فرار خلبان شوروی با جنگنده میگ29 خود به ترکیه
فرار خلبان شوروی با جنگنده میگ29 خود به ترکیه
الکساندر زویف خلبان نیروی هوایی اتحاد جماهیر شوروی بود که در ۲۰ می ۱۹۸۹ جنگنده شکاری رهگیر نقطه‌ای میگ ۲۹ خود را برداشت و به ترکیه فرار کرد.
زویف در ۱۹۶۱ در شوروی به دنیا آمد عموی وی نیز خلبان نیروی هوایی شوروی بود و علاقه به پرواز را از عمویش به ارث برد و در سال ۱۹۸۲ از دانشکده هوایی نیروی هوایی شوروی با جت آموزشی رزمی ال ۳۹ فارغ التحصیل شد و در ادامه درهنگ ۱۷۶ شکاری با جنگنده میگ ۲۳ ام ال دی آموزش دید
انتقال به هنگ ۱۷۶ باعث شد وی به افغانستان اعزام نشود زیرا این هنگ که در آن زمان دارایی میگ ۲۳ بود قرار بود به زودی جنگنده جدید میگ ۲۹ که یکی از آخرین محصولات هوانوردی شوروی بود را دریافت کند که برای استقرار در افغانستان در نظر گرفته نشده بود.
در سن ۲۵ سالگی با دختر یکی از فرماندهان ارشد نیروی هوایی شوروی ازدواج کرد و در پی آن تلاش کرد تا به دانشکده خلبانی خلبان‌های آزمایشگر شوروی راه یابد که اعتبار بسیار داشت و خلبانان بزرگ از دل آن بیرون آمده بودند ولی وی در نهایت نتوانست در آزمون‌ها انتخاب شود و این مسئله باعث شد وی به زودی در زندگی شخصی خود با همسرش نیز دچار مشکل شده و از جامعه خلبانان طرد شود.
سرخوردگی در عدم موفقیت در آرزویش برای راهیابی به دانشکده خلبانان آزمایشگر و مشکلات زندگی مشترکش و همچنین به گفته خودش سرکوب وحشیانه شوروی در قیام طفلیس گرجستان در آوریل ۱۹۸۹ باعث شد که وی نسبت به سیستم حکومتی شوروی دچار تشدد فکری شود و تصمیم به فرار به غرب با جنگنده خود بگیرد
وی در سال ۱۹۸۹ در یکی از پایگاه‌های هوایی شوروی در سناکی گرجستان با جنگنده میگ ۲۹ پرواز می‌کرد که وظیفه پایگاه حفاظت از بخش‌هایی از دریای سیاه بود .وی از اوایل می سال ۱۹۸۹ تصمیم فرار می‌گیرد و نقشه خود را در شب ۲۰ می ۱۹۸۹ زمانی که به عنوان خلبان کشیک پایگاه انجام وظیفه می‌کرد پیاده کرد
وی به مناسبت تولد پسرش یک کیک که مقدار زیادی قرص خواب در آن ریخته شده بود درست کرد و آن را به پایگاه هوایی برد .البته پسر وی چند روز بعد به دنیا آمد زمانی که وی فرارکرده بود.
وی مهمانی کوچکی گرفت و به هر نفر از افراد یک تکه کیک داد ولی به چهار نفر کیک نرسید که شامل یکی از فرماندهان پایگاه بود دو نفر نگهبان که از جنگنده‌ها حفاظت می‌کردند و یکی از مسئولین فنی که قرار نبود آن شب در پایگاه باشد
زمانی که همه خوابیدند زویف تلفن‌ها را قطع کرد و تلاش کرد به جنگنده‌های رزرو پایگاه که برای عملیات مسلح و آماده بودن نزدیک شود ولی نگهبان‌ها اجازه ندادند .وی صبر کرد تا موقع تعویض شیفت شود شیفت بعدی به درستی به کار خود نپرداخت و دیر سرشیفت ظاهر شد .یکی از نگهبانان شیفت بعد جای شیفت قبلی را گرفت ولی یکی دیگر مجبور شد بایستد تا نگهبان بعدی بیاید. زویف از فرصت استفاده کرد و به نگهبان گفت وی سر جای وی خواهد ایستاد تا نگهبان بعدی بیاید و این گونه وی سلاح خود را تحویل زویف افتاد؟!
آن یکی نگهبان جدید ه به موقع یفت را تحویل گرفته بود زمانی که به سالن تجمع افراد وارد شد و دید که همه خدمه فنی خوابیدند، مشکوک شد برگشت تا به جنگنده‌ها سر بزند که می‌بیند زویف در کنار جنگنده‌هاست و میخواهد سوار شود ، وی تلاش می‌کند جلوی زویف را بگیرد و زویف نیز تلاش می‌کند که او را خلع سلاح کند که طی این درگیری هر دو طرف به هم شلیک می‌کنند که مامور حفاظت آسیب می‌بیند و زویف نیز زخم سطحی برمی‌دارد.
جنگنده‌های الرت پایگاه برای پرواز کاملاً آماده بودند وی به سرعت دریچه‌های روپوش ورودی هوا را برداشت سوار یکی از میگ‌های ۲۹ شد و از روی باند برخاست. اول تلاش داشت با استفاده از توپ ۳۰ میلیمتری جنگنده خود ، جنگنده‌های رزرو دیگر پایگاه شلیک کند تا خلبانان دیگر نتوانند آن را تعقیب کنند ولی بلافاصله فهمید که حواسش نبوده و روپوش روی توپ را برنداشته و شلیک با توپ مقدور نیست.
وی به سرعت به سمت دریای سیاه رفت و بعد ۲۴۰ کیلومتر را به طرف جنوب پرواز کرد و در یک فرودگاه ترکیه در ترابزون در شمال این کشور فرود آمد
به زودی مسئله مشخص شد شوروی خواهان برگشتن جنگنده شد، ترکیه نیز مخالفت نکرد .شوروی در همان روز با یک هواپیمای ترابری آمد تا میگ ۲۹ را ببرد ولی ترک‌ها اجازه فرود ندادند تا اینکه فردا آنها یک خلبان را فرستادند و در حالی که میگ را برداشت و توسط دو جنگنده ترکیه در آسمان اسکورت می‌شد به خاک شوروی برگشت
زمانی که زویف در فرودگاه فرود آمد اولین چیزی که گفت این بود که بالاخره من نیز یک آمریکایی شدم ! وی در ترکیه بازداشت شد اول مورد عمل جراحی قرار گرفت زیرا در حادثه تیراندازی در پایگاه آسیب دیده بود بعد نیز محاکمه شد ولی چون فرار وی جنبه سیاسی داشت در ترکیه تبرئه شد و بعد از آزادی به سفارت آمریکا در ترکیه رفت و تقاضای پناهندگی داد. با تقاضای وی موافقت شد و وی به کالیفرنیای آمریکا مهاجرت کرد در آنجا کتابی در مورد فرارش نوشت و همچنین مدعی شد یکی از دلایل سرنگونی هواپیمای بوئینگ ۷۴۷ کره‌ای توسط سوخو ۱۵ شوروی این بود که رادار شناسایی مستقر در کامچاتکا خراب شده بود و از آنجایی که فرماندهان رادار می‌ترسیدن این را به مقامات مسئول بگویند در آن شب کذایی آنها نتوانسته بودند تشخیص دهند که بوئینگ غیرنظامی است
در جریان جنگ خلیج فارس1 در سال ۱۹۹۱ به عنوان مشاور پنتاگون اطلاعاتی در مورد کارهای جنگنده میگ ۲۹ و رادار آن به پنتاگون داد زیرا میگ ۲۹ در خدمت عراق نیز بود. بعد از آن وی دست به پروازهای آموزشی و تمرینی با هواپیماهای غیرنظامی زد ولی بخت در سال ۲۰۰۱ از وی برگشت زمانی که در ۱۰ ژوئن هنگامی که با یک هواپیمای یاک ۵۲ شوروی که حالا به شکل غیرنظامی در آمریکا پرواز می‌کرد دست به پرواز زد در نزدیکی واشنگتن سقوط کرد و کشته شد.یاک ۵۲ یک هواپیمای موتور پیستونی آموزش مقدماتی در شوروی بود.زویف بر روی همین هواپیما آموزش پرواز در شوروی دیده بود .زمانی که وی کشته شد تنها ۳۹ سال داشت و حدود ۱۲ سال در غرب زندگی کرد.
همسر وی سال‌های طولانی در مورد فرار وی سکوت کرد در نهایت در سال ۲۰۱۱ بود که وی در مصاحبه‌ای در مورد مشکلاتی که بعد از فرار وی از جمله از سوی سازمان امنیت شوروی برایش به وجود آورده و وی مجبور شده بود به تنهایی فرزند خود را بزرگ کند گفت . البته وی بعدها در سال ۱۹۹۷ ازدواج کرد
****عضویت در کانال تلگرام سایت جنگاوران برای آگاهی از آخرین اخبار نظامی و آخرین مقالات درج شده در سایت****
عبدالحمید تارخ
مقالات مشابه
