابع اسرائیلی هفت موشک به این پایگاه برخورد کرده است. این پایگاه آسیب جزئی دیده و از ۴۸ ساعت بعد دوباره عملیاتی شد
هم اکنون در این پایگاه ۳ اسکادران جنگنده اف ۱۶ سوفا و ۲ اسکادران بالگرد آپاچی و لانگ بو آپاچی مستقر است و قرار است در آینده بالگردهای گاردین (نسخه بهبود یافته اپاچی)نیز در آنجا مستقر شود .اسکادرانهای مورد نظر شامل اسکادران ۱۱۳ و ۱۹۰ مجهز به آپاچی ، ۱۱۹، ۲۰۱ و ۲۵۳ مجهز به اف ۱۶ می باشند
پایگاه هوایی سدوم
این فرودگاه در سال ۱۹۳۷ در نزدیکی تلآویو توسط انگلیسیها تاسیس شد و از سال ۱۹۴۸ هم به عنوان فرودگاه غیر نظامی و هم به عنوان پایگاه هوایی استفاده شد. عمدتاً این فرودگاه به عنوان فرودگاه غیر نظامی برای پروازهای داخلی استفاده میشد به ندرت از آن به عنوان پایگاه هوایی استفاده می شود
پایگاه هوایی اسدوت میچا
این پایگاه هرگز وجودش فاش نشده ولی مشخصاً یک پایگاه هوایی با باند هواپیما و آشیانه نیست. این پایگاه که در نزدیکی اورشلیم در مناطق مرکزی اسرائیل قرار دارد محل ذخیرهسازی و نگهداری و احتمالاً سیلوهای پرتاب موشک بالستیک اتمی جریکا ۲ و جریکا ۳ است .این پایگاه یک مرکز نظامی بزرگ است که حدود یک و نیم کیلومتر طول و عرض دارد .مشخصا تنها چیزی که در مورد آن هویدا است این است که یک آتشبار سامانه پیکان ۲ و یک رادار گرین پین در آن مستقر است .بر اساس تصاویر ماهوارهای این پایگاه دارای سنگرهای مستحکم حتی در مقابل انفجارهای اتمی سطحی است که احتمالاً محل نگهداری موشکهای بالستیک اتمی است. پایگاه هوایی تلنوف محل نگهداری احتمالی بمبهای اتمی اسرائیل در نیزدیکی این پایگاه قرار دارد. نتظار میرود دست کم ۳ اسکادران ۱۵۰، ۱۹۹ و ۲۴۸ که همگی مجهز به موشکهای جریکا هستند و یک آتش بار سامانه پیکان ۲ و یک آتش بار سامانه پیکان ۳ در این مرکز مستقر باشد
پایگاه هوایی تل نوف
این پایگاه در جنوب شرقی تلآویو در ۴۴ کیلومتری مرز شمال لبنان و در نزدیکی اورشلیم قرار دارد .این پایگاه نزدیکترین پایگاه به اسدود میچا است .این پایگاه نیز در سال ۱۹۳۹ توسط انگلیسیها ساخته شد و از سال ۱۹۴۸ در اختیار اسرائیلیها است .از سال ۴۸ اسرائیلیها دست به استقرار اس99 و بعدها ماستانگ در این پایگاه زدند و در همان سال یک تیپ چتر باز در آنجا مستقر شد که نخستین تیپ چتر باز اسرائیلیها بود .این پایگاه در دهه ۷۰ به خود جنگندههای فانتوم و اسکای هاک را دید و اولین اسکادران از جنگندههای اف ۱۵ در سال ۱۹۷۶ در قالب اسکادران ۱۳۳ در این پایگاه مستقر شدند. فرض بر این است که این این پایگاه نخستین پایگاه هوایی اسرائیلیها بوده که در اواخر دهه ۱۹۶۰ میزبان بمبهای اتمی ساخت آنها بوده و با توسعه موشکهای جریکا نیز در مرحله اول موشکهای جریکا 1 در این پایگاه مستقر بودند ولی بعدها با توسعه پایگاه اسدود میچا موشکها به آنجا منتقل شدند. برخی از عملیاتهای بزرگ اسرائیل از جمله عملیات پای چوبین که جنگندههای اسرائیلی با طی ۲۳۰۰ کیلومتر خود را به تونس رسانده و آنجا را بمباران کردند از این پایگاه انجام شد
هم اکنون اسکادران ۱۰۶ مجهز به جنگندههای اف ۱۵ سی و دی در این پایگاه مستقر هستند. اسکادران ۱۱۴ مجهز به بالگردهای کینگ استالیون که قرار است البته در آینده وارد خدمت شود نیز قرار است در این پایگاه مستقر شود، ولی هم اکنون اسکادران ۱۱۸ با بالگرد سی استالیون در این پایگاه مستقر میباشد .اسکادران ۱۱۳ مجهز به جنگندههای اف ۱۵ سی و دی به همراه چند اسکادران پهپاد از دیگر اسکادرانهای موجود در این پایگاه هستند . یک واحد جستجو و نجات و یک واحد نیروهای ویژه در کنار مرکز تیپ چتر بازی نیز در این پایگاه مستقر است
عبدالحمید تارخ
****عضویت در کانال تلگرام سایت جنگاوران برای آگاهی از آخرین اخبار نظامی و آخرین مقالات درج شده در سایت****
مقالات مرتبط