جنگنده ها

جنگنده نسل پنجم جی 31

جنگنده نسل پنجم جی 31

 در این مقاله به معرفی جنگنده نسل پنجم جی 31 خواهیم پرداخت. زمانی که چین جنگنده جی 20 به عنوان اولین  جنگنده نسل پنجم    این کشور را به نمایش گذاشت تقریبا در غرب در موردش اطلاعاتی  وجود داشت و دست کم غرب می دانست  چین دنبال چنین جنگنده ای است و حتی شکل کلی ان را میتوانست پیش بینی کند .  ولی جی31 فرق  داشت تقریبا  در غرب هیچکش در مورد وجود تا روزی که  به نمایش گذاشته شد اطلاعای نداشت

اولین بار در اواخر سال 2011 بود که  تصاویری از جی 31 با کیفیت کم  در حال انتقال  در جاده روی زمین   در اینترنت  دیده شد برخی صرفا ان را یک جنگنده اموزی می دانستند  ولی این جنگنده جدید  در 31 اکتبر  سال 2012 پرواز  کرد و  با  رسانه ای شدند همگان را در غرب شگفت زده کرد. این پیش نمونه که در حال حاظر تنها پیش نمونه جی 31 است دارای شماره بدنه 31001 است

به خوبی مشخص است این جنگنده به شدت تحت تاثیر  جنگنده لاکهید مارتین  اف35 ساخته شده. از نظر ظاهری ، شباهت های  بسیار بین این دو است اگرچه از داخل تفاوتها بسیار زیاد است و در واقع جی31 یک الهام برداری از است تا کپی برداری. اگرچه شایعات بسیاری  وجود دارد که اطلاعات جنگنده اف35 از پنتاگون توسط چین هک شده و حتی این شایعات را مقامات پنتاگون نیز گهگاه تائید  میکنند ولی واقعیت  این  است که به غیر از شباهت ظاهری  چیزی زیاد مشترکی  بین اف35 و جی 31 دیده نمی شود و احتمالا اطلاعاتی  هم اگر به سرقت رفته باشد برای جی 20 است تا جی 31.

اف35 و جی31
اف35 و جی31

جنگنده دارای بال های کوتاه، دو سکان عمودی وی شکل  و ورودی هوایی  کاملا مشابه  با اف35 است . اینکه  جی 31  از چه الیاژی ساخته شده مشخص نیست ولی  منابه غربی معتقدن بدنه دارای  بخش های بسیار زیادی  کامپوزیت  است و احتمالا  در نسخه که به خدمت ارتش چین در خواهد امد دارای  روکش جذاب   رادار نیز خواهد بود   . در جی 31 مشابه اف35 تلاش در پنهانکاری شده  و از همان شکل بدنه استفاده شده و حتی تلاش  در مخفی کردن تیغه  های فن موتور برای کاهش امواج برگشتی  رادار شده اشت  ولی کیفیت  مواد جاذب  رادار مشخص نیست کما  اینکه در  جی 20 نیز مشخص نیست

البته بر اساس داده های موجود از انجای که  جی 31 قرار بوده یک جنگنده ارزانتر برای خدمت در کنار جی 20 باشد  باید سطح مقطعی بالا تری داشته باشد   و  بسیاری از منابع از جی 31 به عنوان یک جنگنده نسل 4.5 نام می برند. خود چین اعلام کرده نسخه صادراتی که اف سی 31  نامیده میشود  یک نسل 4.5 است ولی مشخص نکرده اند چه چیزی باعث میشد که اف سی 31  یک نسل 4.5 باشد و جی 31 یک نسل پنجم.

در مورد اینکه سطح مقطعی(میزان امواج رادار از هواپیما) جی 31 چقدر است  اطلاعاتی  در دست نیست ولی برخی منابع معتقدند  جی31 جنگنده چندان پنهانکاری دست که در قیاس  با جی 20 نیست و سطح مقطعی  ان از 0.5 تا 0.01 متر مربع تخمین  زده می شود

J-31 Fighter

بزرگترین اختلاف بین جی 31 و اف35 در موتور ان است . جی31 دارای  دو موتور  است  در حالی که اف35 تک موتوره است . این جنگنده از دو موتور توربوفن ار دی 93  بهره می برد. این موتور نسخه از موتور ار دی 33 ام کا  است که قبلا روی جنگنده جی اف17 چینی نیز نصب شده است. این موتور تا کنون تنها بر روی جنگنده های صادراتی چینی همچون جی اف17 نصب شده (با در نظر گرفتن اینکه جی اف1 اصلا در چین خدمت  نمی کند ) و چین بر اساس ان دست به توسعه موتور دبلیو  اس 13 زده است . موتور ار دی 93  نتنها نیروی بیشتری را  نسبت به ار دی 33 ایجاد میکند بلکه   تعمیر نگهداری  بسیار اسانی دارد و برای نمونه  در حالی که عمر تعمیراتی    ار دی 33 حدود 2200 ساعت است  عمر تعمیراتی  این مدل 4000 ساعت است

هر کدام از این موتورها 11106 پاوند  بدون پس سوز و19000 پاوند با پس سوز رانش ایجاد میکند  که رانش به وزن 1.09  را برای جی 31 ایجاد میکند که رقم قابل ملاحظه ای است

خروجی موتور بر خلاف خروجی موتور اف35 که دارای دندانه  برای انحراف  امواج رادار است ، دارای شکلی ساده است که در رادار گریزی  ان تاثیر منفی دارد و همچنین خروجی موتور  هیچ گونه  سرامیکی برای کاهش امواج فروسرخ  دیده نشد و همچنین  بیرون موتور نیز بدون پوشش خواصی است  و  البته ممکن است در اینده  در نسخه تولید این مشکل بر طرف شود

در مشخصات اعلام شده  در مورد این جنگنده امده که بیشترین سرعت ان 1.8 ماخ است و برد پرواز ان با سوخت داخلی 2000 کیلومتر است

webj-31-takeoff

 راداری که  روی جی 31 نصب شده رادار ارایه فازی فعال تایپ 1478 (KLJ-7A)است . این رادار توان کشف 40 هدف و تعقیب با 10 هدف و درگیری با دو هدف را دارد و گفته شده دارای برد 75 کیلمتر بر ضد یک هدف 1 متر مربعی و 135 کیلومتر بر ضد یک  هدف سه متر مربعی در ابعاد یک جنگنده اف16 است 

 در  تنها پیش نمونه ای که به نمایش در امده     هیچ سنسور خارجی مشخصی  همانند کاونده تصور ساز فروسرخ وجود ندارد اگرچه  روی بدنه محل  نصب چند سامانه هشدار  دهنده فروسرخ تصویر ساز برای هشدار در مورد نزدیک شدن موشک  دیده میشود . احتمال دارد که جی 31 در نسخه تولید مجهز به یک سامانه تصویر بردار حرارتی مشابه ان چیزی که زیر دماغه اف35 و یا برخی پیش نمونه های جی 20  نصب است بشود. این مسئله از انجا بیاد می شود که در تصاویر گرافیکی که توسط چین به نمایش در امده دارای یک سامانه تصویر ساز حرارتی اپتیکی  EORD-31 در جلوی دماغه برای کشف غیر فعال هدف از جمله پرندهای پنهانکار است  . گفته شده برد کشف این دوربین اپنیگ به شکل حرارتی از پشت سر یک جنگنده 80 کیلومتر است ولی احتمالا از روبرو یک سوم است ،

سامانه دیگر EOTS-86 است که زیر دماغه نصب خواهد شد. این سامانه روی جی 20 نیز نصب شده و یک سامانه دید حرارتی برای کشف اهداف در روی زمین دریا و هوا است . این سامانه مشابه است که اف35 زیر دماغه دارد ولی باز اطلاعاتی از ان در دست نیست. همچنین این هواپیما بر اساس گفته بسیاری از منابع از هشدار دهنده راداری  BM/KJ-8602A استفاده میکند و روی بدنه جایگاه نصب هشدار دهنده فروسرخ برای هشدار در مورد نزدیک شدن موشک به چشم میخورد . گفته شده بر هشدار سامانه هشدار دهنده فروسرخ روی جی 31  حدود 10 کیلومتر است 

جی 31 دارای یک دهلیز یک تکه با دو درب باز شونده به دو طرف  در زیر بدنه به سبک   اف35 و جی 20 است   که گفته شده توان حمل تا 4 موشک رادار فعال پی ال 12 را دارد. البته برخی منابه میگویند توان حمل تا شش موشک شامل  دو موشک پی ال 12 و دو موشک فروسرخ  را دارد ولی جی 31 همانند اف35 فاقد دهلیز کناری برای پرتاب موشک های فروسرخ   به سبک جی 20 و یا اف22 هستند.

سامانه   EORD-31
سامانهEOTS-86
سامانهEOTS-86
دهلیز درون
دهلیز داخلی
دهلیز داخلی

البته همانند تمامی جنگنده های نسل پنج دارای  جایگاه خارجی زیر بال نیز است و توان حمل سه جایگاه تسلیحاتی زیر هر بال را دارد که  البته در این صورت سطح مقطعی  افزایش می دهد . اینکه چه سلاح های  در لیست تسلیحاتی  جی 31 در بخش حملات هوا به زمین  است مشخص نیست  ولی به احتمال قوی این نسخه توان حمل بمب های هدایت اپتیکی و ماهواره ای ساخت چین  در درون دهلیز  داخلی  و  موشک های ضد رادار و ضد کشتی  چون نسخه های چینی خا 31 و موشک های ضد کشتی چون سی 802 و سی 803 و انواع دیگری موشک های کروز چینی را  در زیر بال را دارد. برخلاف امریکایی ها و روسها  که تا کنون طرح های از موشک های ضد  رادار و کروز برای پرتاب از دهلیز داخلی جنگنده های چون پاکفا و اف35 رونمایی کرده اند ، دست کم چین نسخه مشابه ای به نمایش نگذاشته است

 همچنین  هیچ نشانه ای از وجود توپ داخلی روی جی  31 وجود ندارد که البته باید دید ایا در نمونه های بعدی نصب میشد و یا نه

در پایان سال 2016 دومین پیش نمونه جی 31 پرواز کرد. این نسخه دارای  شکل متفاوتی از سکانهای عمودی و بال و همچنین دماغه است . ..سکان عمودی کاملا تغییر کرده است  و از شکل دلتا شکت خود فاصله گرفته و به طرف عقب زاویه دار شده است… بخشهای از ورودی موتور دوباره طراحی شده که به احتمال زیاد برای کاهش میزان بازتاب رادار است و هنوز مشخص نیست این نسخه چه تغییری کرده است.

تفاوت دو پیش نمونه جی31

ولی جی 31 واقعا چه جایگاهی دارد

اینکه جی 31 برای چه طراحی شده هنوز هم سئوال است. برخی معتقدند که جی 31  قرار است در کنار جی 20 خدمت کند. از انجایی که جی 20 جنگنده بزرگتر و گرانی  است قرار است جی 31 به عنوان یک راه حل  ارزانتر در کنار  جی 20 خدمت کند

برخی  معتقدند  با در نظر گرفتن اینکه  در نهایت طی چند  سال گذشته  چین  مجهز به ناو هواپیما بر شد و برنامه ساخت سه ناو  دیگر را نیز دارد هدف  از طراحی  جی 31  استفاده به عنوان یک نسل پنجم ناو نشین است  و نصب دو موتور به جای یک موتور بر خلاف طرح اف35 میتواند به دلیل شرایط پرواز بر فراز دریا باشد  .اگرچه ممکن است نظر این دسته  در مورد اینکه جی 31 از اول قرار بود یک ناو نشین  باشد درست نباشد ولی چین خود اعلام کرده به دنبال نسخه ناو نشین جی 31 نیز است

جی 31 در نمایشگاه دفاعی چین در سال 2014
جی 31 در نمایشگاه دفاعی چین در سال 2014

ولی به نظر می رسد جی 31 به زودی از چشم چینیها افتاد. تنها از سال 2012 تا ماه پایایی سال 2016 تنها  یک پیش نمونه از این جنگنده پرواز  کرده و بعد از ان نیز پیش نمونه دوم  که تفاوت زیادی با نسخه اولیه داشت تنها مورد ازمایش قرار گرفت و سفارشی دریافت نکرد  و در نمایشگاه  سال 2014    چین نیز، این جنگنده  به عنوان یک جنگنده صادراتی برای انهای که توان  خرید اف35  و یا سوخوی35 را ندارند معرفی شد.جی 31 اصلا پیچیدگی جی 20 را ندارد از ان کوچکتر است و احتمالا با در نظر  گرفتن بال کوتاهش چالاکی  کمتری دارد و برد و حمل محموله ان نیز کمتر است و موتور های  کم توانتری را نیز دارد.  البته بزرگترین ممشکل جی 31 موتور ان است . این موتور بر اساس موتور ار دی33 میگ29 ساخته شده و از نظر میزان قدرت تولید برای یک نسل پنجم واقعا موثر نیست و هزینه بالای  هم دارد

در اکتبر سال 2021   نسخه ناونشین جنگنده جی31 سرکله اش پیدا شد. این جنگنده جدید با نام جی35 شناخت می شود. البته این نام جدید نیست و پیش از این امدن نسخه ناونشین را چین وعده داده بود … پرنده  کاملا شبیه دومین پیش نمونه جی31 است که دارای سکان عمودی متفاوت با اولین پیش نمونه بود. با در نظر گرفت عدم سفارش جی31 توسط ارتش چین و بازار یابی ناموفق ان از سال2016 چین اعلام کرده بود به دنبال نسخه ناونشین برای نیروی دریایی است.احتمالا دلیل اینکه نیروی دریایی جی31 را پسندید کوچکی ان است زیرا جی20 بزرگتر و سنگینتر است که برای یک جنگنده ناونشین مناسب نیست جز این بود نیروی دریایی نیز جی20را سفارش میداد . حتی در همان زمان نیز که پیش نمونه دوم پرواز کرد به ان جی35 میگفتند که برای بازیابی بهتر و نشان دادن تفاوت ان با پیش نمونه اول بود.

پیش نمونه دوم
پیش نمونه دوم
جی35 نسخه ناونشین جی31

جی 31 در بازار  جهانی می تواند جایگاه مناسبی داشته باشد زیرا قیمت کمی دارد اگرچه اصلا توان رقابت  با جنگنده های نسل پنجم   چون پاکفا و یا اف35 را ندارد که سر کله انها در بازار جهانی پیدا شده  ولی میتواند رقیبی  سر  برای جنگنده های چون  سوپر هورنت، سوخوی35 و یا استریک ایگل و انواع اروپایی چون تایفون و رافال  و گرپین در بزار باشد اگرچه همه اینها بستگی به این دارد که چینیها چه تجهیزاتی روی این جنگنده نصب کنند.

با وجود این تا کنون کسی به جی 31 نظر مثبت نکرده  زیرا فروش سلاح به غیر از بازار یابی نیاز به متحد نیز دارد زیرا  بخش بزرگی از داستان خرید و فروش سلاح در جهان سیاسی است و چین فاقد متحدی قدرتمند برای دریافت این جنگنده است حتی با وجود قیمت ارزانتر ان بسیاری از کشورها جنگنده های گرانتر  روسی ، اروپایی و امریکار می خرند زیرا به کشورهای چون روسیه امریکا و یا برخی قدرت های اروپایی نزدیکتر  هستند . تنها پاکستان به این جنگنده ابراز  علاقه کرده است که انهم سفارشی را نداده است

در کل باید دید اینده برای این جنگنده چه  می خواهد. قرار بود جی 31 در سال 2018 وارد خدمت شود که اصلا از طرف چین سفارشی دریافت نکرد  و البته نکته  عجیب این است  که در حالی که از جی 20 تاکنون هشت پیش نمونه ساخته شده است ولی تنها دو پیش نمونه از جی 31 تولید شد و این میتواند نشانه این باشد که یا قرار نیست به خدمت چینیها در بیاید   و تنها برای صادرات توسعه یافته  است ویا اینکه ورود به خدمت ان بیش از ان چیزی که به نظر می اید  تولید خواهد کشید

گرداوری:عبدالحمید تارخ

منابع:

http://www.airforce-technology.com/projects/shenyang-j-31-stealth-fighter/

http://www.popsci.com/chinas-j-31-stealth-fighter-then-and-now

http://www.globalsecurity.org/military/world/china/j-31.htm

http://www.popsci.com/blog-network/eastern-arsenal/photos-emerge-china%E2%80%99s-4th-new-stealth-fighter

نوشته های مشابه

‫9 نظرها

  1. سلام،به نظر من قاهر ۳۱۳ هم یکسری قطعاتش از همین جنگنده چینی،چون خیلی مثل همدیگه اند

  2. آقای تارخ به نظر شما جنگنده بخریم بهتره یا تولید کنیم؟یا هر دو

    من میگم جنگنده سوخو ۳۰رو بخریم در کنار اون تحقیقات رو ادامه بدیم

    1. سلام با این وضعیت مالی من خودم بعید میدونم ما در نهایت بیش از 30 یا 40 فروند سوخو30 هم اگر قرار بخریم ، بخریم

  3. سلام
    در سایت گلوبال سیکریتی برد انتقالی این جنگنده رو ۴۰۰۰
    کیلومتر اعلام کرده و combat range رو ۱۲۵۰ کیلومتر بیان کرده
    همچنین از فروش این جنگنده به عربستان صحبت کرده

    و اینکه نظر شما راجب این جنگنده جدا از خرید و فروشش نسبت به میگ ۳۵ و سوخو ۳۰ چیه ؟

    1. سلام بدون شک عربستان هرگز جی31 نمیخره و حتی خود چین هم فعلا برنامه ای برای خرید نداره احتمالا برنامه این جنگنده لغو میشه
      خوب برتری داره در سطح مقطعی ولی نه برتری دیگری

دکمه بازگشت به بالا
بستن
بستن